Το νέο παραγωγικό και αναπτυξιακό πρότυπο για την Περιφέρεια - Ημερίδα Διαβούλευσης στο πλαίσιο διαμόρφωσης της Περιφερειακής Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης (RIS) για την Προγραμματική Περίοδο 2014-2020
Ημερίδα Διαβούλευσης στο πλαίσιο διαμόρφωσης της Περιφερειακής Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης (RIS) για την Προγραμματική Περίοδο 2014-2020 πραγματοποιήθηκε, το Σάββατο 21 Μαρτίου 2015, από τηνΠεριφέρεια Αττικής και την Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος (ΕΥΔΕΠ)της Περιφέρειας Αττικής, ως Αρχή Σχεδιασμού του ΠΕΠ Αττικής 2014-2020.
Μέσα από την αναλυτική παρουσίαση της ημερίδας-διαβούλευσης, την οποία συντόνιζε η Εντεταλμένη Περιφερειακή Σύμβουλος για θέματα Αναπτυξιακού Προγραμματισμού, Πόπη Σταυροπούλου, καταγράφηκαν οι εύστοχες επισημάνσεις των εμπλεκόμενων φορέων και ομιλητών. Τα δε συμπεράσματα ήταν πολύτιμα και ουσιαστικά, τόσο για το σκεπτικό και τους στόχους της πολιτικής RIS3 όσο και το διαδραστικό ρόλο της περιφερειακής διοίκησης στην εφαρμογή και αξιοποίηση των στρατηγικών καινοτομίας για έξυπνη εξειδίκευση σε νευραλγικούς και φιλόδοξους στόχους της ελληνικής και ευρωπαϊκής επιχειρηματικότητας και καινοτομίας.
Ε. Κυπριανίδου, Αντιπεριφερειάρχης Κεντρικού Τομέα: Διαμορφώνουμε έναν ρεαλιστικό αλλά και φιλόδοξο οδικό χάρτη
Τις εργασίες της Ημερίδας εγκαινίασε η Αντιπεριφερειάρχης Κεντρικού Τομέα, Ερμίνα Κυπριανίδου, η οποία, αφού καλωσόρισε τους παρισταμένους, στο χαιρετισμό που απηύθυνε, αναφερόμενη στο νέο πρότυπο για την παραγωγική ανασυγκρότηση του τόπου, στο πολιτικό πρόγραμμα της περιφερειακής αρχής για την ανάπτυξη στην Περιφέρεια Αττικής και στο σκοπό της Περιφερειακής Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης για την Αττική, τόνισε μεταξύ άλλων:
«Η νέα Περιφερειακή Αρχή από το Σεπτέμβριο του 2014 ξεκίνησε να υλοποιεί το πρόγραμμά της, το πρόγραμμα για το οποίο μας έδωσαν εντολή διακυβέρνησης οι πολίτες οι Αττικής.
Σε αυτό, υποσχεθήκαμε πως η Αττική θα αξιοποιήσει τους πλούσιους διαθέσιμους πόρους της για τις ανάγκες των πολλών. Υποσχεθήκαμε διαφάνεια, ξεκάθαρες διαδικασίες και καινοτόμες ιδέες.
Το νέο πρότυπο για την παραγωγική ανασυγκρότηση του τόπου που πρεσβεύουμε βρίσκεται στον αντίποδα εκείνου των μνημονίων, που εξάλλου καταδίκασε ο λαός και με την ψήφο του στις πρόσφατες εθνικές εκλογές.
Στο πολιτικό πρόγραμμά μας για την ανάπτυξη στην Περιφέρεια Αττικής, πραγματικά συγκριτικά πλεονεκτήματα αποτελούν οι τοπικές παραγωγικές δυνάμεις, η γνώση, η έρευνα, η τεχνολογία, η καινοτομία και η ποιότητα, και όχι η εσωτερική υποτίμηση της εργασίας και η σπατάλη των διαθέσιμων πόρων του τόπου μας.
Σκοπός της Περιφερειακής Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης για την Αττική είναι να συμβάλει στη διαμόρφωση ενός ρεαλιστικού αλλά φιλόδοξου οδικού χάρτη που να υπηρετεί αυτό το όραμα και τις αξίες που σας ανέφερα και αποτελούν και τη βάση του κειμένου της RIS που θα συζητήσουμε σήμερα.
Όπως περιγράφεται και στο κείμενο με το οποίο σήμερα ανοίγουμε τη δημόσια διαβούλευση, βασικό κριτήριο της επιτυχίας της Περιφερειακής Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης, είναι η επίτευξη του στόχου της αναδιάρθρωσης του παραγωγικού ιστού της Αττικής με επίκεντρο:
- Τη Βιομηχανική και γενικότερα παραγωγική ανασυγκρότηση μέσα από την τεχνολογική ενίσχυση των επιχειρήσεων και την ανάπτυξη της καινοτομίας
- Την αντιμετώπιση των κοινωνικών αναγκών και της όξυνσης των προβλημάτων από την ανθρωπιστική κρίση για την ανάπτυξη και αξιοποίηση καινοτόμων λύσεων και εφαρμογών, με στόχο την ενεργοποίηση πολλαπλασιαστικού δυναμικού νέων δράσεων
- Την ανάπτυξη των χωρικών επενδύσεων, του αστικού χώρου και αναβάθμιση των βιώσιμων κοινωνικών και περιβαλλοντικών υποδομών στην Αττική».
Παράλληλα, η Ε. Κυπριανίδου, επισήμανε σε πολιτικό επίπεδο ότι «Το κείμενο που παρουσιάζουμε σήμερα δεν συντάχθηκε απλώς για να καλύψει μια «αιρεσιμότητα» για την ενεργοποίηση των σχετικών αξόνων και δράσεων του ΠΕΠ Αττικής.
Επιχειρήθηκε, επίσης, στα στενά χρονικά και διαχειριστικά πλαίσια που είχαμε στη διάθεσή μας, να αποτυπώνει με επάρκεια το νέο παραγωγικό και αναπτυξιακό πρότυπο για την Περιφέρεια, που θεωρούμε ότι μπορεί να μας βγάλει από την κρίση, να δημιουργήσει ανάπτυξη και απασχόληση με όρους βιωσιμότητας και δικαιοσύνης.
Και βέβαια, πρόκειται για μια επεξεργασία ανοιχτή, που σκοπεύουμε διαρκώς να εμπλουτίζουμε μέσα από την εμπειρία και τις συνεισφορές των ενεργών κοινωνικών παραγωγικών υποκειμένων που εξάλλου θα αναλάβουν ουσιαστικά και την προώθηση και υλοποίηση του σχεδιασμού».
Ολοκληρώνοντας την ομιλία της η Αντιπεριφερειάρχης υπογράμμισε ότι «σήμερα ξεκινάμε, και όλα τα επόμενα χρόνια θα επιδιώξουμε να πορευτούμε παράλληλα με όλους εσάς, σε αυτή την ανορθωτική προσπάθεια για ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης με επίκεντρο τον άνθρωπο και το μέλλον του τόπου μας».
Αλ. Χαρίτσης, Γ.Γ. ΕΣΠΑ και Δημοσίων Επενδύσεων: Η εξειδίκευση της πολιτικής της Περιφέρειας Αττικής για την RIS θα επηρεάσει σε σημαντικό βαθμό και την εθνική RIS
Στη συνέχεια χαιρετισμό απηύθυνε ο Γενικός Γραμματέας ΕΣΠΑ και Δημοσίων Επενδύσεων, Αλέξης Χαρίτσης, ο οποίος επεσήμανε αρχικά ότι «η εξειδίκευση της πολιτικής της Περιφέρειας Αττικής για την RIS θα επηρεάσει σε σημαντικό βαθμό και την εθνική RIS, μιας και η πλειονότητα της οικονομικής δραστηριότητας αλλά και της έρευνας και καινοτομίας της χώρας βρίσκεται στην Αττική, στην οποία παράλληλα εμφανίζονται πιο έντονα τα αποτελέσματα της οικονομικής κρίσης και της παραγωγικής αναδιάρθρωσης», ενώ στη συνέχεια σκιαγράφησε τις προθέσεις της Γενικής Γραμματείας ΕΣΠΑ και Δημοσίων Επενδύσεων αλλά και του Υπουργείου Οικονομίας συνολικότερα, τονίζοντας ότι «οι στρατηγικές έξυπνης εξειδίκευσης αποτελούν ευκαιρία για μια διαφορετική διαδρομή ανάπτυξης και ένα πλαίσιο για την αντιμετώπιση διαρθρωτικών αδυναμιών της ελληνικής οικονομίας».
