ΙΝΕ-ΓΣΕΕ Απώλεια εσόδων 8 δισ. ευρώ για τα Ταμεία το 2014

Η εκρηκτική αύξηση της ανεργίας, η ανασφάλιστη εργασία, η μειωμένη χρηματοδότηση του προϋπολογισμού προς τα ασφαλιστικά ταμεία και το κύμα φυγής των ασφαλισμένων προς τη συνταξιοδότηση οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια το ασφαλιστικό σύστημα σε πλήρες οικονομικό αδιέξοδο...

Από την έναρξη της οικονομικής κρίσης, το ασφαλιστικό σύστημα περνάει δύσκολες ημέρες, με αποτέλεσμα να έχουν ήδη χρειαστεί επανειλημμένες νομοθετικές παρεμβάσεις και σκληρά μέτρα περικοπών των παροχών, για να μην καταρρεύσει έως σήμερα. Ωστόσο, το 2014 προδιαγράφεται δύσκολη χρονιά για το ασφαλιστικό σύστημα, παρότι η κυβέρνηση και το υπουργείο Εργασίας εκτιμούν ότι «τα έσοδα των Ταμείων -κυρίως του ΙΚΑ- θα αυξηθούν, έπειτα από τέσσερα έτη πτώσης, λόγω των αυστηρών μέτρων-προστίμων για την καταπολέμηση της παραβατικότητας στην αγορά εργασίας».
Αντιθέτως, το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ (ΙΝΕ-ΓΣΕΕ) εκτιμά απώλειες εσόδων που θα φθάσουν τα 8 δισ. ευρώ το 2014 μόνον από την εκρηκτική αύξηση της ανεργίας! Η επίσημη πρόβλεψη τού ΙΝΕ-ΓΣΕΕ για το τρέχον έτος αναφέρει ότι η πραγματική ανεργία θα αγγίξει το 31,5% και οι άνεργοι το 1.575.000 άτομα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ινστιτούτου, η αύξηση της ανεργίας και η μείωση των μισθών στέρησαν από την κοινωνική ασφάλιση πόρους της τάξεως των 10,5 δισ. ευρώ μέσα σε μόλις ένα έτος, ενώ η εισφοροδιαφυγή από την αδήλωτη και ανασφάλιστη εργασία, καθώς και από τις ευέλικτες μορφές απασχόλησης άλλα 8,5 δισ. ευρώ.


ΣΤΟ «ΚΟΚΚΙΝΟ» ΤΟ ΙΚΑ
Μόνο το ΙΚΑ, κατά την Ομοσπονδία Εργαζομένων στα Ασφαλιστικά Ταμεία, παρουσιάζει σημαντική μείωση εσόδων, καθώς ένας στους τρεις εργαζομένους παραμένει ανασφάλιστος (εισφοροδιαφυγή ύψους 6 δισ. ετησίως). Απώλεια εσόδων σημειώνεται, ακόμη, λόγω υψηλής ανεργίας (450 εκατ. ευρώ για κάθε ποσοστιαία μονάδα), αδυναμίας είσπραξης 6,7 δισ. βεβαιωμένων εισφορών και συσσώρευσης οφειλών προς τρίτους (ύψους 7,5 δισ. ευρώ).
Την ίδια ώρα, τα έξοδα του ΙΚΑ παρουσιάζουν αύξηση από 10,8 δισ. ευρώ σε 11,08 δισ. ευρώ από το 2011 στο 2012, λόγω αυξημένης συνταξιοδότησης.
«Το σύστημα αντιμετωπίζει πρόβλημα πόρων και όχι παροχών» επιμένει ο επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ, κ. Σάββας Ρομπόλης, σημειώνοντας πως«εφόσον δεν βρεθούν νέοι πόροι στήριξης των Ταμείων, θα είναι αναπόφευκτες οι περικοπές των παροχών τους. Είναι κρίσιμο για το σύστημα να βρεθούν άλλοι πόροι, ώστε να καλυφθεί το έλλειμμα εσόδων που δημιουργούν στα Ταμεία η ύφεση της οικονομίας, η ανεργία και η μείωση των αμοιβών» επισημαίνει ο επιστημονικός διευθυντής του ΙΝΕ.
Μάλιστα, ο κ. Ρομπόλης, σε πρόσφατη μελέτη για το Ασφαλιστικό διατύπωσε την εκτίμηση ότι το «έτος μηδέν» (οριακό έτος) για τη βιωσιμότητα του συστήματος μετατοπίστηκε κατά δέκα χρόνια νωρίτερα -από το 2025 στο 2015-, λόγω της παρατεταμένης ύφεσης, της εκρηκτικής ανεργίας και του έντονου δημογραφικού προβλήματος της χώρας: «Απαιτείται ανεύρεση νέων πόρων εκτός των ασφαλιστικών εισφορών και του κρατικού προϋπολογισμού, όπως κρατικές προμήθειες, δημόσια έργα, χρηματιστηριακές και τραπεζοπιστωτικές συναλλαγές, επιχειρήσεις τυχερών παιχνιδιών κοκ.» σημειώνει ο κ. Ρομπόλης.

