Του Γ. ΠΟΤΑΜΙΑΝΟΥ
Κεντρικοί τραπεζίτες αμφισβητούνται, καθώς επαναλαμβάνονται τα ‘λάθη’ του 2007.
Στο πλαίσιο των αρνητικών εξελίξεων στις παγκόσμιες αγορές, οι ελληνικές τράπεζικές -και όχι μόνο- μετοχές δέχονται τα ισχυρότερα πλήγματα. Το ελληνικό χρηματιστήριο έπεσε σε επίπεδα χαμηλότερα των τιμών του 1990. Οι αποδόσεις των δεκαετών ομολόγων ξεπέρασαν πάλι το 10%. Οι επενδυτές εγκαταλείπουν μετοχές που θεωρούν ότι έχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο.
Οι ελληνικές τράπεζες κατά την πρόσφατη ανακεφαλαιοποίηση έχασαν το σύνολο της εμπορικής τους αξίας, με την χαμηλή αποτίμηση που έγινε από τους ιδιώτες επενδυτές κατά την τοποθέτησή τους. Ομως τις τελευταίες ημέρες έχασαν πάλι περισσότερο από 45% της χρηματιστηριακής αξίας τους. Οι επενδυτές πάντοτε εγκαταλείπουν πρώτα τους αδύναμους κρίκους.
Ενώ η αξιολόγηση εκκρεμεί, η κυβέρνηση έχει την δυνατότητα να αντέξει σίγουρα μέχρι τον Μάιο, χωρίς τις δόσεις του Μνημονίου. Ομως παραμένει η αβεβαιότητα σχετικά με την δυνατότητα ανάκαμψης της οικονομίας με την υφεσιακή συνταγή του Μνημονίου (φέτος προβλέπεται ύφεση 0,7%). Η αβεβαιότητα αυτή προστίθεται στα προβλήματα των τραπεζών, που αντιμετωπίζουν το θέμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων υψους 110 δις ευρώ και επι πλέον τους περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων.
Η χώρα τον Ιούλιο θα πρέπει να αποπληρώσει 3 δις και κινδυνεύει να βρεθεί στην ίδια ακριβώς θέση με τον Ιούλιο του 2015, αν δεν υποκύψει σε όλες τις απαιτήσεις των δανειστών για το ασφαλιστικό, συντάξεις, αποκρατικοποιήσεις κλπ., ενώ η κοινωνία ήδη αντιδρά σε περαιτέρω βίαιη φτωχοποίηση για την εξυπηρέτηση του χρέους.
Παρατηρούμε όμως, ότι η πορεία της χρηματιστηριακής αξίας των τραπεζών, δεν είναι καλύτερη σε ευρωπαικό και παγκόσμιο επίπεδο. Η τάση θα μπορούσε φυσικά να αντιστραφεί, καθώς οι τράπεζες ισχυρίζονται πως είναι πλέον ισχυρότερες από το 2008 και οι κεντρικές τράπεζες ασκούν εποπτεία και τον έλεγχο των τεστ αντοχής μετά την μεγάλη κρίση του 2007. Θα μπορούσε η πτώση των αξιών τους να μήν οφείλεται στην ασθενή τους κατάσταση, αλλά στην αδυναμία τους για κερδοφορία σε μια εποχή απουσίας επενδύσεων, αποπληθωρισμού και χαμηλών (αρνητικών) επιτοκίων.
Οι κεντρικές τράπεζες για μεγάλο διάστημα συμπιέζουν τα επιτόκια προκειμένου να προωθήσουν την ζήτηση για δανειοδότηση. Καθώς τα χαμηλότοκα δάνεια δεν είναι κερδοφόρα για τις τράπεζες, μειώνεται η επίδραση του μέτρου στην οικονομία. Ομως παράλληλα, έρχονται από παντού πληροφορίες τραπεζικών προβλημάτων και ιδιαίτερα αυτά των κόκκινων δανείων και της υπερχρέωσης. Κεντρικό θέμα η Ιταλία, αλλά Ισπανία και Πορτογαλία έπονται. Εκτός Ευρώπης πρωταγωνιστεί η Κίνα, ακολουθούμενη από Βραζιλία, Αργεντινή και Βενεζουέλα. Η πτώση της τιμής του πετρελαίου βαραίνει πολύ στην αύξηση του χρέους των πετρελαικών εταιρειών, στις οποίες η έκθεση των τραπεζών - κυρίως των ευρωπαικών – είναι μεγάλη. Είναι προφανές πως σε παγκόσμια κλίμακα υπάρχει πρόβλημα χρέους.
Τα προβλήματα των τραπεζικών ισολογισμών είχαν ‘κουκουλωθεί’ και έρχονται πάλι στην επιφάνεια με την μορφή της ποιότητας των τίτλων που διατηρούν στα χαρτοφυλάκιά τους. Η αναγκαία αναδιάρθρωση φαίνεται πως αρχίζει από την Ιταλία όπου συμφωνία με την Κομισιόν επιβάλει πώληση των κόκκινων δανείων και αντικατάσταση του αναβαλόμενου φόρου με πραγματικά κεφάλαια. Οι μετοχές της UniCredit, μιας από τις μεγαλύτερες τράπεζες, έχασαν πάνω από 40% από τον Οκτώβριο.