Στη συνέχεια ο Αλ. Χαρίτσης ανέλυσε τους 6 άξονες στους οποίους αρθρώνεται η πολιτική στόχευση και λογική της Γενικής Γραμματείας ΕΣΠΑ και Δημοσίων Επενδύσεων, προκειμένου να καταδείξει «την υψηλή προτεραιότητα που κατέχει στην πολιτική μας για την παραγωγική ανασυγκρότηση η στρατηγική της “έξυπνης εξειδίκευσης”», οι οποίοι συνοψίζονται ως εξής:
Η χώρα δεν βρίσκεται απλώς σε μια καμπή του οικονομικού κύκλου αλλά υποφέρει από μια βαθιά ύφεση και από τις σκληρές πολιτικές λιτότητας, γεγονός που μας εξαναγκάζει να θεωρήσουμε τη RIS ως μια έξυπνη στρατηγική σύνδεσης και συντονισμού τόσο της αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης όσο και της αναπτυξιακής διάστασης του παραγωγικού δυναμικού. Οι απλές πολιτικές μεγέθυνσης δεν επαρκούν. Εδώ απαιτούνται έξυπνες πολιτικές αναδιανομής και εξεύρεσης πόρων με παράλληλη βελτίωση της κατάστασης των δικαιούχων και ωφελουμένων.
Η κοινωνική διάσταση της RIS και η απάντηση στο εργασικαό πρόβλημα: Οι θέσεις εργασίας στους τομείς έρευνας και καινοτομίας θα πρέπει να βελτιώνουν τόσο το εργασιακό προφίλ στους τομείς αιχμής αλλά και να διαχέουν τα αποτελέσματά τους και στους υπόλοιπους κλάδους.
Η παραγωγική - επιχειρηματική διάσταση της RIS: Εδώ στόχος είναι η αύξηση και καλυτέρευση του «βιοκόσμου» της επιχειρηματικότητας.
Η ερευνητική διάσταση της RIS: Με βασική θέση την ενίσχυση της βασικής έρευνας και όλων των σταδίων καινοτομίας, στόχος μας η δημιουργία ενιαίου χώρου έρευνας και εκπαίδευσης. Για μια αποτελεσματική ερευνητική πολιτική, θα πρέπει να σχεδιαστεί ο Ενιαίος Χώρος Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας, με φορείς που θα λειτουργούν με ακαδημαϊκά κριτήρια και αξιοκρατία και θα βρίσκονται υπό δημόσιο έλεγχο, με εγγυημένους τους προϋπολογισμού, ώστε να λειτουργούν υπέρ του δημοσίου συμφέροντος. Η Γ’ βάθμια εκπαίδευση και η Έρευνα έχουν διακριτούς μεν, αλλά και συμπληρωματικούς ρόλους.
Η περιφερειακή διάσταση της RIS: Η στόχευση δεν θα πρέπει να είναι μόνο ο εντοπισμός των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων της περιφέρειας αλλά και η δημιουργία νέων πλεονεκτημάτων.
Η μεταρρυθμιστική διάσταση της RIS: Ο προγραμματισμός, η στόχευση, ο έλεγχος, η παρακολούθηση, η αναφορά και η διόρθωση των αστοχιών απαιτούν ένα ισχυρό περιφερειακό σύστημα διαβούλευσης και διακυβέρνης.
Δ. Δρόσης, Προϊστάμενος της ΕΥΔΕΠ Αττικής: Ένας ολοκληρωμένος και προσανατολισμένος οικονομικός μετασχηματισμός
Από την πλευρά του, ο Δημήτρης Δρόσης, Προϊστάμενος της ΕΥΔΕΠ Αττικής (Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Επιχειρησιακού Προγράμματος), στην εισήγησή του με τίτλο «Η στρατηγική έξυπνης εξειδίκευσης ως αιρεσιμότητα για τη νέα προγραμματική περίοδο 2014-2020», αρχικά έδωσε τον Ορισμό της Περιφερειακής Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης, λέγοντας ότι πρόκειται για Ολοκληρωμένο και προσανατολισμένο οικονομικό μετασχηματισμό που περιλαμβάνει τα εξής βασικά ζητήματα:
Εστίαση σε κομβικές εθνικές – περιφερειακές προτεραιότητες, προκλήσσεις και ανάγκες
Έμφαση στα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα κάθε Περιφέρειας
Υποστήριξη τεχνολογικής και εφαρμοσμένης καινοτομίας για την τόνωση των επενδύσεων
Ενθάρρυνση καινοτομίας και πειραματισμού
Στη συνέχεια ο Δ. Δρόσης εξήγησε ότι η Στρατηγική της Έξυπνης Εξειδίκευσης είναι σημαντική γιατί στοχεύει στην αντιμετώπιση των διαρθρωτικών αδυναμιών μέσα από τρεις αλληλοενισχυόμενες προτεραιότητες:
Έξυπνη ανάπτυξη και καινοτομία
Αειφόρο ανάπτυξη, αποδοτική χρήση πόρων, πράσινη οικονομία
Ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς - οικονομία υψηλής απασχόλησης - εξασφάλιση οικονομικής κοινωνικής, εδαφικής συνοχής
Ακόμη, ο Δ. Δρόσης παρουσίασε αναλυτικά τη συγκριτική κατανομή πόρων Π.Σ.Ε.Ε. ανά Π.Ε.Π., έδωσε τον Ορισμό της «εκ των προτέρων αιρεσιμότητας» βάσει του Ν. 4314/14 που είναι: «Συγκεκριμένος και επακριβώς προκαθορισμένος κρίσιμος παράγοντας, ο οποίος αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την αποτελεσματική και αποδοτική υλοποίηση του ειδικού στόχου επενδυτικής προτεραιότητας ή προτεραιότητας της Ένωσης, έχει δε άμεση και πραγματική σχέση με την εν λόγω υλοποίηση και άμεσο αντίκτυπο σε αυτή», καθώς και τα κριτήρια εκπλήρωσης της κάθε αιρεσιμότητας (Π.Σ.Ε.Ε.).
Ολοκληρώνοντας την εισήγησή του ο Δ. Δρόσης ανέλυσε το Ρόλο - Ενέργειες της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης Ε.Π. Αττική 2014-2020 που συνοψίζονται στα εξής:
Διοργάνωση ημερίδων και παρουσιάσεων σε ενδιαφερόμενους (δικαιούχους)
Μικρά workshops (pilot) με στόχο την ενίσχυση – προσδιορισμό επιχειρηματικής ανακάλυψης
Δημιουργία Μονάδας Β2 με στόχο τη «φιλοξενία» και διαχείριση των Α.Π. 1-2-3-8
Δημιουργία Γραφείου RIS3 (τύπου Γραφείου ΟΠΣ)
Τέλος, ο Δ. Δρόσης ενημέρωσε ότι στην ιστοσελίδα www.pepattikis.gr υπάρχει Φόρμα υποβολής ερωτήσεων σχολίων, καθώς και Σελίδα με τις συχνές ερωτήσεις – απαντήσεις (FAQs), προκειμένου οι χρήστες να ενημερώνονται και υποβάλλουν τις ερωτήσεις τους, ενώ τόνισε ότι στόχος είναι η ιστοσελίδα να αποτελέσει Θερμοκοιτίδα RIS3 στην ΕΥΔΕΠ.
Γ. Στρογγυλόπουλος: Η Καινοτομία είναι απαραίτητη για την κοινωνική ανάπτυξη και την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής μας
Ο Γιώργος Στρογγυλόπουλος, επιστημονικός συνεργάτης της Περιφέρειας Αττικής για τη Στρατηγική Έξυπνης Εξειδίκευσης, στο πλαίσιο της ομιλίας του με τίτλο «Παρουσίαση της δυναμικής ανάπτυξης της Έρευνας και Τεχνολογίας στην Αττική και SWOTanalysis», ανέλυσε την κατάσταση όπως ισχύει σήμερα στη χώρα μας σε ό,τι αφορά θέματα καινοτομίας και έξυπνης εξειδίκευσης, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση σε χρήσιμα συμπεράσματα που έχουμε στη διάθεσή μας, τα οποία και θα μας οδηγήσουν στην υιοθέτηση νέων προσεγγίσεων.