ΤΙ «ΔΕΙΧΝΕΙ» Ο ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ
Τα στοιχεία του κρατικού προϋπολογισμού τού 2014 προβλέπουν σημαντικά μειωμένες χρηματοδοτήσεις των ασφαλιστικών ταμείων, ενώ η εξισορρόπησή τους επαφίεται στην εκτίμηση του προϋπολογισμού ότι «θα υπάρξει βελτίωση στην είσπραξη εισφορών, στην καταπολέμηση της ανασφάλιστης εργασίας και στην είσπραξη καθυστερούμενων οφειλών».
Σύμφωνα με τον προϋπολογισμό, οι επιχορηγήσεις προς τα ασφαλιστικά ταμεία είναι μειωμένες κατά 1,723 δισ. ευρώ (από 10,487 δισ. το 2013 σε 8,764 δισ. ευρώ το 2014). Αντιστοίχως, η επιχορήγηση προς τον ΕΟΠΥΥ εμφανίζεται μειωμένη κατά 334 εκατ. ευρώ (από 1,108 δισ. ευρώ το 2013 σε 774 εκατ. ευρώ το 2014).

ΤΟΝ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟ Ανασφάλιστος ένας στους τέσσερις εργαζoμένους
Πλήθος ανασφάλιστων εργαζομένων απασχολούσαν επιχειρήσεις που ελέγχθηκαν από τις υπηρεσίες του υπουργείου Εργασίας τον Ιανουάριο, στο πλαίσιο του σχεδίου «Άρτεμις» -γεγονός που δείχνει πως η αυστηροποίηση των προστίμων (10.550 ευρώ ανά αδήλωτο εργαζόμενο) δεν έχει εξαλείψει το φαινόμενο της «μαύρης» εργασίας.
Ειδικότερα, τον Ιανουάριο του 2014 διενεργήθηκαν δειγματοληπτικοί έλεγχοι σε όλους τους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας, αλλά και στοχευμένοι έλεγχοι σε τομείς που, με βάση όλες τις μέχρι σήμερα ενδείξεις, παρουσιάζουν υψηλά ποσοστά ανασφάλιστης και αδήλωτης εργασίας.
Στο διάστημα 15 Σεπτεμβρίου 2013 έως 31 Ιανουαρίου 2014 διενεργήθηκαν, στο πλαίσιο του ειδικού επιχειρησιακού σχεδίου «Άρτεμις», έλεγχοι σε 7.878 επιχειρήσεις. Στο πλαίσιο αυτής της δειγματοληπτικής διαδικασίας, 684 επιχειρήσεις βρέθηκαν να απασχολούν αδήλωτους εργαζόμενους (ποσοστό 8,68%). Σε σύνολο 49.126 εργαζομένων στις επιχειρήσεις όπου διενεργήθηκαν έλεγχοι εντοπίστηκαν 1.063 αδήλωτοι εργαζόμενοι (ποσοστό 2,16%), ενώ τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν αποκλειστικά για την αδήλωτη εργασία ανέρχονται στο ποσό των 10,8 εκατ. ευρώ. Οι κυρώσεις αυτές επιβλήθηκαν άμεσα, επιτόπια και «κατά δέσμια αρμοδιότητα» του ελεγκτή, καθώς η αδήλωτη εργασία αντιμετωπίζεται πλέον ως ευθέως αποδεικνυόμενη παράβαση.
Από τους συνολικά 1.063 εργαζόμενους που απασχολούνταν αδήλωτοι στις επιχειρήσεις που ελέγχθηκαν, οι άνδρες καταλαμβάνουν ποσοστό 55,90%, ενώ οι γυναίκες 44,10%. Το μερίδιο των αδήλωτων εργαζομένων ανδρών σε σχέση με το σύνολο των εργαζομένων ανδρών αντιστοιχεί σε ποσοστό 2,23%, ενώ το αντίστοιχο μερίδιο των αδήλωτων εργαζομένων γυναικών καταλαμβάνει ποσοστό 2,09%.
Από τους 49.126 εργαζόμενους που απασχολούνταν συνολικά στις επιχειρήσεις που ελέγχθηκαν, οι 44.291 είναι ημεδαποί (ποσοστό 90,16%) και οι 4.835 αλλοδαποί (ποσοστό 9,84%). Το ποσοστό των αδήλωτων ημεδαπών εργαζομένων σε σχέση με το σύνολο των ημεδαπών εργαζομένων είναι 1,79%, ενώ, αντίστοιχα, το ποσοστό των αδήλωτων αλλοδαπών εργαζομένων σε σχέση με το σύνολο των αλλοδαπών εργαζομένων είναι 5,54%. Οι αδήλωτοι ημεδαποί εργαζόμενοι στο σύνολο των αδήλωτων εργαζομένων αντιστοιχούν σε ποσοστό 74,79%, ενώ οι αδήλωτοι αλλοδαποί εργαζόμενοι αντιστοιχούν σε ποσοστό 25,21%.

