H ΑΠΩΛΕΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

«Ο Πύργος της Βαβέλ», πίνακας του Πιέτερ Μπρέγκελ του πρεσβύτερου (1563)

H ΑΠΩΛΕΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

Χατζηαναγνώστου Γιώργος

Η γλώσσα που μιλάγαμε όταν ήμασταν πιο μικροί ,πιο ανθρώπινοι χάθηκε . Χάθηκε ανάμεσα στο ναι μεν αλλά ,στον κλέφτη που δεν είναι κλέφτης ,ακόμα ακόμα και στον πολίτη που δεν έχει δικαιώματα πολίτη. Άρα είναι ακόμα πολίτης ; H ό πολίτης μεταλλάχτηκε σε οικονομική μονάδα χρέους;

Αυτήν λοιπόν η γλώσσα όπου σαν φυσική διαδικασία απόκτησης του πρωταρχικού κώδικα επικοινωνίας πασχίζαμε στα 4-5 πρώτα χρόνια ζωής μας να αποκτήσουμε και που αναφέρεται ως μητρική γλώσσα στην φυσική εξέλιξη του ανθρώπου χάθηκε .

Στο παρελθόν όταν το καταφέρναμε να ταυτοποιήσουμε με την σωστή άρθρωση την πρώτη πρώτη μας λέξη τις απεικονίσεις που είχαμε όπως πχ «μπαμπά» και «μαμά», τότε τα στήθη της μητέρας μας αλλά και του πατέρα μας φούσκωναν από υπερηφάνεια για την ορθή ταυτοσημότητα του υποκειμένου με το αντικείμενο .

Σήμερα όμως σε πολιτικοκοινωνικό επίπεδο ,ο Πύργος Της Βαβέλ(9) ήταν πταίσμα μπροστά σε αυτά που ακούμε ,βλέπουμε και ζούμε .

Ξαφνικά αυτό που όριζα σαν δεδομένο ως παιδί και μετέπειτα ως έφηβος δεν υπάρχει !!.Το σχολείο που μου έδινε κάθε χρόνο εκείνα τα φρεσκοτυπωμένα με μυρωδιαστό μελάνι τυπογραφείου βιβλία αντικαταστάθηκαν με αντίγραφα από την κοπστετερατζου (Ναι! την κυρία που κάνει φωτοαντίγραφα στο βιβλιοπωλείο ).

Όμως και πάλι το σχολείο λέγεται σχολείο .Τι παράξενο!!
Τα αντίγραφα που μου Έδωσαν πληρώθηκαν λέει ο μαθητής ,από την δασκάλα που ντροπιασμένη προσπαθεί να σώσει την εικόνα της διδασκαλίας ,ώστε να μπορέση να μεταλαμπαδεύσει γνώση.

Αλλά για ποια γνώση συζητάμε , αυτή που λέμε ή αυτήν που εννοούμε ο καθένας με τον δικό του εννοιολογικό αυθαίρετο κώδικα;

Αυτό που είχαν διδάξει στην δασκάλα στο παρελθόν χάθηκε ,και στην θέση του τώρα υπάρχει ένα flash στικάκι με το οποίο η δασκάλα πάει στην κοπστετερατζού να της τα κάνει όφσετ …Χάθηκαν βλέπεις και οι Ελληνικές λέξεις ….

Αυτό λοιπόν που ορίζονταν και είχα μάθει σαν παιδί και το ταχτοποιούσα ,για να μπορέσω να συνεννοηθώ με την μητέρα μου χάθηκε . Και ας αφιερώθηκαν χιλιάδες ώρες να γράψω και να κωδικοποιήσω αυτά που ηχητικά μάθαινα σαν μικρό παιδί .Πάει ,Χάθηκαν. Χάθηκαν όπως η περισπωμένη(1) , η δασεία και η ψιλή .

Στην θέση του αναπτύχτηκαν άλλα νοηματικά και γλωσσικά ερεθίσματα.

Η αυθαιρεσία της έννοιας των λόγων που σηματοδοτούνται από την γλώσσα που επικοινωνούμε αλλάζει με ταχύτατους ρυθμούς και η ταυτοσημότητα ενός ι-pod(2) με ένα tablet(3) ή ένα Ι phone 6(4)μπορεί για τον έφηβο να είναι αδιαπραγμάτευτη ένvοια ,όμως για την εργαζόμενη μητέρα είναι δευτερευούσης σημασίας ,πόσο μάλλον για την γιαγιά και τον παππού.

Χάσμα γενεών το λένε ενώ στην ουσία είναι αλλαγή κώδικα επικοινωνίας λόγω ραγδαίων εξελίξεων και μεταβολών υπαρκτών συνθηκών.

Οι παλαιότερες γενιές ανάμεσα στον καθημερινό φόρτο εργασίας αλλά και της σύνθετης πραγματικότητας θα κλείσουν το θέμα της ταυτοσημότητας της έννοιας χωρίς να πιέσουν αλλήλους.
Η δε γιαγιά θα προτίμηση να καθαρίσει τα φασολάκια που δεν μιλάνε ,και ο παππούς να χαζέψει το μαγικό κουτί που τα λέει όλα και δεν λέει τίποτα, παρά να πονοκεφαλιάσουν για το link που του έκανε transfer ο haker στο chat από το Facebook.…

 
Όμως ένα από τα βασικότερα αξιώματα της γλωσσολογίας είναι η αυθαιρετότητα του γλωσσικού σημείου. Δηλαδή πλέον είναι καθολικά αποδεκτό —εκτός από λίγες εξωεπιστημονικές εξαιρέσεις— ότι καμία λογική αναγκαιότητα δεν συνδέει την μορφή μιας λέξης με το νόημα της, το σημαίνον δηλαδή με το σημαινόμενο. Και εντάξει ας το θεωρήσουμε αυτό αποδεκτό.