Αφού παρουσίασε τα κοινωνικά και δημογραφικά δεδομένα του πληθυσμού σε σχέση με την απασχόληση και τα τοποθέτησε στο περιβάλλον της οικονομικής κρίσης, έδωσε την εικόνα που παρουσιάζει η οικονομία της χώρας μας με τα χρόνια αδιέξοδά της και τις διαρθρωτικές της αγκυλώσεις. «Η θέση της Περιφέρειας Αττικής», εξήγησε ο Γ. Στρογγυλόπουλος, «ως η βασικού παράγοντα εισαγωγών και εξαγωγών είναι περίοπτη όσο και προβληματική αφού υπολείπεται σε σχέση με άλλες περιφέρειες στην Ευρώπη. Και ενώ το ανθρώπινο δυναμικό της βρίσκεται σε πολύ καλή θέση ως προς τη μόρφωση και την κατάρτιση, δεν διοχετεύονται αυτά τα στοιχεία σε καινοτόμες δράσεις. Αντίστοιχα, ενώ υπάρχουν ερευνητές και προγράμματα, αυτό δεν γίνεται αντιληπτό σε αποτελέσματα καινοτόμων δράσεων.
Παρόλα αυτά, η Περιφέρεια Αττικής έχει την δυναμική υποδομών και ανθρώπινων πόρων, ώστε να αποτελέσει πρότυπο λειτουργίας της Ψηφιακής Περιφέρειας και εμφανίζει αρκετά ικανοποιητικές επιδόσεις σε ΤΠΕ τόσο σε επίπεδο επιχειρήσεων όσο και σε επίπεδο πολιτών».
Ο Γ. Στρογγυλόπουλος αναφέρθηκε στη συνέχεια στα είδη clusters που υπάρχουν και που αναδύονται στη χώρα μας και κατόπιν μπήκε στο θέμα του SWOTanalysis, όπου παρουσίασε τα θετικά και τα αρνητικά, τις δυνατότητες και τα εμπόδια που βρίσκει η Ερευνα και Τεχνολογία στην Περιφέρεια Αττικής.
Στα θετικά στοιχεία βρίσκονται η στρατηγική γεωγραφική θέση, ο μητροπολιτικός χαρακτήρας (35,4% του συνολικού πληθυσμού), το υψηλό μερίδιο οικονομικά ενεργού πληθυσμού στον πληθυσμό της Περιφέρειας, η υψηλή συγκέντρωση (κεντρικών γραφείων) επιχειρήσεων (35%), η εγγύτητα στην κεντρική κυβέρνηση και τα κέντρα λήψης αποφάσεων, η εξειδίκευση σε υγεία-φάρμακα-ιατρικό τουρισμό, μπλε οικονομία-εναλλακτικό τουρισμό, μεταφορές-logistics, νέα προϊόντα-δημιουργική οικονομία, τρόφιμα-αγροτικός τομέας, μικροηλεκτρονική-mobile applications, αερoδιαστημική, gaming, η ύπαρξη σημαντικού αριθμού ερευνητικών και εκπαιδευτικών υποδομών κα, ενώ οι αδυναμίες που παρατηρούνται είναι: Ελλιπής ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού. λόγω έλλειψης αντίστοιχων υποδομών, ελλιπής προσανατολισμός προς τη θαλάσσια οικονομία, υστέρηση στην αξιοποίηση των ΤΠΕ από τη δημόσια διοίκηση, ενδο-αστικές ανισότητες, υψηλή εισροή μεταναστών που δημιουργεί πρόσθετες ανάγκες σε υποδομές, υγεία, μικρή πρόοδος στην αξιοποίηση των ΑΠΕ, ανεπάρκεια πολιτιστικών υποδομών σε σύγκριση με το διαθέσιμο πολιτιστικό απόθεμα, αρνητικό εμπορικό ισοζύγιο παρά τον όγκο και την αξία των εξαγωγών, μικρή συμμετοχή των επιχειρήσεων σε δραστηριότητες Ε&Α και περιορισμένη αφομοιωτική ικανότητα αυτών κλπ.
Οι ευκαιρίες που παρουσιάζονται είναι: αξιοποίηση του νέου επιστημονικού δυναμικού, ιδίως σε δραστηριότητες Ε&Α στον ιδιωτικό τομέα, ανάπτυξη νεοφυών επιχειρήσεων και νέου τύπου επιχειρηματικότητας, διαφοροποίηση τουριστικού προϊόντος και ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού, δημιουργική οικονομία, γαλάζια οικονομία, στροφή της καινοτομικής δραστηριότητας στις κοινωνικές ανάγκες και την αντιμετώπιση των ανισοτήτων και των κρίσιμων κοινωνικών προβλημάτων, ιδίως των παγκόσμιων (διατροφή, ενέργεια-περιβάλλον, υγεία, παιδεία, κ.λπ.), καθαρές τεχνολογίες και εξοικονόμηση ενέργειας, αύξηση επιχειρηματικής δραστηριότητας έντασης γνώσης και δημιουργικότητας.
Τα δύσκολα σημεία που «απειλούν» την προσπάθεια θα μπορούσαν να συνοψιστούν ως εξής: Διαρροή ανθρώπινου δυναμικού (brain drain), κλαδική συγκέντρωση σε ολιγοπώλια που θα οδηγήσει σε τεχνολογική εξάρτηση, απομόνωση από τις διεθνείς τεχνολογικές εξελίξεις και τον καταμερισμό εργασίας, εγκλωβισμός σε αμυντική ή μιμητική καινοτομική στρατηγική, υψηλό και αυξανόμενο ποσοστό ανεργίας, συρρίκνωση του κλάδου της μεταποίησης και κυρίως της βιομηχανίας τροφίμων, ισχυρός ανταγωνισμός από γειτονικές χώρες που προσφέρουν χαμηλό κόστος εργασίας, δυναμική είσοδος νέων ανταγωνιστικών χωρών στον τομέα του τουρισμού αλλά και στον χώρο της υγείας κλπ.
Κλείνοντας την εισήγησή του, ο Γ. Στρογγυλόπουλος υπογράμμισε ότι «η Καινοτομία είναι απαραίτητη για την κοινωνική ανάπτυξη και την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής μας. Και με αυτό εννοούμε καινοτομία προϊόντων, Καινοτομία και εφαρμογή της τεχνολογίας για όλους, ανάπτυξη και αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού και των δεξιοτήτων του και τέλος, υιοθέτηση μιας λογικής που θα στηρίζεται στην εξωστρέφεια».
Γ. Σταμπουλής: RIS ή το πηδάλιο στο καράβι της Περιφέρειας
Παίρνοντας το λόγο ο Γιώργος Σταμπουλής, Λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, στο πλαίσιο της ομιλίας του με τίτλο «Σχέδιο δράσης για τη στρατηγική έξυπνης εξειδίκευσης στην Αττική», αρχικά επιχείρησε να δώσει έναν απλό και συνάμα περισσότερο κατανοητό στον απλό κόσμο ορισμό του RIS, παραλληλίζοντας την Περιφέρεια ως ένα μεγάλο καράβι με τους μηχανισμούς και τις υπηρεσίες της να έχουν το ρόλο των πολλών μηχανών που διαθέτει, ώστε να μπορεί να κινηθεί. Το RIS στην περίπτωση του καραβιού της Περιφέρειας αποτελεί το πηδάλιο που την κατευθύνει.