Νέο ρεκόρ ανεργίας, «πέταξε» στο 28% τον Νοέμβριο 2013
Νέο ρεκόρ κατέγραψε η ανεργία τον περσινό Νοέμβριο (2013), με τις προοπτικές να παραμένουν δυσοίωνες και για το πρώτο τρίμηνο φέτος, σκιάζοντας την εικόνα του πρωτογενούς πλεονάσματος και της επιστροφής σε αναπτυξιακούς ρυθμούς... Το εποχικά διορθωμένο ποσοστό ανεργίας ανήλθε στο 28% (από 27,7% του Οκτωβρίου και 26,3% τον Νοέμβριο 2012), σύμφωνα με τα μηνιαία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ.
Με τις απολύσεις και τα λουκέτα στην αγορά να συνεχίζονται, ο αριθμός των ανέργων ανέρχεται πλέον σε 1.382.062 άτομα, ενώ στον «καιάδα» της ανεργίας ετοιμάζεται να… συνεισφέρει και το Δημόσιο. Απελπιστική είναι η κατάσταση ειδικά στους νέους, με την ανεργία να τερματίζει στο 61,4%.

ΑΠΟ «ΡΕΚΟΡ» ΣΕ «ΡΕΚΟΡ»
Από τα τέλη του 2008, η ανεργία στη χώρα έχει υπερτριπλασιαστεί, σπάζοντας το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, καθώς εκατοντάδες επιχειρήσεις έχουν βάλει λουκέτο και περισσότερες έχουν προχωρήσει σε απολύσεις κατά τη διάρκεια της εξαετούς ύφεσης. Το ποσοστό παραμένει υπερδιπλάσιο της ανεργίας στην ευρωζώνη, όπου διατηρήθηκε στο ιστορικό υψηλό του 12,1% τον Νοέμβριο.
«Οι πιέσεις αναμένεται να συνεχιστούν και στο πρώτο τρίμηνο του 2014», σημειώνει, μιλώντας στο Reuters, ο κ. Νίκος Μαγγίνας, οικονομολόγος στην Εθνική Τράπεζα. «Η αντίδραση της αγοράς εργασίας στις θετικές εξελίξεις άλλων βασικών δεικτών τής οικονομικής δραστηριότητας χαρακτηρίζεται από σημαντική υστέρηση[...]. Σε συνδυασμό με την εντατική αναδιάρθρωση, που συνεχίζεται σε βασικούς τομείς της οικονομίας, αναμένεται να διατηρήσουν τις πιέσεις τουλάχιστον στο πρώτο τρίμηνο του 2014» σχολίασε.

