O Περικλής Γιαννόπουλος και το διαχρονικό αίτημα για μία καλλιτεχνική και πολιτιστική Αναγέννηση.

O Περικλής Γιαννόπουλος και το διαχρονικό αίτημα για μία καλλιτεχνική και πολιτιστική Αναγέννηση. Μέρος Β!




Έκλεισαν στις 8 Απριλίου 2020, 110 χρόνια από την αυτοκτονία του ελληνολάτρη διανοούμενου Περικλή Γιαννόπουλου. Και εμείς συνεχίζουμε το αφιέρωμα μας στις αισθητικές απόψεις του ανθρώπου που ανάμεσα σε άλλους επηρεασε τον Άγγελο Σικελιανό, την Αγγελική Χατζημιχάλη, τον Δημήτρη Πικιώνη και τον Γιάννη Τσαρούχη (Άβαλον των Τεχνών) . Διαβάστε το πρώτο μέρος εδώ.

του Κώστα Τάταρη

Θέλησε να ανακαλύψει το ερέθισμα, ποια η γενεσιουργός αιτία ενός έργου το οποίο στη «Δύση» δεν βρήκε συνεχιστές, παρά μόνο διαστρεβλωτές και κοίταξε γύρω μου με προσεκτική αυτή τη φορά, εξεταστική ματιά : Η «λύση» ήταν μπροστά του, η ίδια η Γη, η Ελληνική Γη. Ποιο τυφλοπάνι του έκρυβε μέχρι τώρα τη θέα; Κάθε γη δημιουργεί τα πλάσματά της από το πιο ταπεινό λουλούδι μέχρι τον άνθρωπο «κατ’ εικόνα και ομοίωση» της, έτσι η Ελληνική Γη γέννησε τον Έλληνα Άνθρωπο, ο Έλληνας Άνθρωπος εναρμονίζοντας τη «μέσα» και «γύρω» φύση έφτιαξε πολιτισμούς που ούτε αντιγράφονται ούτε μεταφυτεύονται , η Ελληνική Γη δεν είναι «τυχαία γη»…

«Γη ωραιοτάτη και Θειοτάτη, Γη τελεία, ΑΦΡΟΔΙΤΗ, Η Μητέρα Ελληνική Γη εκφράζει εαυτήν δι’ όλων των υλικών της, δι’ όλων των ζωϊκών μορφών και όλων τω φαινομένων της, από των θαλασσών και των βουνών και των φυτών και των ζώων και των παραμικροτέρων αποχρώσεων των δύσεών της και των τριχωμάτων των γατιών της… Κατά ταύτα και η Ελλ. Γη εγέννησε Ζώον Ελληνικόν, τον Έλληνα, ΕΜΑΣ…»

Πλέον «χάνονταν» με τις ώρες… «προσκυνητής στην Ακρόπολη», «επιθεωρητής του Υμηττού», η «απωλεσθείσα Εδέμ», αποκαλύφηκε εμπρός του, το «αττικό τοπίο» έγινε ιερό, ναός… ανέβαινε σε κάθε λόφο, λοφίσκο, παρατηρούσε με το «βλέμμα του Αδάμ», την αθωότητα του Πρωτόπλαστου τις παραμικρές λεπτομέρειες της ελληνικής χλωρίδας και πανίδας, αλλά και το ίδιο το χώμα, τα θρυμματισμένα πετραδάκια …



«Μείνατε εκεί δυο, τρεις, τέσσαρες πέντε ώρες. Δεν θα πάθετε τίποτα δια μιαν φοράν. Είναι τόσον ωραία, τόσον ηδονικά να κάθεται κανείς εις το μητρικόν χώμα και να θωπεύη τα χόρτα και τα ωραία πετράδια ( λες και πρόκειται για πολύτιμους λίθους), με τα οποία τόσο γρήγορα γίνεται ένα… Κάθε λιθάρι, χορτάρι, ανθύλλιον, φυτόν, θάμνος διαγράφεται τόσον καθαρά, διακρίνεται τόσον πολύ, τόσον πολύ διαφέρει, με τόσην έντασιν επιδεικνύει την ύπαρξή του, την ατομικότητά του, ώστε κάθε πετράδι, χορτάρι, είναι σαν κάθε κύριον Α, σαν κάθε κύριον Β. Παρατηρήσατε τα πλησίον σας άνθη των ασφοδελών ένα ένα σας κοιτάζει σαν πρόσωπον… Τα αραιά δέντρα μάλιστα της Αττικής είναι φυσιογνωμίαι επιφανείς…»

Η Ελληνική Γη είναι και «Μητέρα» και «Αφροδίτη», σε άλλες εκδηλώσεις της στοργική τροφός, σε άλλες ηδονική, ηδυπαθής «έλκουσα τη θωπείαν», αποκτά σωματική υπόσταση και «όλα» εντός αυτής προσωποποιούνται και επικοινωνούν μαζί μας με το δικό τους ιδιαίτερο τρόπο και τα πάντα λουσμένα σ’ ένα φως διαυγές και καθαρτήριο. Σώματα και ,όντα, αντικείμενα λούονται σ’ ένα φως που μας βεβαιώνει για την αξία και μοναδικότητα της γήινης ζωής, και παράλληλα, λειτουργεί ως «Πύλη» γι’ αλλού, εξαϋλώνει τις μορφές, Φως και Χρώμα…

«Το απώτατον αυτό Ορεινόν Κ υ ά ν ε ι ο ν Κύκλωμα , του οποίου τα στήθη αργυρώνει και τους υπεράνω αυτού αέρας και τα υπό κάτω αυτού ύλας χρυσώνει, Χ ρ υ σ ό ς και Ά ρ γ υ ρ ο ς …ο Ξ α ν θ ό ς Κύκλος,… Τα Κυά ν ε ι α Ξ α ν θ ά , τα Χρύσεια, τα Γαζιανθή, από τα αιμοχροϊζοντα λοφίδια, τα χρυσοκίτρινα, τα… ΟΛΑ ΦΩΣ ! ΦΩΣ! ΦΩΣ! ΧΡΩΜΑ! ΧΡΩΜΑ! ΧΡΩΜΑ! Και τη νύκτα ακόμα τα πάντα κυανίζουν. Και αυτές αι Νύκτες είναι Νύκτες κυάνιαι…»



Δεν χρειάζεται, μας λέει, να απορούμε «για τους πολιτισμούς του παρελθόντος» ήταν φυσιολογικά φαινόμενα, εκδηλώσεις του Έλληνα Ανθρώπου σε πλήρη αρμονία με τη Μητέρα Γη, δεν χρειάζεται να απορούμε, αλλά ούτε και να φουσκώνουμε σαν παγώνια, να καμαρώνουμε σαν ξεπεσμένοι αριστοκράτες που βγάζουν από τα μπαούλα τους και επιδεικνύουν παλιά οικόσημα. «Περιττόν να φουσκώνετε δι’ αυτά. Οι Έλληνες κάθε εποχής δεν είσθε τίποτα. Η Ελληνική Γη είναι το Παν».



Επομένως για τη δημιουργία νέου πολιτισμού το μεγάλο στοίχημα είναι να ανακαλύψουμε τον Παράδεισο της Γης μας, να την ξαναδούμε με Νέα Ματιά, «με το βλέμμα του Αδάμ», να απαλλαγούμε από δικές μας σκουριές και φράγκικα ψεύδη.

«Ξυπνήσετε. Εγερθήτε.

Και Επαναστατήσατε κατά του Εαυτού Σας.

Και αναβαπτισθείτε εις το Θείον Φως της Γης σας και εις τα Παραδείσια Ελληνικά Νερά. Θα εξέλθετε ΖΩΝΤΑΝΟΙ και θα εξέλθετε ΕΛΛΗΝΕΣ».

Η Ελληνική Γη βιάστηκε και «ζητά εκδίκησιν από Βαρβάρους, ξένους και ιθαγενείς», το σώμα της ατιμάστηκε γιατί χτίστηκαν πάνω της πόλεις που την προσβάλλουν, χρειάζεται Νέα Αρχιτεκτονική. Το πνεύμα της βεβηλώθηκε από επιδράσεις που ήρθαν από την «Εσπερία» και καθόρισαν ποια θα είναι η τέχνη μας ,η διατροφή, το ντύσιμο, η διασκέδαση. Το ελληνικό πολίτευμα είναι αποτέλεσμα «κοπτικής – ραπτικής» ξένων Συνταγμάτων, χρειάζεται Νέο Πολίτευμα , η ζωγραφική, η μουσική, η επίπλωση και διακόσμηση στα σπίτια… όλα ένα φρικτό λάθος, μια κατασκευασμένη ασχήμια …όλα είναι η «Ευρωπαϊκή Γραμμή», μα είναι τόσο δύσκολο ν’ ανακαλύψουμε την «Ελληνική Γραμμή» και με αυτήν να φτιάξουμε αισθητική και τέχνη, αρχιτεκτονική και Νέα Φιλοσοφία, τόσο δύσκολο να ξεκινήσουμε από την αρχή ; Ας προσέξουμε την «Ελληνική Γραμμή»…


Η ΟΡΧΗΣΤΡΑ ΠΟΥ ΕΠΑΙΖΕ ΣΤΟΥΣ ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΟΥΣ “ΕΛΛΗΝΙΚΟΥΣ ΑΝΤΙΛΑΛΟΥΣ” ΤΟΥ ΣΙΜΩΝΑ ΚΑΡΡΑ

«Είναι μια μόνη γραμμή, σαν την παλαιάν μας τέχνην, όπου όλα τα οικοδομήματα φαίνονται αδελφά, και όμως κανένα δεν ομοιάζει το ένα με το άλλο, όλα τα αγάλματα σαν δίδυμα αδέλφια και κανένα όμοιον με το άλλο, σαν την Βυζαντινήν μας Τέχνην, σαν τα δημοτικά τραγούδια που είναι κυρίως ένα τραγούδι και κανένα εντελώς όμοιον, σαν τη γη μας που είναι μια εις το σύνολον και κάθε βήμα ανομοία, Σαν τον Έλληνα ο οποίος είναι εις εις το σύνολον και εις κάθε βήμα ποτέ όμοιος, αποδεικνύουσα και αυτήν την όλην μας φύσιν, ης εκ των ριζικών διακριτικών της είναι : η ενότης των σπουδαίων χαρακτηριστικών και η άπειρος ποικιλία των δευτερευόντων.

Είναι μόνο μια γραμμή κ α μ π ύ λ η . Παντού μια απλουστάτη, μαλακωτάτη καμπύλη, υγρά και φευγαλέα σαν τα μεγάλας και ηρέμους αναπνοάς της θαλάσσης, σαν τα μεγάλα ήρεμα κύματα, παράγουσα μιαν βαθυτάτην αισθητικήν ηδονήν. Η ευθεία γραμμή, μια ορθή γραμμή μονοκοκκάλου άγγλου ή λογχοειδούς αγγλίδος είναι γραμμή προξενούσα δύναμιν, γεννώσα αντίστασιν, είναι γραμμή αποκρουστική. Μια καμπύλη γραμμή λόφου, μαλακά καμπυλωμένος λαιμός γυναικός, είναι γραμμή γεννώσα συμπάθειαν, πόθον θωπείας, έλκουσα το φίλημα είτε γυναικός είτε λόφου γραμμή είναι η έλκουσα προφανώς το χέρι δια την απαλήν θωπείαν, ζητητική θωπείας… η ελληνική γραμμή, προβαλλομένην προς την ευρωπαϊκήν, είναι όπως ένας ωραίος πάνθηρ με μια καμήλαν» και υποστηρίζει ότι είναι παράδοξο να θαυμάζουμε «την ιδέα των καμπυλών του Παρθενώνος» διότι είναι φυσικό, απλούστατο, ο Έλληνας καλλιτέχνης πριν υψώσει τις γραμμές σ’ ένα λόφο της Αττικής «δεν είχε παρά να αρμονίση τας γραμμάς του προς την τριγύρω αρμονικήν καμπύλην».



Και γράφει… γράφει… γράφει ! Γράφει μανιωδώς με τον ζήλο του νεοφώτιστου, γράφει ως «Νέος Άνθρωπος», ανακαινισμένος άνθρωπος ως άλλος «Σαούλ» που μεταμορφώθηκε σε «Παύλο» γιατί είδε το Φως στο δρόμο για τη Δαμασκό, στοίχημα ζωής πλέον, ν’ αφαιρέσει «το τυφλοπάνι» από όλων τα μάτια .

Απευθύνεται σε όλους, αλλά δεν χαϊδεύει κανέναν, το αντίθετο. Πολλές φορές αντιμετωπίζει τους αναγνώστες του σαν ανήλικα παιδιά και αυτό, όπως είναι φυσικό, θυμώνει τους περισσότερους, επώνυμους και ανώνυμους. 

www.fotavgeia.blogspot.com