Συνεχίζοντας, σε ό,τι αφορά στο Σχέδιο Δράσης, ο Γ. Σταμπουλής υποστήριξε ότι θα πρέπει αρχικά να οριοθετηθούν κάποιες προκλήσεις ή ακόμα και στόχοι, μερικοί εκ των οποίων είναι η αύξηση της δυνατότητας δημόσιας έρευνας και ανάπτυξης, η αύξηση της αποτελεσματικής καινοτομίας, η στήριξη της νέας επιχειρηματικότητας, η σωστή αξιοποίηση και κατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού, καθώς και η ανάπτυξη συνεργατικών σχηματισμών και θεσμών και η σύνδεση με το παγκόσμιο χωριό της γνώσης και τα παγκόσμια ζητήματα. Για να φτάσουμε όμως εκεί, σύμφωνα με τον Γ. Σταμπουλή, θα πρέπει να σταθούμε σε κάποια επιμέρους πράγματα, όπως για παράδειγμα τη σωστή αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού, το οποίο, αν και ιδιαιτέρως υψηλού επιπέδου, στις περισσότερες περιπτώσεις παραμένει αναξιοποίητο. Από την άλλη μεριά ιδιαίτερη σημασία θα πρέπει να δώσουμε στη στήριξη της Νέας Επιχειρηματικότητας μέσα από Ενδεικτικά Πεδία Εξειδίκευσης, μέσα από την δημιουργική οικονομία, τη γαλάζια οικονομία (θαλάσσιος τουρισμός, ναυπηγική κλπ.) και τη βιώσιμη οικονομία των αναγκών.
Παράλληλα, η μετάδοση της γνώσης αποτελεί στοιχείο απαραίτητο για την εκπλήρωση των στόχων μας. Θα έπρεπε να δημιουργηθούν περισσότερες από 10.000 επιχειρήσεις έντασης γνώσης και παράλληλα να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός δημιουργίας επιχειρήσεων.
Μέσα στην εξίσωση, υποστήριξε τέλος ο Γ. Σταμπουλής θα πρέπει να μπει και η δυναμική της πληροφορικής. Η πληροφορική είναι ένα δυνατό όπλο που θα μπορούσε να μας βοηθήσει σε πολλά πράγματα, ακόμα και στη σωστή δημιουργία υποδομών.
Μ. Σταύρου: Δομή διακυβέρνησης RIS3 (Research and Innovation Strategy for Smart Specialisation) γιατηνΑττική
Κλείνοντας τον κύκλο των Ομιλητών, το λόγο πήρε ο Μιχάλης Σταύρου, Οικονομολόγος, ο οποίος στο πλαίσιο της ομιλίας του με τίτλο «Πρόταση συστήματος διακυβέρνησης, παρακολούθησης και αξιολόγησης της RIS Αττικής», παρουσίασε αναλυτικά τη Δομή διακυβέρνησης RIS3 (ResearchandInnovationStrategyforSmartSpecialisation) για την Αττική.
Πιο συγκεκριμένα, η δομή διακυβέρνησης της Περιφερειακής RIS3 περιλαμβάνει δύο επίπεδα, α) το Επιτελικό Επίπεδο που αφορά τη χάραξη πολιτικής και τη λήψη αποφάσεων, και β) το Εκτελεστικό Επίπεδο, που αφορά την τεκμηρίωση, το συντονισμό και την εφαρμογή της διαμορφωθείσας πολιτικής.
Το Επιτελικό Επίπεδο περιλαμβάνει τα όργανα διοίκησης της Περιφέρειας, δηλαδή Περιφερειάρχη και Περιφερειακό Συμβούλιο, που συνεπικουρούνται από ένα Συμβουλευτικό Όργανο, το Περιφερειακό Συμβούλιο Έρευνας και Καινοτομίας Αττικής (ΠΣΕΚ), το οποίο υλοποιεί ταυτόχρονα, σε Περιφερειακό επίπεδο, την Εθνική Στρατηγική Έρευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας (ΕΣΕΤΑΚ).
Το ΠΣΕΚ Αττικής αποτελείται από 7 μέλη, εκ των οποίων 3 είναι καθηγητές ή ερευνητές, εκπρόσωποι δημόσιων ερευνητικών οργανισμών της Περιφέρειας και τα υπόλοιπα μέλη προέρχονται από την τοπική αυτοδιοίκηση, τους παραγωγικούς φορείς και τον επιχειρηματικό χώρο. Ο τρόπος επιλογής τους γίνεται από τριμελή επιτροπή που ορίζεται με απόφαση της Περιφερειάρχη, που στη συνέχεια προκηρύσσει ανοιχτή πρόσκληση, αξιολογεί και υποβάλλει τις προτάσεις στην Περιφερειάρχη, που κάνει και την τελική επιλογή.
Οι εισηγήσεις που υποβάλλει προς την Περιφέρεια και τη ΓΓΕΤ, κυρίως αφορούν α) στη δικτύωση των περιφερειακών συντελεστών που ασχολούνται με την ΕΤΑΚ, β) στην από κοινού ανάλυση των στρατηγικών για την ανάπτυξη της ΕΤΑΚ στην Περιφέρεια, γ) στη διεύρυνση της πρόσβασης των δικαιούχων σε πηγές χρηματοδότησης και δ) στην πλήρη αξιοποίηση του ερευνητικού δυναμικού της Περιφέρειας.
Στο Εκτελεστικό Επίπεδο εντάσσονται όλοι οι φορείς που έχουν την ευθύνη της παρακολούθησης της πορείας υλοποίησης της περιφερειακής RIS3, καθώς και οι φορείς διαχείρισης και οι φορείς υλοποίησης των σχετικών δράσεων.
Πιο συγκεκριμένα, οι Φορείς που έχουν την ευθύνη της παρακολούθησης της πορείας υλοποίησης Περιφερειακής RIS3 είναι:
Το Συντονιστικό όργανο Παρακολούθησης της RIS3, που είναι αρμόδιο για την παρακολούθηση της πορείας υλοποίησης της Περιφερειακής RIS με επαρκή εκπροσώπηση όλων των εταίρων της Περιφέρειας.
Η Εκτελεστική Δομή, που έχει την ευθύνη υλοποίησης του προγράμματος δράσης.
Το Κέντρο Καινοτομίας Περιφέρειας Αττικής (ΚΕ.Κ.Π.Α.).
Παράλληλα, προτείνεται η δημιουργία χωρικών δομών υποστήριξης για την τοπική πληροφόρηση, λειτουργίας πρώτων σημείων επαφής και επεξεργασίας προτάσεων και παρακολούθηση υλοποίησης στο χώρο αρμοδιότητάς τους.
Με αντικείμενο τη σύσταση κοινών δομών ή από κοινού επεξεργασία Προγραμμάτων σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος, προτείνεται η δημιουργίαδιαπεριφερειακών δομών.
Εν κατακλείδι, όσον αφορά τους Φορείς διαχείρισης και υλοποίησης των σχετικών δράσεων, πρόκειται για εξωτερικούς φορείς που οι μεν πρώτοι συμμετέχουν ως διαχειριστές των δράσεων και είναι συνήθως ΕΥΔ Επιχειρησιακών Προγραμμάτων που χρηματοδοτούν την Περιφερειακή RIS ή φορείς διαχείρισης άλλων προγραμμάτων και οι δεύτεροι ως φορείς υλοποίησης των δράσεων.
Ρ. Αντωνοπούλου, αναπληρώτρια Υπουργός Εργασίας, αρμόδια για την καταπολέμηση της ανεργίας: Να αντλήσουμε στοιχεία απαραίτητα και ουσιαστικά για τη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού
Με το κλείσιμο του κύκλου των εισηγήσεων, δόθηκε η ευκαιρία στους συμμετέχοντες να διατυπώσουν ερωτήσεις και να τοποθετηθούν σε σχέση με τα όσα παρουσιάστηκαν.
Στο πλαίσιο αυτών των τοποθετήσεων, η αναπληρώτρια Υπουργός Εργασίας, αρμόδια για την καταπολέμηση της ανεργίας, Ράνια Αντωνοπούλου, που παρακολούθησε τις εργασίες της Ημερίδας, δήλωσε χαρακτηριστικά: «Μέσα από έξυπνη εξειδίκευση μπορούμε να αντλήσουμε στοιχεία απαραίτητα και ουσιαστικά για τη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού. Χρειάζεται να κινηθούμε με έξυπνη εκπαίδευση και κατευθύνσεις σε αυτό μπορούν να μας δώσουν τα ερευνητικά κέντρα».
Επισημαίνεται ότι στον ιστότοπο www.pepattikis.gr υπάρχει Φόρμα υποβολής ερωτήσεων, καθώς και Σελίδα με τις συχνές ερωτήσεις – απαντήσεις (FAQs), προκειμένου οι χρήστες να ενημερώνονται και υποβάλλουν τις ερωτήσεις τους.