ΣΟΚΑΡΟΥΝ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), το σύνολο των απασχολουμένων τον Νοέμβριο 2013 εκτιμάται ότι ανήλθε σε 3.550.679 άτομα. Οι άνεργοι ανήλθαν σε 1.382.062 άτομα, ενώ ο οικονομικά μη ενεργός πληθυσμός έφτασε τα 3.376.643 άτομα.
Οι απασχολούμενοι μειώθηκαν κατά 112.752 άτομα σε σχέση με τον Νοέμβριο 2012 (μείωση 3,1%) και κατά 35.726 άτομα σε σχέση με τον Οκτώβριο 2013 (μείωση 1,0%). Μέσα σε μόλις έναν χρόνο (από τον Νοέμβριο 2012), οι άνεργοι αυξήθηκαν κατά 78.041 άτομα (αύξηση 6%) και κατά 5.698 άτομα σε σχέση με τον Οκτώβριο 2013 (αύξηση 0,4%). Οι οικονομικά μη ενεργοί (δηλαδή, τα άτομα που δεν εργάζονται ούτε αναζητούν εργασία) αυξήθηκαν κατά 36.448 άτομα σε σχέση με τον Νοέμβριο 2012 (αύξηση 1,1%) και κατά 6.331 άτομα σε σχέση με τον Οκτώβριο 2013 (αύξηση 0,2%).
Ηλικιακά, στους νέους 15-24 ετών η ανεργία ανήλθε σε 61,4%, με τις επόμενες δύο θέσεις να καταλαμβάνουν οι ηλικίες 25-34 ετών (38,4%) και 35-44 ετών (24,6%). Ακολουθούν οι ηλικίες 45-54 ετών (21%), 55-64 ετών (16,3%) και 65-74 ετών (10%).
Εκτός από τους νέους, και οι γυναίκες εξακολουθούν να αποτελούν μεγάλο «θύμα» της ανεργίας, καθώς το ποσοστό ανεργίας στις γυναίκες τον Νοέμβριο 2013 ανήλθε σε 32,2%, έναντι 24,9% που ήταν το ποσοστό στους άνδρες.
Τις πρώτες θέσεις στον «μαύρο κατάλογο» καταλαμβάνουν η περιοχή της Μακεδονίας και της Θράκης (29,7%), η Αττική (28,9%), η Ήπειρος-Δυτική Μακεδονία (28,8%), η Κρήτη (27,5%), η Θεσσαλία-Στερεά Ελλάδα (26,9%), η περιφέρεια Αιγαίου (26,1%) και η Πελοπόννησος-Δυτική Ελλάδα-Ιόνιοι Νήσοι (25%).

ΕΡΕΥΝΑ Χωρίς δουλειά για πάνω από 2 χρόνια 3 στους 4 ανέργους
Οι τρεις στους τέσσερις ανέργους παραμένουν χωρίς δουλειά για 2,5 χρόνια, κατά μέσον όρο, ενώ στην πλειοψηφία τους αποτελούν υψηλού επιπέδου εργατικό δυναμικό, όπως δείχνουν τα αποτελέσματα έρευνας που παρουσιάστηκαν σε εκδήλωση με θέμα «Οι όψεις της ανεργίας και το στοίχημα της επιχειρηματικότητας».
Σύμφωνα με την έρευνα της Metron Analysis, χαρακτηριστικό τής κατάστασης που επικρατεί στην αγορά εργασίας είναι ότι το 72% των ανέργων δηλώνει ότι θα δεχόταν μια θέση κατώτερη των προσδοκιών τους και χαμηλότερη των προσόντων τους. Η ανεργία φαίνεται να πλήττει κυρίως τους μισθωτούς και τους ελεύθερους επαγγελματίες, ενώ η πλειοψηφία των ανέργων προτιμά να αναζητά εργασία στην Ελλάδα.
Σημαντικές φαίνεται να είναι οι επιπτώσεις και στην κοινωνική συνοχή: με κριτήρια την κοινωνική εμπιστοσύνη και την εμπιστοσύνη στο πολιτικό σύστημα, η έρευνα διαπιστώνει ότι, ενώ η κοινωνική εμπιστοσύνη παραμένει σχετικά σταθερή από την αρχή της κρίσης, η εμπιστοσύνη προς το πολιτικό σύστημα εμφανίζει φθίνουσα πορεία -κυρίως μεταξύ των ανέργων. Περαιτέρω, ένα ισχυρό ποσοστό των ανέργων (32%) θεωρεί ότι θα είναι σε καλύτερη κατάσταση, αν η Ελλάδα βγει από την ευρωζώνη.
Απαντώντας στην ερώτηση για το εάν θεωρούν τη ζωή τους καλύτερη ή χειρότερη από εκείνη των γονιών τους, το 44% των ερωτηθέντων απαντά ότι τη θεωρεί χειρότερη, το 36% καλύτερη και το 18% ίδια, ενώ οι πιο απαισιόδοξοι φαίνεται να είναι στις ηλικίες από 24 έως 34 ετών και οι περισσότερο αισιόδοξοι άνω των 65 ετών.
Σε ό,τι αφορά τις ψυχολογικές επιπτώσεις της ανεργίας, οι 9 στους 10 ανέργους αισθάνονται ανασφάλεια και φόβο, οι 6 στους 10 αισθήματα επιθετικότητας, οι 4 στους 10 διαπιστώνουν προβλήματα στις διαπροσωπικές σχέσεις και μόλις 2 στους 10 δηλώνουν ότι η κατάσταση αυτή τους κάνει πιο μαχητικούς. Στο πλαίσιο αυτό, το 74% των ανέργων δηλώνει ότι βρίσκει στήριγμα στην οικογένεια, το 18% ότι στηρίζει την επιβίωσή του στο επίδομα ανεργίας και το 7% στα κοινωφελή προγράμματα (συσσίτια κοκ.).