Την ίδια στιγμή η Deutsche Bank, η μεγαλύτερη ευρωπαική τράπεζα, με έδρα την ισχυρότερη ευρωπαική οικονομία, έχασε 36% της αξίας της από την αρχή του χρόνου ενώ τα CDS της αυξήθηκαν εντυπωσιακά. Υπάρχουν πολλά ερωτηματικά σχετικά με τα βουνά ‘παραγώγων’ και εξωτικών δανείων , μαζί με τις ζημιές-ρεκόρ €6.8 δις. Οι απώλειες της μειώνουν το ενεργητικό που παρουσίασε στα τεστ αντοχής με την εκδοση 4.6 δις σε ‘coco’s».
Αλλες μεγάλες τράπεζες όπως η Credit Suisse, η Commerzbank, η BNP Paribas και HSBC έχουν παρόμοια προβλήματα. Διότι σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, κανένα από τα ευρωπαϊκά τραπεζικά ιδρύματα δεν έχει αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που δημιουργήθηκαν από την χρηματοπιστωτική κρίση του 2007.
Ολα δείχνουν πως μιά νέα φάση της κρίσης αρχίζει στην Ευρώπη. Οι μεγάλες τράπεζες είναι υπερ-εκτεθειμένες αε στοιχεία ενεργητικού που εθεωρούντο ασφαλή. Αυτά αποδεικνύονται επικίνδυνα και έτσι βλέπουν τους ισολογισμούς τους να κοκκινίζουν, την ρευστότητα να εξατμίζεται και τις τιμές τους να καταρρέουν. Ετσι δεν άρχισε η κρίση του 2007?
Αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι οι πιέσεις που αρχίζουν να ασκούνται στις πολιτικές. Η διοίκηση της DB κήρυξε τον πόλεμο στον Μ. Ντράγκι δηλώνοντας πως περαιτέρω ποσοτική χαλάρωση θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στις μετοχές, γιατί δεν μειώνει τον κίνδυνο των επισφαλών τοποθετήσεων. Η Τράπεζα της Ιαπωνίας όμως τρεις μέρες αργότερα την αγνόησε εγκαινιάζοντας αρνητικά επιτόκια.
Η μεγαλύτερη ευρωπαική τράπεζα αντιμάχεται πλεον ανοικτά την πολιτική ‘φθηνού δανεισμού’ της Κεντρικής Τράπεζας. Δηλαδή έχουμε μια κατάσταση όπου φθηνότερος δανεισμός κάνει κακό στην οικονομία και ακριβότερος δανεισμός κανει ακόμη περισσότερο κακό , όπως αποδεικνύει η άνοδος του επιτοκίου στις ΗΠΑ. Εχει ενδιαφέρον να δούμε πως το χρηματοπιστωτικό σύστημα θα ξεπεράσει το αδιέξοδο. Φαίνεται πλέον πως η κρίση δεν αντιμετωπίζεται μόνο με παροχή περισσότερης ρευστότητας. Το παγκόσμιο χρέος απαιτεί δραστική λύση. Οι δανειστες πρέπει να αποδεχθούν απώλειες. Αυτό που αρνούνται στην Ελλάδα, το χρέος της οποίας αποτελεί σταγόνα στον ωκεανό.
Η χώρα τον Ιούλιο θα πρέπει να αποπληρώσει 3 δις και κινδυνεύει να βρεθεί στην ίδια ακριβώς θέση με τον Ιούλιο του 2015, αν δεν υποκύψει σε όλες τις απαιτήσεις των δανειστών για το ασφαλιστικό, συντάξεις, αποκρατικοποιήσεις κλπ., ενώ η κοινωνία ήδη αντιδρά σε περαιτέρω βίαιη φτωχοποίηση για την εξυπηρέτηση του χρέους.
Παρατηρούμε όμως, ότι η πορεία της χρηματιστηριακής αξίας των τραπεζών, δεν είναι καλύτερη σε ευρωπαικό και παγκόσμιο επίπεδο. Η τάση θα μπορούσε φυσικά να αντιστραφεί, καθώς οι τράπεζες ισχυρίζονται πως είναι πλέον ισχυρότερες από το 2008 και οι κεντρικές τράπεζες ασκούν εποπτεία και τον έλεγχο των τεστ αντοχής μετά την μεγάλη κρίση του 2007. Θα μπορούσε η πτώση των αξιών τους να μήν οφείλεται στην ασθενή τους κατάσταση, αλλά στην αδυναμία τους για κερδοφορία σε μια εποχή απουσίας επενδύσεων, αποπληθωρισμού και χαμηλών (αρνητικών) επιτοκίων.