Είναι όμως εξ ίσου προφανές ότι η γλώσσα αντιμετωπίζεται από μεγάλη μερίδα αναλυτών ως καθρέφτης της κοινωνίας που την χρησιμοποιεί και την διαμορφώνει. Η σχέση όμως αυτή είναι αμφίδρομη — δηλαδή σύμφωνα με κάποιους (δόγμα Sapir-Whorf)(5) και η ίδια η γλώσσα που χρησιμοποιούμε πολλές φορές καθορίζει τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο.

Η δε αναγνωρισμένα μεγάλη ταχύτητα μεταβολής κοινωνικών δομών δίνει την ευκαιρία στην σημερινή νομοθετική Ελληνική εξουσία κάθε δεύτερη μέρα να ψηφίζει και να τροποποιεί ένα νομοσχέδιο και να υποκλέπτει ουσιαστικά το μέλλον της κοινωνικής βάσης .

Γιατί η γλωσσική ταυτοσημότητα και ερμηνεία των χιλιάδων νεοεισερχόμενων όρων χρήζει αδιαπραγμάτευτα την ταυτόχρονη αποδοχή από την κοινωνία .

Ο Σόλων έλεγε ότι οι νόμοι δημιουργούνται για να υπηρετούν την κοινωνία ,ενώ σήμερα η κοινωνία υπηρετεί τους νόμους.

Στην ανάλυση του Πλάτωνα (6) στην Πολιτεία (7)του, η γλώσσα αντιμετωπίζεται ως ένας ταξινομητικός κατάλογος σταθερών και απαράλλαχτων εννοιών (των ιδεών).

Στην σημερινή σύγχρονη Ελλάδα η δαμόκλειος σπάθη του οικονομικοκοινωνικού αποκλεισμού του πολίτη από την δικαστική και εκτελεστική εξουσία που εφαρμόζει την νομοθετική εξουσία, για τους παραβάτες της έννομης τάξης δείχνει ότι διαρρηγνύει και τον τελευταίο ιστό που συνδέει την κοινωνία με τον ανθρωπισμό .

Στην κοινωνία του ατομικισμού η απώλεια της γλώσσας σημαίνει και απώλεια ηθών , εθίμων ,κουλτούρας, παιδείας και όλων εκείνων που με πολλούς κόπους η κοινωνία απόκτησε.

Η επιβράδυνση της μεταβολής της κοινωνικής δομής δείχνει ότι είναι μια λύση που θα δώσει διέξοδο στου σφοδρά χειμαζόμενους Έλληνες .

Διαφορετικά μην αισθανόμαστε αμήχανα όταν στην καφετέρια και στον δρόμο οι συχνότατα επαναλαμβανόμενες λέξεις είναι οι ίδιες που είναι γνωστές παγκοσμίως (ρε μ….α)
Η σωστή ονοματοθεσία των πραγμάτων, αλλά και εννοιών θα δώσει την λύση που χρειαζόμαστε.

Η διαφορά μεταξύ υβριδίου(8) και παράγωγου ενός υβριδίου έχει την απάντηση στο τι είναι τελικά υβρίδιο ..ή μήπως τελικά το υβρίδιο είναι παράγωγο και αυτό ;
Στην πράξη όσο πιο γρήγορα και καθαρά συνεννοηθούμε – επικοινωνήσουμε χωρίς διγλωσσία τόσο πιο σύντομα θα βρούμε τον γοργό βηματισμό μας

Διαφορετικά «αυτό που είπα το είπα μεν ,αλλά δεν το είπα ουσιαστικά" , γιατί θα το πω όταν θα το πω ,όπως θα το πω, αλλά και να μην το πω έτσι όπως θα ήθελες εσύ να το ακούσεις δεν έχει σημασία, γιατί εγώ το είπα έτσι όπως εγώ το εννοούσα, και όχι όπως εσύ θα ήθελες να το καταλάβεις ..….Εννόησες ;Σίγουρα όχι , γιατί δεν είπα τίποτα που να εννοούσα ούτε εννοούσα τίποτα από αυτά που είπα !!»

Παραπομπές

(1) http://www.polytoniko.org/kano.php
(2) https://www.apple.com/gr/ipod/
(3) http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A5%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AE%CF%82_%CF%84%CE%B1%CE%BC%CF%80%CE%BB%CE%AD%CF%84%CE%B1
(4) https://www.apple.com/gr/iphone-6/
(5) http://grammar.about.com/od/rs/g/SapirWhorf.htm
(6) http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%BB%CE%AC%CF%84%CF%89%CE%BD
(7)http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%84%CE%B5%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%A0%CE%BB%CE%AC%CF%84%CF%89%CE%BD%CE%B1
(8) http://3gym-mikras.thess.sch.gr/ybris_dia.htm

(9) http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CF%8D%CF%81%CE%B3%CE%BF%CF%82_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%92%CE%B1%CE%B2%CE%AD%CE%BB

www.fotavgeia.blogspot.com