Ημερίδα Διαβούλευσης στο πλαίσιο διαμόρφωσης της Περιφερειακής Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης (RIS) για την Προγραμματική Περίοδο 2014-2020 πραγματοποιήθηκε, το Σάββατο 21 Μαρτίου 2015, από τηνΠεριφέρεια Αττικής και την Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος (ΕΥΔΕΠ)της Περιφέρειας Αττικής, ως Αρχή Σχεδιασμού του ΠΕΠ Αττικής 2014-2020.Μέσα από την αναλυτική παρουσίαση της ημερίδας-διαβούλευσης, την οποία συντόνιζε η Εντεταλμένη Περιφερειακή Σύμβουλος για θέματα Αναπτυξιακού Προγραμματισμού, Πόπη Σταυροπούλου, καταγράφηκαν οι εύστοχες επισημάνσεις των εμπλεκόμενων φορέων και ομιλητών. Τα δε συμπεράσματα ήταν πολύτιμα και ουσιαστικά, τόσο για το σκεπτικό και τους στόχους της πολιτικής RIS3 όσο και το διαδραστικό ρόλο της περιφερειακής διοίκησης στην εφαρμογή και αξιοποίηση των στρατηγικών καινοτομίας για έξυπνη εξειδίκευση σε νευραλγικούς και φιλόδοξους στόχους της ελληνικής και ευρωπαϊκής επιχειρηματικότητας και καινοτομίας.
Ε. Κυπριανίδου, Αντιπεριφερειάρχης Κεντρικού Τομέα: Διαμορφώνουμε έναν ρεαλιστικό αλλά και φιλόδοξο οδικό χάρτη
Τις εργασίες της Ημερίδας εγκαινίασε η Αντιπεριφερειάρχης Κεντρικού Τομέα, Ερμίνα Κυπριανίδου, η οποία, αφού καλωσόρισε τους παρισταμένους, στο χαιρετισμό που απηύθυνε, αναφερόμενη στο νέο πρότυπο για την παραγωγική ανασυγκρότηση του τόπου, στο πολιτικό πρόγραμμα της περιφερειακής αρχής για την ανάπτυξη στην Περιφέρεια Αττικής και στο σκοπό της Περιφερειακής Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης για την Αττική, τόνισε μεταξύ άλλων:
«Η νέα Περιφερειακή Αρχή από το Σεπτέμβριο του 2014 ξεκίνησε να υλοποιεί το πρόγραμμά της, το πρόγραμμα για το οποίο μας έδωσαν εντολή διακυβέρνησης οι πολίτες οι Αττικής.
Σε αυτό, υποσχεθήκαμε πως η Αττική θα αξιοποιήσει τους πλούσιους διαθέσιμους πόρους της για τις ανάγκες των πολλών. Υποσχεθήκαμε διαφάνεια, ξεκάθαρες διαδικασίες και καινοτόμες ιδέες.
Το νέο πρότυπο για την παραγωγική ανασυγκρότηση του τόπου που πρεσβεύουμε βρίσκεται στον αντίποδα εκείνου των μνημονίων, που εξάλλου καταδίκασε ο λαός και με την ψήφο του στις πρόσφατες εθνικές εκλογές.
Στο πολιτικό πρόγραμμά μας για την ανάπτυξη στην Περιφέρεια Αττικής, πραγματικά συγκριτικά πλεονεκτήματα αποτελούν οι τοπικές παραγωγικές δυνάμεις, η γνώση, η έρευνα, η τεχνολογία, η καινοτομία και η ποιότητα, και όχι η εσωτερική υποτίμηση της εργασίας και η σπατάλη των διαθέσιμων πόρων του τόπου μας.
Σκοπός της Περιφερειακής Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης για την Αττική είναι να συμβάλει στη διαμόρφωση ενός ρεαλιστικού αλλά φιλόδοξου οδικού χάρτη που να υπηρετεί αυτό το όραμα και τις αξίες που σας ανέφερα και αποτελούν και τη βάση του κειμένου της RIS που θα συζητήσουμε σήμερα.
Όπως περιγράφεται και στο κείμενο με το οποίο σήμερα ανοίγουμε τη δημόσια διαβούλευση, βασικό κριτήριο της επιτυχίας της Περιφερειακής Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης, είναι η επίτευξη του στόχου της αναδιάρθρωσης του παραγωγικού ιστού της Αττικής με επίκεντρο:
- Τη Βιομηχανική και γενικότερα παραγωγική ανασυγκρότηση μέσα από την τεχνολογική ενίσχυση των επιχειρήσεων και την ανάπτυξη της καινοτομίας
- Την αντιμετώπιση των κοινωνικών αναγκών και της όξυνσης των προβλημάτων από την ανθρωπιστική κρίση για την ανάπτυξη και αξιοποίηση καινοτόμων λύσεων και εφαρμογών, με στόχο την ενεργοποίηση πολλαπλασιαστικού δυναμικού νέων δράσεων
- Την ανάπτυξη των χωρικών επενδύσεων, του αστικού χώρου και αναβάθμιση των βιώσιμων κοινωνικών και περιβαλλοντικών υποδομών στην Αττική».
Παράλληλα, η Ε. Κυπριανίδου, επισήμανε σε πολιτικό επίπεδο ότι «Το κείμενο που παρουσιάζουμε σήμερα δεν συντάχθηκε απλώς για να καλύψει μια «αιρεσιμότητα» για την ενεργοποίηση των σχετικών αξόνων και δράσεων του ΠΕΠ Αττικής.
Επιχειρήθηκε, επίσης, στα στενά χρονικά και διαχειριστικά πλαίσια που είχαμε στη διάθεσή μας, να αποτυπώνει με επάρκεια το νέο παραγωγικό και αναπτυξιακό πρότυπο για την Περιφέρεια, που θεωρούμε ότι μπορεί να μας βγάλει από την κρίση, να δημιουργήσει ανάπτυξη και απασχόληση με όρους βιωσιμότητας και δικαιοσύνης.
Και βέβαια, πρόκειται για μια επεξεργασία ανοιχτή, που σκοπεύουμε διαρκώς να εμπλουτίζουμε μέσα από την εμπειρία και τις συνεισφορές των ενεργών κοινωνικών παραγωγικών υποκειμένων που εξάλλου θα αναλάβουν ουσιαστικά και την προώθηση και υλοποίηση του σχεδιασμού».
Ολοκληρώνοντας την ομιλία της η Αντιπεριφερειάρχης υπογράμμισε ότι «σήμερα ξεκινάμε, και όλα τα επόμενα χρόνια θα επιδιώξουμε να πορευτούμε παράλληλα με όλους εσάς, σε αυτή την ανορθωτική προσπάθεια για ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης με επίκεντρο τον άνθρωπο και το μέλλον του τόπου μας».
Αλ. Χαρίτσης, Γ.Γ. ΕΣΠΑ και Δημοσίων Επενδύσεων: Η εξειδίκευση της πολιτικής της Περιφέρειας Αττικής για την RIS θα επηρεάσει σε σημαντικό βαθμό και την εθνική RIS
Στη συνέχεια χαιρετισμό απηύθυνε ο Γενικός Γραμματέας ΕΣΠΑ και Δημοσίων Επενδύσεων, Αλέξης Χαρίτσης, ο οποίος επεσήμανε αρχικά ότι «η εξειδίκευση της πολιτικής της Περιφέρειας Αττικής για την RIS θα επηρεάσει σε σημαντικό βαθμό και την εθνική RIS, μιας και η πλειονότητα της οικονομικής δραστηριότητας αλλά και της έρευνας και καινοτομίας της χώρας βρίσκεται στην Αττική, στην οποία παράλληλα εμφανίζονται πιο έντονα τα αποτελέσματα της οικονομικής κρίσης και της παραγωγικής αναδιάρθρωσης», ενώ στη συνέχεια σκιαγράφησε τις προθέσεις της Γενικής Γραμματείας ΕΣΠΑ και Δημοσίων Επενδύσεων αλλά και του Υπουργείου Οικονομίας συνολικότερα, τονίζοντας ότι «οι στρατηγικές έξυπνης εξειδίκευσης αποτελούν ευκαιρία για μια διαφορετική διαδρομή ανάπτυξης και ένα πλαίσιο για την αντιμετώπιση διαρθρωτικών αδυναμιών της ελληνικής οικονομίας».
Στη συνέχεια ο Αλ. Χαρίτσης ανέλυσε τους 6 άξονες στους οποίους αρθρώνεται η πολιτική στόχευση και λογική της Γενικής Γραμματείας ΕΣΠΑ και Δημοσίων Επενδύσεων, προκειμένου να καταδείξει «την υψηλή προτεραιότητα που κατέχει στην πολιτική μας για την παραγωγική ανασυγκρότηση η στρατηγική της “έξυπνης εξειδίκευσης”», οι οποίοι συνοψίζονται ως εξής:
Η χώρα δεν βρίσκεται απλώς σε μια καμπή του οικονομικού κύκλου αλλά υποφέρει από μια βαθιά ύφεση και από τις σκληρές πολιτικές λιτότητας, γεγονός που μας εξαναγκάζει να θεωρήσουμε τη RIS ως μια έξυπνη στρατηγική σύνδεσης και συντονισμού τόσο της αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης όσο και της αναπτυξιακής διάστασης του παραγωγικού δυναμικού. Οι απλές πολιτικές μεγέθυνσης δεν επαρκούν. Εδώ απαιτούνται έξυπνες πολιτικές αναδιανομής και εξεύρεσης πόρων με παράλληλη βελτίωση της κατάστασης των δικαιούχων και ωφελουμένων.
Η κοινωνική διάσταση της RIS και η απάντηση στο εργασικαό πρόβλημα: Οι θέσεις εργασίας στους τομείς έρευνας και καινοτομίας θα πρέπει να βελτιώνουν τόσο το εργασιακό προφίλ στους τομείς αιχμής αλλά και να διαχέουν τα αποτελέσματά τους και στους υπόλοιπους κλάδους.
Η παραγωγική - επιχειρηματική διάσταση της RIS: Εδώ στόχος είναι η αύξηση και καλυτέρευση του «βιοκόσμου» της επιχειρηματικότητας.
Η ερευνητική διάσταση της RIS: Με βασική θέση την ενίσχυση της βασικής έρευνας και όλων των σταδίων καινοτομίας, στόχος μας η δημιουργία ενιαίου χώρου έρευνας και εκπαίδευσης. Για μια αποτελεσματική ερευνητική πολιτική, θα πρέπει να σχεδιαστεί ο Ενιαίος Χώρος Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας, με φορείς που θα λειτουργούν με ακαδημαϊκά κριτήρια και αξιοκρατία και θα βρίσκονται υπό δημόσιο έλεγχο, με εγγυημένους τους προϋπολογισμού, ώστε να λειτουργούν υπέρ του δημοσίου συμφέροντος. Η Γ’ βάθμια εκπαίδευση και η Έρευνα έχουν διακριτούς μεν, αλλά και συμπληρωματικούς ρόλους.
Η περιφερειακή διάσταση της RIS: Η στόχευση δεν θα πρέπει να είναι μόνο ο εντοπισμός των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων της περιφέρειας αλλά και η δημιουργία νέων πλεονεκτημάτων.
Η μεταρρυθμιστική διάσταση της RIS: Ο προγραμματισμός, η στόχευση, ο έλεγχος, η παρακολούθηση, η αναφορά και η διόρθωση των αστοχιών απαιτούν ένα ισχυρό περιφερειακό σύστημα διαβούλευσης και διακυβέρνης.
Δ. Δρόσης, Προϊστάμενος της ΕΥΔΕΠ Αττικής: Ένας ολοκληρωμένος και προσανατολισμένος οικονομικός μετασχηματισμόςΑπό την πλευρά του, ο Δημήτρης Δρόσης, Προϊστάμενος της ΕΥΔΕΠ Αττικής (Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Επιχειρησιακού Προγράμματος), στην εισήγησή του με τίτλο «Η στρατηγική έξυπνης εξειδίκευσης ως αιρεσιμότητα για τη νέα προγραμματική περίοδο 2014-2020», αρχικά έδωσε τον Ορισμό της Περιφερειακής Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης, λέγοντας ότι πρόκειται για Ολοκληρωμένο και προσανατολισμένο οικονομικό μετασχηματισμό που περιλαμβάνει τα εξής βασικά ζητήματα:
Εστίαση σε κομβικές εθνικές – περιφερειακές προτεραιότητες, προκλήσσεις και ανάγκες
Έμφαση στα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα κάθε Περιφέρειας
Υποστήριξη τεχνολογικής και εφαρμοσμένης καινοτομίας για την τόνωση των επενδύσεων
Ενθάρρυνση καινοτομίας και πειραματισμού
Στη συνέχεια ο Δ. Δρόσης εξήγησε ότι η Στρατηγική της Έξυπνης Εξειδίκευσης είναι σημαντική γιατί στοχεύει στην αντιμετώπιση των διαρθρωτικών αδυναμιών μέσα από τρεις αλληλοενισχυόμενες προτεραιότητες:
Έξυπνη ανάπτυξη και καινοτομία
Αειφόρο ανάπτυξη, αποδοτική χρήση πόρων, πράσινη οικονομία
Ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς - οικονομία υψηλής απασχόλησης - εξασφάλιση οικονομικής κοινωνικής, εδαφικής συνοχής
Ακόμη, ο Δ. Δρόσης παρουσίασε αναλυτικά τη συγκριτική κατανομή πόρων Π.Σ.Ε.Ε. ανά Π.Ε.Π., έδωσε τον Ορισμό της «εκ των προτέρων αιρεσιμότητας» βάσει του Ν. 4314/14 που είναι: «Συγκεκριμένος και επακριβώς προκαθορισμένος κρίσιμος παράγοντας, ο οποίος αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την αποτελεσματική και αποδοτική υλοποίηση του ειδικού στόχου επενδυτικής προτεραιότητας ή προτεραιότητας της Ένωσης, έχει δε άμεση και πραγματική σχέση με την εν λόγω υλοποίηση και άμεσο αντίκτυπο σε αυτή», καθώς και τα κριτήρια εκπλήρωσης της κάθε αιρεσιμότητας (Π.Σ.Ε.Ε.).
Ολοκληρώνοντας την εισήγησή του ο Δ. Δρόσης ανέλυσε το Ρόλο - Ενέργειες της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης Ε.Π. Αττική 2014-2020 που συνοψίζονται στα εξής:
Διοργάνωση ημερίδων και παρουσιάσεων σε ενδιαφερόμενους (δικαιούχους)
Μικρά workshops (pilot) με στόχο την ενίσχυση – προσδιορισμό επιχειρηματικής ανακάλυψης
Δημιουργία Μονάδας Β2 με στόχο τη «φιλοξενία» και διαχείριση των Α.Π. 1-2-3-8
Δημιουργία Γραφείου RIS3 (τύπου Γραφείου ΟΠΣ)
Τέλος, ο Δ. Δρόσης ενημέρωσε ότι στην ιστοσελίδα www.pepattikis.gr υπάρχει Φόρμα υποβολής ερωτήσεων σχολίων, καθώς και Σελίδα με τις συχνές ερωτήσεις – απαντήσεις (FAQs), προκειμένου οι χρήστες να ενημερώνονται και υποβάλλουν τις ερωτήσεις τους, ενώ τόνισε ότι στόχος είναι η ιστοσελίδα να αποτελέσει Θερμοκοιτίδα RIS3 στην ΕΥΔΕΠ.
Γ. Στρογγυλόπουλος: Η Καινοτομία είναι απαραίτητη για την κοινωνική ανάπτυξη και την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής μας
Ο Γιώργος Στρογγυλόπουλος, επιστημονικός συνεργάτης της Περιφέρειας Αττικής για τη Στρατηγική Έξυπνης Εξειδίκευσης, στο πλαίσιο της ομιλίας του με τίτλο «Παρουσίαση της δυναμικής ανάπτυξης της Έρευνας και Τεχνολογίας στην Αττική και SWOTanalysis», ανέλυσε την κατάσταση όπως ισχύει σήμερα στη χώρα μας σε ό,τι αφορά θέματα καινοτομίας και έξυπνης εξειδίκευσης, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση σε χρήσιμα συμπεράσματα που έχουμε στη διάθεσή μας, τα οποία και θα μας οδηγήσουν στην υιοθέτηση νέων προσεγγίσεων.
Αφού παρουσίασε τα κοινωνικά και δημογραφικά δεδομένα του πληθυσμού σε σχέση με την απασχόληση και τα τοποθέτησε στο περιβάλλον της οικονομικής κρίσης, έδωσε την εικόνα που παρουσιάζει η οικονομία της χώρας μας με τα χρόνια αδιέξοδά της και τις διαρθρωτικές της αγκυλώσεις. «Η θέση της Περιφέρειας Αττικής», εξήγησε ο Γ. Στρογγυλόπουλος, «ως η βασικού παράγοντα εισαγωγών και εξαγωγών είναι περίοπτη όσο και προβληματική αφού υπολείπεται σε σχέση με άλλες περιφέρειες στην Ευρώπη. Και ενώ το ανθρώπινο δυναμικό της βρίσκεται σε πολύ καλή θέση ως προς τη μόρφωση και την κατάρτιση, δεν διοχετεύονται αυτά τα στοιχεία σε καινοτόμες δράσεις. Αντίστοιχα, ενώ υπάρχουν ερευνητές και προγράμματα, αυτό δεν γίνεται αντιληπτό σε αποτελέσματα καινοτόμων δράσεων.
Παρόλα αυτά, η Περιφέρεια Αττικής έχει την δυναμική υποδομών και ανθρώπινων πόρων, ώστε να αποτελέσει πρότυπο λειτουργίας της Ψηφιακής Περιφέρειας και εμφανίζει αρκετά ικανοποιητικές επιδόσεις σε ΤΠΕ τόσο σε επίπεδο επιχειρήσεων όσο και σε επίπεδο πολιτών».
Ο Γ. Στρογγυλόπουλος αναφέρθηκε στη συνέχεια στα είδη clusters που υπάρχουν και που αναδύονται στη χώρα μας και κατόπιν μπήκε στο θέμα του SWOTanalysis, όπου παρουσίασε τα θετικά και τα αρνητικά, τις δυνατότητες και τα εμπόδια που βρίσκει η Ερευνα και Τεχνολογία στην Περιφέρεια Αττικής.
Στα θετικά στοιχεία βρίσκονται η στρατηγική γεωγραφική θέση, ο μητροπολιτικός χαρακτήρας (35,4% του συνολικού πληθυσμού), το υψηλό μερίδιο οικονομικά ενεργού πληθυσμού στον πληθυσμό της Περιφέρειας, η υψηλή συγκέντρωση (κεντρικών γραφείων) επιχειρήσεων (35%), η εγγύτητα στην κεντρική κυβέρνηση και τα κέντρα λήψης αποφάσεων, η εξειδίκευση σε υγεία-φάρμακα-ιατρικό τουρισμό, μπλε οικονομία-εναλλακτικό τουρισμό, μεταφορές-logistics, νέα προϊόντα-δημιουργική οικονομία, τρόφιμα-αγροτικός τομέας, μικροηλεκτρονική-mobile applications, αερoδιαστημική, gaming, η ύπαρξη σημαντικού αριθμού ερευνητικών και εκπαιδευτικών υποδομών κα, ενώ οι αδυναμίες που παρατηρούνται είναι: Ελλιπής ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού. λόγω έλλειψης αντίστοιχων υποδομών, ελλιπής προσανατολισμός προς τη θαλάσσια οικονομία, υστέρηση στην αξιοποίηση των ΤΠΕ από τη δημόσια διοίκηση, ενδο-αστικές ανισότητες, υψηλή εισροή μεταναστών που δημιουργεί πρόσθετες ανάγκες σε υποδομές, υγεία, μικρή πρόοδος στην αξιοποίηση των ΑΠΕ, ανεπάρκεια πολιτιστικών υποδομών σε σύγκριση με το διαθέσιμο πολιτιστικό απόθεμα, αρνητικό εμπορικό ισοζύγιο παρά τον όγκο και την αξία των εξαγωγών, μικρή συμμετοχή των επιχειρήσεων σε δραστηριότητες Ε&Α και περιορισμένη αφομοιωτική ικανότητα αυτών κλπ.
Οι ευκαιρίες που παρουσιάζονται είναι: αξιοποίηση του νέου επιστημονικού δυναμικού, ιδίως σε δραστηριότητες Ε&Α στον ιδιωτικό τομέα, ανάπτυξη νεοφυών επιχειρήσεων και νέου τύπου επιχειρηματικότητας, διαφοροποίηση τουριστικού προϊόντος και ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού, δημιουργική οικονομία, γαλάζια οικονομία, στροφή της καινοτομικής δραστηριότητας στις κοινωνικές ανάγκες και την αντιμετώπιση των ανισοτήτων και των κρίσιμων κοινωνικών προβλημάτων, ιδίως των παγκόσμιων (διατροφή, ενέργεια-περιβάλλον, υγεία, παιδεία, κ.λπ.), καθαρές τεχνολογίες και εξοικονόμηση ενέργειας, αύξηση επιχειρηματικής δραστηριότητας έντασης γνώσης και δημιουργικότητας.
Τα δύσκολα σημεία που «απειλούν» την προσπάθεια θα μπορούσαν να συνοψιστούν ως εξής: Διαρροή ανθρώπινου δυναμικού (brain drain), κλαδική συγκέντρωση σε ολιγοπώλια που θα οδηγήσει σε τεχνολογική εξάρτηση, απομόνωση από τις διεθνείς τεχνολογικές εξελίξεις και τον καταμερισμό εργασίας, εγκλωβισμός σε αμυντική ή μιμητική καινοτομική στρατηγική, υψηλό και αυξανόμενο ποσοστό ανεργίας, συρρίκνωση του κλάδου της μεταποίησης και κυρίως της βιομηχανίας τροφίμων, ισχυρός ανταγωνισμός από γειτονικές χώρες που προσφέρουν χαμηλό κόστος εργασίας, δυναμική είσοδος νέων ανταγωνιστικών χωρών στον τομέα του τουρισμού αλλά και στον χώρο της υγείας κλπ.
Κλείνοντας την εισήγησή του, ο Γ. Στρογγυλόπουλος υπογράμμισε ότι «η Καινοτομία είναι απαραίτητη για την κοινωνική ανάπτυξη και την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής μας. Και με αυτό εννοούμε καινοτομία προϊόντων, Καινοτομία και εφαρμογή της τεχνολογίας για όλους, ανάπτυξη και αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού και των δεξιοτήτων του και τέλος, υιοθέτηση μιας λογικής που θα στηρίζεται στην εξωστρέφεια».
Γ. Σταμπουλής: RIS ή το πηδάλιο στο καράβι της Περιφέρειας
Παίρνοντας το λόγο ο Γιώργος Σταμπουλής, Λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, στο πλαίσιο της ομιλίας του με τίτλο «Σχέδιο δράσης για τη στρατηγική έξυπνης εξειδίκευσης στην Αττική», αρχικά επιχείρησε να δώσει έναν απλό και συνάμα περισσότερο κατανοητό στον απλό κόσμο ορισμό του RIS, παραλληλίζοντας την Περιφέρεια ως ένα μεγάλο καράβι με τους μηχανισμούς και τις υπηρεσίες της να έχουν το ρόλο των πολλών μηχανών που διαθέτει, ώστε να μπορεί να κινηθεί. Το RIS στην περίπτωση του καραβιού της Περιφέρειας αποτελεί το πηδάλιο που την κατευθύνει.