Οι κεντρικές τράπεζες για μεγάλο διάστημα συμπιέζουν τα επιτόκια προκειμένου να προωθήσουν την ζήτηση για δανειοδότηση. Καθώς τα χαμηλότοκα δάνεια δεν είναι κερδοφόρα για τις τράπεζες, μειώνεται η επίδραση του μέτρου στην οικονομία. Ομως παράλληλα, έρχονται από παντού πληροφορίες τραπεζικών προβλημάτων και ιδιαίτερα αυτά των κόκκινων δανείων και της υπερχρέωσης. Κεντρικό θέμα η Ιταλία, αλλά Ισπανία και Πορτογαλία έπονται. Εκτός Ευρώπης πρωταγωνιστεί η Κίνα, ακολουθούμενη από Βραζιλία, Αργεντινή και Βενεζουέλα. Η πτώση της τιμής του πετρελαίου βαραίνει πολύ στην αύξηση του χρέους των πετρελαικών εταιρειών, στις οποίες η έκθεση των τραπεζών - κυρίως των ευρωπαικών – είναι μεγάλη. Είναι προφανές πως σε παγκόσμια κλίμακα υπάρχει πρόβλημα χρέους.
Τα προβλήματα των τραπεζικών ισολογισμών είχαν ‘κουκουλωθεί’ και έρχονται πάλι στην επιφάνεια με την μορφή της ποιότητας των τίτλων που διατηρούν στα χαρτοφυλάκιά τους. Η αναγκαία αναδιάρθρωση φαίνεται πως αρχίζει από την Ιταλία όπου συμφωνία με την Κομισιόν επιβάλει πώληση των κόκκινων δανείων και αντικατάσταση του αναβαλόμενου φόρου με πραγματικά κεφάλαια. Οι μετοχές της UniCredit, μιας από τις μεγαλύτερες τράπεζες, έχασαν πάνω από 40% από τον Οκτώβριο.
Την ίδια στιγμή η Deutsche Bank, η μεγαλύτερη ευρωπαική τράπεζα, με έδρα την ισχυρότερη ευρωπαική οικονομία, έχασε 36% της αξίας της από την αρχή του χρόνου ενώ τα CDS της αυξήθηκαν εντυπωσιακά. Υπάρχουν πολλά ερωτηματικά σχετικά με τα βουνά ‘παραγώγων’ και εξωτικών δανείων , μαζί με τις ζημιές-ρεκόρ €6.8 δις. Οι απώλειες της μειώνουν το ενεργητικό που παρουσίασε στα τεστ αντοχής με την εκδοση 4.6 δις σε ‘coco’s».
Αλλες μεγάλες τράπεζες όπως η Credit Suisse, η Commerzbank, η BNP Paribas και HSBC έχουν παρόμοια προβλήματα. Διότι σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, κανένα από τα ευρωπαϊκά τραπεζικά ιδρύματα δεν έχει αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που δημιουργήθηκαν από την χρηματοπιστωτική κρίση του 2007.
Ολα δείχνουν πως μιά νέα φάση της κρίσης αρχίζει στην Ευρώπη. Οι μεγάλες τράπεζες είναι υπερ-εκτεθειμένες αε στοιχεία ενεργητικού που εθεωρούντο ασφαλή. Αυτά αποδεικνύονται επικίνδυνα και έτσι βλέπουν τους ισολογισμούς τους να κοκκινίζουν, την ρευστότητα να εξατμίζεται και τις τιμές τους να καταρρέουν. Ετσι δεν άρχισε η κρίση του 2007?
Αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι οι πιέσεις που αρχίζουν να ασκούνται στις πολιτικές. Η διοίκηση της DB κήρυξε τον πόλεμο στον Μ. Ντράγκι δηλώνοντας πως περαιτέρω ποσοτική χαλάρωση θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στις μετοχές, γιατί δεν μειώνει τον κίνδυνο των επισφαλών τοποθετήσεων. Η Τράπεζα της Ιαπωνίας όμως τρεις μέρες αργότερα την αγνόησε εγκαινιάζοντας αρνητικά επιτόκια.
Η μεγαλύτερη ευρωπαική τράπεζα αντιμάχεται πλεον ανοικτά την πολιτική ‘φθηνού δανεισμού’ της Κεντρικής Τράπεζας. Δηλαδή έχουμε μια κατάσταση όπου φθηνότερος δανεισμός κάνει κακό στην οικονομία και ακριβότερος δανεισμός κανει ακόμη περισσότερο κακό , όπως αποδεικνύει η άνοδος του επιτοκίου στις ΗΠΑ. Εχει ενδιαφέρον να δούμε πως το χρηματοπιστωτικό σύστημα θα ξεπεράσει το αδιέξοδο. Φαίνεται πλέον πως η κρίση δεν αντιμετωπίζεται μόνο με παροχή περισσότερης ρευστότητας. Το παγκόσμιο χρέος απαιτεί δραστική λύση. Οι δανειστες πρέπει να αποδεχθούν απώλειες. Αυτό που αρνούνται στην Ελλάδα, το χρέος της οποίας αποτελεί σταγόνα στον ωκεανό.
www.fotavgeia.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου