Άστεγοι - Οι αόρατοι άνθρωποι

Αrt2449 Κυριακή 26 Φεβρουαρίου 2017
Άστεγοι - Οι αόρατοι άνθρωποι Γιώργος Μαργαρίτης
Tι ακριβώς σημαίνει το να είναι άστεγος το 2017; Είναι ένα ασταμάτητο θρίλερ δυστυχίας, ή μια εύκολη ζωή σε βάρος της κοινωνίας;

Αν και δεν υπάρχουν επίσημα στατιστικά στοιχεία υπολογίζεται πως πάνω από 40.000 άνθρωποι ζουν στους δρόμους με τους περισσότερους να βρίσκονται στην Αθήνα. Κοιμούνται σε παγκάκια, σε στοές, σε πεζοδρόμια ή φιλοξενούνται προσωρινά σε κάποιο ξενώνα του Δήμου. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Δήμου Αθηναίων, 20.000 κάτοικοι της πρωτεύουσας στηρίζονται για την επιβίωσή τους στις κοινωνικές υποδομές. Επισκεφθείτε μια χώρα όπως, ας πούμε, την Ινδία, και ο αριθμός αυτός αυξάνεται άνετα σε εκατομμύρια. Ακόμα και η Ιαπωνία, η οποία έχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά αστέγων στη Γη, έχει πάνω από 20.000 πολίτες να κοιμούνται στους δρόμους. Δεν υπερβάλλω όταν λέω πως το φαινόμενο των αστέγων είναι ένα πρόβλημα που επηρεάζει όλες τις κοινωνίες ανεξαιρέτως.

Αλλά τι ακριβώς σημαίνει το να είναι άστεγος το 2017; Είναι ένα ασταμάτητο θρίλερ δυστυχίας, ή μια εύκολη ζωή σε βάρος της κοινωνίας; Σκάψτε κάτω από τα πρωτοσέλιδα και τα στερεότυπα, και θα ανακαλύψετε πως το φαινόμενο των αστέγων είναι μεγαλύτερο, πιο τρελό, και αντιμετωπίζεται πιο δύσκολα από ότι θα μπορούσατε ποτέ να φανταστείτε.

Το προσδόκιμο ζωής είναι σοκαριστικά χαμηλό



Αν διαβάζετε αυτό το άρθρο από την άνεση του σπιτιού σας ή από το κινητό σας ενώ πάτε δουλειά, οι πιθανότητες λένε πως μπορείτε να ελπίζετε να φτάσετε 80 ετών. Μεταξύ 77 και 89 είναι το προσδόκιμο ζωής για λαούς φοβερά διαφορετικούς μεταξύ τους όπως οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Τσεχική Δημοκρατία, την Αλβανία, την Ιαπωνία και το Μονακό. Ακόμα και χώρες όπως η Κολομβία, το Μαρόκο και η Δυτική Όχθη έχουν μέσο προσδόκιμο ζωής άνω των 75 ετών. Εκτός και αν τυχαίνει να είναι άστεγος όπως εγώ. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το μέσο προσδόκιμο ζωής είναι τα 47 χρόνια.

Περνάμε κατά μέσο όρο μικρότερο χρονικό διάστημα σε αυτό το πλανήτη από ό,τι οι άνθρωποι που ζουν στο Τσαντ, το Αφγανιστάν ή τη Βόρεια Κορέα. Και μη φανταστείτε πως αυτός ο αριθμός είναι ακραία περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου. Σε ορισμένα μέρη των ΗΠΑ, οι άστεγοι πεθαίνουν κατά μέσο όρο περίπου στην ηλικία των 42. Σε ορισμένα μέρη της Σκωτίας, στα 39.

Η τελευταία φορά που υπήρχε τόσο χαμηλό προσδόκιμο ζωής ήταν το 19ο αιώνα. Σωστά. Το να είσαι άστεγος είναι τόσο κακό για την υγεία, όπως το να ζεις σε μία εποχή πριν από την πενικιλίνη και τους μαζικούς εμβολιασμούς. Σίγουρα όμως δεν βοηθά ότι...

Το να είσαι άστεγος σημαίνει ότι είσαι φρικτά άρρωστος




Θυμάται την τελευταία φορά που ήσασταν έξω από το σπίτι σας με κακές καιρικές συνθήκες και παίσατε στο κρεββάτι με ένα φοβερό κρύωμα; Όντας άστεγος έχεις αυτή την εμπειρία, 24 ώρες το 24ωρο. Μόνο που, αντί για λίγες μέρες στο κρεβάτι ή να πηγαίνεις στη δουλειά νιώθοντας απαίσια, περνάς μήνες νιώθοντας πως το σώμα σου ξεφεύγει από τον έλεγχο.

Το Εθνικό Κέντρο Πληροφοριών Βιοτεχνολογίας της Αμερικής (NCBI) έχει μια λίστα εδώ με μερικά από τα προβλήματα υγείας που συνδέονται με το φαινόμενο των αστέγων. Πρόκειται για φοβερό ανάγνωσμα. Πράγματα όπως κρυοπαγήματα, διαταραχές των άκρων, υποσιτισμός και ασθένειες του δέρματος είναι μέρος της ζωής. Προβλήματα με δόντια και ούλα, εκφυλιστικές ασθένειες και μολυσμένα τραύματα είναι διαδεδομένα, όπως είναι και πράγματα όπως δηλητηρίαση από το αλκοόλ και τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα. Ένα από τα πιο κοινά προβλήματα υγείας προέρχονται από τραυματισμό. Ένας καταθλιπτικά μεγάλος αριθμός ανθρώπων εκεί έξω δεν έχει τίποτα καλύτερο να κάνει από το να επιτεθεί σε άστεγους και να προσπαθήσει να τους στείλει στο νοσοκομείο.

Μιλώντας για νοσοκομεία, τα ψυχικά προβλήματα και το κοινωνικό στίγμα κάνει τους άστεγους να είναι λιγότερο πιθανό να αναζητήσουν ιατρική βοήθεια, πράγμα που σημαίνει πως θεραπεύσιμα προβλήματα σταδιακά χειροτερεύουν.
Μπορεί να είσαι άστεγος και εργαζόμενος


Ποια είναι η νοητική εικόνα που έχετε για το πως μοιάζει ένας άστεγος; Βάζω στοίχημα πως σκέφτεστε έναν ημίτρελο παππού με σκισμένα η υπερβολικά φθαρμένα ρούχα, με ένα πρόσωπο χτυπημένο από τη μοίρα να μουρμουρίζει μόνος του. Σίγουρα υπάρχουν και αυτοί οι τύποι. Αλλά δεν υπάρχουν μόνο αυτοί ούτε είναι η πλειοψηφία. Υπάρχει ένας ολόκληρος κλάδος αστέγων εκεί έξω για τον οποίο ποτέ δεν ακούτε τίποτα. Είναι οι άνθρωποι που ενώ είναι άστεγοι, εξακολουθούν να έχουν κάποια απασχόληση.

Δεν θα ακούσετε για αυτούς γιατί απλά φοβούνται για τη δουλειά τους, για το στίγμα ή απλά δεν αισθάνονται άνετα να το μοιραστούν παρά μόνο με τους στενούς τους ανθρώπους. Έχοντας μεγαλύτερη άνεση αλλά και λόγο παρατηρητικότητας έχω μιλήσει με μερικούς βοηθώντας τους να ανοιχτούν με το να τους πω πως είμαι στην ίδια κατάσταση. Μερικοί από αυτούς έμεναν σε προσωρινά καταλύματα, άλλοι κοιμόντουσαν στο χώρο εργασίας τους ή κοντά σε αυτόν, και μερικοί απλά κοιμόντουσαν σε πάρκα.

Για τους άστεγους που εργάζονται, η ζωή στους δρόμους σημαίνει πόνο, κακή υγεία και δυστυχία, αλλά σημαίνει επίσης πως πρέπει να διατηρείς τον εαυτό σου καθαρό και αρκετά ευπαρουσίαστο για να πηγαίνεις στη δουλειά κάθε μέρα - κάτι πολύ πιο επώδυνο και κουραστικό από ότι υποψιάζεστε. Είναι μια απαίσια και καταθλιπτική διαδικασία και τρόπος ζωής που συχνά δεν αναφέρεται σε άρθρα όπως αυτό. Σε αυτό το σημείο να αναφέρω πως για εμένα προσωπικά ή μοναδική ευτυχισμένη περίοδος είναι αυτή που εργάζομαι που παρόλα αυτά την κατακλύζει το άγχος της αβεβαιότητας. Πολλοί θα αναρωτηθούν «Πώς μπορεί κάποιος να έχει μια δουλειά και να είναι άστεγος;» Χαίρομαι που ρωτήσατε!!

Το να είσαι άστεγος είναι εξωφρενικά ακριβό


Οι περισσότεροι ίσως υποθέσουν ότι δεν υπάρχει φθηνότερος τρόπος ζωής από το να είσαι άστεγος. Οι περισσότεροι, λοιπόν, κάνετε λάθος. Για τους ανθρώπους που βρίσκονται στους δρόμους, το να είσαι άστεγος δεν προκαλεί απλά ένα καταθλιπτικό πόνο. Είναι μια οικονομική μαύρη τρύπα που απορροφά όλα τα διαθέσιμα κεφάλαια.

Πράγματα που πολλοί από εσάς θεωρείτε δεδομένα, δεν είναι διαθέσιμα στους δρόμους. Το να βρείς κάπου να κάνεις μπάνιο κοστίζει. Το να βρεις κάπου να αφήσεις τα πράγματα σου κοστίζει. Μη ξεχνάμε πως υπάρχουν και οι άστεγοι που ζουν στους δρόμους με τα παιδιά τους που έχουν ακόμα περισσότερα έξοδα.

Αλλά τι γίνεται με τους ξενώνες; Δυστυχώς, οι περισσότεροι ξενώνες θα σου ζητήσουν να αποχωρήσεις μετά από μερικούς μήνες. Όλα προσθέτονται γύρω από έναν κόσμο όπου τα χρήματα που έρχονται μπορεί να είναι αρκετά για να στηρίξουν τον δίχως στέγη τρόπο ζωής, αλλά όχι αρκετά για να ξεφύγεις από αυτόν. Το να ζεις στο δρόμο και να κοιμάσαι σε παγκάκια και κάτω απο γέφυρες είναι αναμφισβήτητα φθηνό. Το να είσαι άστεγος και να προσπαθείς να προσκολληθείς όμως στη δουλειά σου; Όχι και τόσο.!


Άστεγος και φοιτητής



Το να είσαι άστεγος και εργαζόμενος είναι αρκετά σκληρό. Αλλά υπάρχει και μια άλλη υπο-ενότητα των αστέγων για την οποία ακούμε ακόμα λιγότερο: οι άστεγοι φοιτητές.


Αυτά τα παιδιά δίνουν καθημερινή μάχη για την επιβίωση.Οι λόγοι για τους οποίους βρέθηκαν σε αυτή τη θέση είναι μυριάδες και πολύπλοκοι. Μερικοί προέρχονταν από φτωχές οικογένειες οι εργαζόντουσαν αλλά έχασαν τη δουλειά τους. Ωστόσο, άλλοι ήταν άστεγοι από την αρχή, και προσπαθούν απεγνωσμένα να πάρουν ένα πτυχίο για να ξεφύγουν από αυτή τη κατάσταση. Μερικά κοιμούνται σε διάφορα σημεία στη πανεπιστημιούπολη ενώ άλλοι στα αυτοκίνητά τους. Υπάρχουν και αρκετοί που είναι κολλημένοι σε ξενώνες. Το χειρότερο είναι πως πολλοί βρίσκουν την πίεση αυτού του τρόπου ζωής τόσο αγχωτικό ώστε να έχουν κακές επιδόσεις στα μαθήματα, θέτοντας έτσι σε κίνδυνο τις πιθανότητές τους να ξεφύγουν από τη φτώχεια.


Οι μη άστεγοι βλέπουν τους άστεγους σαν αντικείμενα



Έχουμε όλοι ακούσει ανθρώπους - φίλους, συγγενείς, συναδέλφους - να διαμαρτύρονται για τους άστεγους, συχνά σε γλώσσα που δείχνει ότι δεν τους αντιμετωπίζουν ως ισάξιους ή ακόμα χειρότερα ως ανθρώπους. Έχω ακούσει παρόμοιες αναφορές πολλές φορές και πάντα αισθάνομαι άσχημα - όχι για εμένα, αλλά για αυτούς. Οι εγκέφαλοι μας ανταποκρίνονται με διαφορετικούς τρόπους σε διαφορετικές ομάδες, ανάλογα με τις προκαταλήψεις μας. Όσον αφορά τους άστεγους λοιπόν, μελέτες νευροαπεικόνισης δείχνουν πως οι άνθρωποι με προκαταλήψεις τους αντιμετωπίζουν κυριολεκτικά ως αντικείμενα.


Όταν βλέπουμε εικόνες από άλλους ανθρώπους, ο μέσος προμετωπιαίος φλοιός μας (MPFC) συνήθως δραστηριοποιείται. Η λειτουργική μαγνητική τομογραφία δείχνει ότι παρουσιάζει δράση, ακόμη και κατά την προβολή ομάδων ανθρώπων που συνήθως βλέπουμε ως ανεπιθύμητους (πρόσωπα που απεχθανόμαστε για παράδειγμα). Από την άλλη πλευρά, δεν υπάρχει καμία δραστηριότητα του MPFC όταν κοιτάμε αντικείμενα. Όταν μια μελέτη του Πρίνστον μέτρησε τη δραστηριότητα του εγκεφάλου όταν έβλεπαν άστεγους, διαπίστωσαν πως δεν υπήρχε ενεργοποίηση του MPFC. Με άλλα λόγια, οι περισσότεροι εγκέφαλοι των μη-άστεγων επεξεργάζονται τους άστεγους με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που επεξεργάζονται τα αντικείμενα.


Απομόνωση και μοναξιά



Παράλληλα με την έλλειψη άτυπων δικτύων υποστήριξης, η απομόνωση και η μοναξιά είναι κοινή μεταξύ των ανθρώπων που είναι άστεγοι. Λιγότερο από το ένα τρίτο των αστέγων περνούν το χρόνο τους με μη-άστεγους, και σχεδόν το 38 τοις εκατό των αστέγων περνάει την ημέρα του χωρίς κοινωνικές συναναστροφές. Το ένα τρίτο των άστεγων η μόνη καθημερινή επαφή που έχει είναι με παρόχους υπηρεσιών, και περισσότερο από το ήμισυ των αστέγων δεν έχει «οικογενειακούς δεσμούς».


Η απομόνωση αυτού του είδους διαβρώνει τις δυνατότητες των ανθρώπων (π.χ. απασχολησιμότητα, δεξιότητές, γνώσεις, κλπ), καθώς και την αντοχή τους ή την ικανότητα τους να αντιμετωπίσουν τα ανεπιθύμητα συμβάντα της ζωής, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας να ξεπερνάνε τις δυσκολίες της ζωής.


Ένα άρθρο από έναν άστεγο που παλεύει να ζήσει.
www.fotavgeia.blogspot.com