Συνεχίζοντας, σε ό,τι αφορά στο Σχέδιο Δράσης, ο Γ. Σταμπουλής υποστήριξε ότι θα πρέπει αρχικά να οριοθετηθούν κάποιες προκλήσεις ή ακόμα και στόχοι, μερικοί εκ των οποίων είναι η αύξηση της δυνατότητας δημόσιας έρευνας και ανάπτυξης, η αύξηση της αποτελεσματικής καινοτομίας, η στήριξη της νέας επιχειρηματικότητας, η σωστή αξιοποίηση και κατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού, καθώς και η ανάπτυξη συνεργατικών σχηματισμών και θεσμών και η σύνδεση με το παγκόσμιο χωριό της γνώσης και τα παγκόσμια ζητήματα. Για να φτάσουμε όμως εκεί, σύμφωνα με τον Γ. Σταμπουλή, θα πρέπει να σταθούμε σε κάποια επιμέρους πράγματα, όπως για παράδειγμα τη σωστή αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού, το οποίο, αν και ιδιαιτέρως υψηλού επιπέδου, στις περισσότερες περιπτώσεις παραμένει αναξιοποίητο. Από την άλλη μεριά ιδιαίτερη σημασία θα πρέπει να δώσουμε στη στήριξη της Νέας Επιχειρηματικότητας μέσα από Ενδεικτικά Πεδία Εξειδίκευσης, μέσα από την δημιουργική οικονομία, τη γαλάζια οικονομία (θαλάσσιος τουρισμός, ναυπηγική κλπ.) και τη βιώσιμη οικονομία των αναγκών.
Παράλληλα, η μετάδοση της γνώσης αποτελεί στοιχείο απαραίτητο για την εκπλήρωση των στόχων μας. Θα έπρεπε να δημιουργηθούν περισσότερες από 10.000 επιχειρήσεις έντασης γνώσης και παράλληλα να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός δημιουργίας επιχειρήσεων.
Μέσα στην εξίσωση, υποστήριξε τέλος ο Γ. Σταμπουλής θα πρέπει να μπει και η δυναμική της πληροφορικής. Η πληροφορική είναι ένα δυνατό όπλο που θα μπορούσε να μας βοηθήσει σε πολλά πράγματα, ακόμα και στη σωστή δημιουργία υποδομών.
Μ. Σταύρου: Δομή διακυβέρνησης RIS3 (Research and Innovation Strategy for Smart Specialisation) γιατηνΑττική
Κλείνοντας τον κύκλο των Ομιλητών, το λόγο πήρε ο Μιχάλης Σταύρου, Οικονομολόγος, ο οποίος στο πλαίσιο της ομιλίας του με τίτλο «Πρόταση συστήματος διακυβέρνησης, παρακολούθησης και αξιολόγησης της RIS Αττικής», παρουσίασε αναλυτικά τη Δομή διακυβέρνησης RIS3 (ResearchandInnovationStrategyforSmartSpecialisation) για την Αττική.
Πιο συγκεκριμένα, η δομή διακυβέρνησης της Περιφερειακής RIS3 περιλαμβάνει δύο επίπεδα, α) το Επιτελικό Επίπεδο που αφορά τη χάραξη πολιτικής και τη λήψη αποφάσεων, και β) το Εκτελεστικό Επίπεδο, που αφορά την τεκμηρίωση, το συντονισμό και την εφαρμογή της διαμορφωθείσας πολιτικής.
Το Επιτελικό Επίπεδο περιλαμβάνει τα όργανα διοίκησης της Περιφέρειας, δηλαδή Περιφερειάρχη και Περιφερειακό Συμβούλιο, που συνεπικουρούνται από ένα Συμβουλευτικό Όργανο, το Περιφερειακό Συμβούλιο Έρευνας και Καινοτομίας Αττικής (ΠΣΕΚ), το οποίο υλοποιεί ταυτόχρονα, σε Περιφερειακό επίπεδο, την Εθνική Στρατηγική Έρευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας (ΕΣΕΤΑΚ).
Το ΠΣΕΚ Αττικής αποτελείται από 7 μέλη, εκ των οποίων 3 είναι καθηγητές ή ερευνητές, εκπρόσωποι δημόσιων ερευνητικών οργανισμών της Περιφέρειας και τα υπόλοιπα μέλη προέρχονται από την τοπική αυτοδιοίκηση, τους παραγωγικούς φορείς και τον επιχειρηματικό χώρο. Ο τρόπος επιλογής τους γίνεται από τριμελή επιτροπή που ορίζεται με απόφαση της Περιφερειάρχη, που στη συνέχεια προκηρύσσει ανοιχτή πρόσκληση, αξιολογεί και υποβάλλει τις προτάσεις στην Περιφερειάρχη, που κάνει και την τελική επιλογή.
Οι εισηγήσεις που υποβάλλει προς την Περιφέρεια και τη ΓΓΕΤ, κυρίως αφορούν α) στη δικτύωση των περιφερειακών συντελεστών που ασχολούνται με την ΕΤΑΚ, β) στην από κοινού ανάλυση των στρατηγικών για την ανάπτυξη της ΕΤΑΚ στην Περιφέρεια, γ) στη διεύρυνση της πρόσβασης των δικαιούχων σε πηγές χρηματοδότησης και δ) στην πλήρη αξιοποίηση του ερευνητικού δυναμικού της Περιφέρειας.
Στο Εκτελεστικό Επίπεδο εντάσσονται όλοι οι φορείς που έχουν την ευθύνη της παρακολούθησης της πορείας υλοποίησης της περιφερειακής RIS3, καθώς και οι φορείς διαχείρισης και οι φορείς υλοποίησης των σχετικών δράσεων.
Πιο συγκεκριμένα, οι Φορείς που έχουν την ευθύνη της παρακολούθησης της πορείας υλοποίησης Περιφερειακής RIS3 είναι:
Το Συντονιστικό όργανο Παρακολούθησης της RIS3, που είναι αρμόδιο για την παρακολούθηση της πορείας υλοποίησης της Περιφερειακής RIS με επαρκή εκπροσώπηση όλων των εταίρων της Περιφέρειας.
Η Εκτελεστική Δομή, που έχει την ευθύνη υλοποίησης του προγράμματος δράσης.
Το Κέντρο Καινοτομίας Περιφέρειας Αττικής (ΚΕ.Κ.Π.Α.).
Παράλληλα, προτείνεται η δημιουργία χωρικών δομών υποστήριξης για την τοπική πληροφόρηση, λειτουργίας πρώτων σημείων επαφής και επεξεργασίας προτάσεων και παρακολούθηση υλοποίησης στο χώρο αρμοδιότητάς τους.
Με αντικείμενο τη σύσταση κοινών δομών ή από κοινού επεξεργασία Προγραμμάτων σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος, προτείνεται η δημιουργίαδιαπεριφερειακών δομών.
Εν κατακλείδι, όσον αφορά τους Φορείς διαχείρισης και υλοποίησης των σχετικών δράσεων, πρόκειται για εξωτερικούς φορείς που οι μεν πρώτοι συμμετέχουν ως διαχειριστές των δράσεων και είναι συνήθως ΕΥΔ Επιχειρησιακών Προγραμμάτων που χρηματοδοτούν την Περιφερειακή RIS ή φορείς διαχείρισης άλλων προγραμμάτων και οι δεύτεροι ως φορείς υλοποίησης των δράσεων.
Ρ. Αντωνοπούλου, αναπληρώτρια Υπουργός Εργασίας, αρμόδια για την καταπολέμηση της ανεργίας: Να αντλήσουμε στοιχεία απαραίτητα και ουσιαστικά για τη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού
Με το κλείσιμο του κύκλου των εισηγήσεων, δόθηκε η ευκαιρία στους συμμετέχοντες να διατυπώσουν ερωτήσεις και να τοποθετηθούν σε σχέση με τα όσα παρουσιάστηκαν.
Στο πλαίσιο αυτών των τοποθετήσεων, η αναπληρώτρια Υπουργός Εργασίας, αρμόδια για την καταπολέμηση της ανεργίας, Ράνια Αντωνοπούλου, που παρακολούθησε τις εργασίες της Ημερίδας, δήλωσε χαρακτηριστικά: «Μέσα από έξυπνη εξειδίκευση μπορούμε να αντλήσουμε στοιχεία απαραίτητα και ουσιαστικά για τη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού. Χρειάζεται να κινηθούμε με έξυπνη εκπαίδευση και κατευθύνσεις σε αυτό μπορούν να μας δώσουν τα ερευνητικά κέντρα».
Επισημαίνεται ότι στον ιστότοπο www.pepattikis.gr υπάρχει Φόρμα υποβολής ερωτήσεων, καθώς και Σελίδα με τις συχνές ερωτήσεις – απαντήσεις (FAQs), προκειμένου οι χρήστες να ενημερώνονται και υποβάλλουν τις ερωτήσεις τους.
WWW.fotavgeia.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου