Πέμπτη 11 Ιουλίου 2024

Τραγωδία στο Μαρί 11/7/2011: Ανοιχτή η πληγή χωρίς συγνώμη για 13 χρόνια


Η 11η Ιουλίου 2011, έχει καταγραφεί στη σύγχρονη ιστορία της Κύπρου ως ακόμη μία μέρα που καταδεικνύει ότι τα καλοκαίρια υπήρξαν πάντα δύσκολα για το νησί μας.
Του Μανώλη Καλατζή

Το καλοκαίρι του 1821 οι Τούρκοι έσφαξαν την ηγεσία των Ελλήνων της Κύπρου για να μην εξαπλωθεί η επανάσταση που είχε ξεσπάσει στην ηπειρωτική Ελλάδα. Το καλοκαίρι του 1964 οι Τούρκοι βομβάρδισαν την Τηλλυρία. Το καλοκαίρι του 1974 η χούντα μαζί με την ΕΟΚΑ Β’ έκαναν το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου και το ίδιο καλοκαίρι ακολούθησε η τουρκική εισβολή. Καλοκαίρι ήταν και το 1996 όταν δολοφονήθηκαν στη Δερύνεια, από Γκρίζους Λύκους ο Τ. Ισαάκ και ο Σ. Σολωμού. Καλοκαίρι το 2002 κατέπεσε στα Κούκλια το ελικόπτερο με την αρχηγός ΓΕΕΦ Ευάγγελο Φλωράκη και του 4 αξιωματικούς. Καλοκαίρι και το 2005 όταν έπεσε το αεροσκάφος της «Ήλιος» στο Γραμματικό. Καλοκαίρι και όταν η Κύπρος ξύπνησε από μια τεράστια έκρηξη στη Ναυτική Βάση στο Μαρί. Μια έκρηξη που άφησε πίσω της νεκρούς αξιωματικούς, υπαξιωματικούς και ναύτες του Πολεμικού Ναυτικού και 5 πυροσβέστες. Ταυτόχρονα εκείνη η έκρηξη ισοπέδωσε και τη κλυδωνιζόμενη οικονομία.

Ανοιχτή πληγή

Η τραγωδία της 11ης Ιουλίου 2011, ήταν ένα σοκ από το οποίο κάναμε όλοι πολλά χρόνια συνέλθουμε. Αυτοί που δεν θα συνέλθουν όμως ποτέ, είναι όσοι έχασαν τους δικούς τους ανθρώπους. Το βάρος που κουβαλούν, γίνεται ακόμα μεγαλύτερο, όταν αναλογίζονται ότι 13 ψυχές θυσιάστηκαν για το τίποτα. Θυσιάστηκαν στο βωμό εμμονών, ερασιτεχνισμού και έλλειψης συναίσθησης του κινδύνου, που δημιουργούσαν τόνοι εκρηκτικών κάτω από τον καυτό ήλιο.

Τις επιπτώσεις της τραγωδίας στο Μαρί τις βιώνει μέχρι σήμερα η κοινωνία μας, καθώς μια μερίδα των συμπατριωτών μας, θεωρεί πως πρέπει να επωμιστεί το βάρος της ευθύνης της δικαιολόγησης των πολιτικών χειρισμών, οι οποίοι συνέβαλαν στο ατύχημα. Αδυνατούν να εξηγήσουν γιατί τα εκρηκτικά δεν δόθηκαν για καταστροφή, γιατί δεν παραχωρήθηκαν στον ΟΗΕ, στις ΗΠΑ ή στη Γαλλία που είχαν την δυνατότητα να τα αδρανοποιήσουν; Γιατί δίνονταν υποσχέσεις για επιστροφή τους στο καθεστώς Άσσαντ; Γιατί τοποθετήθηκαν δίπλα σε κρίσιμες υποδομές, όπως ο ηλετροπαραγωγός σταθμός της ΑΗΚ; Γιατί δεν προφυλάχθηκαν από τις καιρικές συνθήκες; Γατί τα ράντιζαν με νερό όταν ήδη είχαν ξεκινήσει οι εκρήξεις; Αμέτρητα τα γιατί…

Σήμερα θα ανέμενε κάποιος, μετά και τις δικαστικές αποφάσεις να έχει κλείσει το κεφάλαιο των ευθυνών. Δυστυχώς δεν έκλεισε, καθώς οι δικαστικές αποφάσεις ήταν αποτέλεσμα μεθοδεύσεων που οδήγησαν στο εδώλιο κάποιους, αλλά όχι όλους. Δεν κρίθηκαν δικαστικά αυτοί που είχαν την πολιτική ευθύνη αλλά και αυτοί που είχαν την κύρια επιχειρησιακή ευθύνη. Ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας οχυρώθηκε πίσω από την άρνηση και την ασυλία και ο αξιωματικός που χειρίστηκε το φορτίο, «βαφτίστηκε» μάρτυρας κατηγορίας, και αποδείχθηκε παντελώς αναξιόπιστος.

Η πληγή θα παραμένει ανοιχτή, γιατί αυτοί που μπορούσαν δεν την έκλεισαν.
Close X



Στο σκοτάδι

Δεν είχε ξημερώσει την 11η Ιουλίου του 2011 και στις 4 τα χαράματα η Κύπρος σείστηκε από μία έκρηξη, η οποία καταγράφηκε ακόμα και από τους σεισμογραφικούς σταθμούς. Πέρασαν ώρες μέχρι να γίνει αντιληπτό στους έντρομους πολίτες τι ακριβώς είχε συμβεί. Το νησί είχε βυθιστεί στο σκοτάδι αφού ο ηλεκτροπαραγωγός σταθμός του Βασιλικού που βρίσκεται δίπλα στη Ναυτική Βάση «Ευάγγελος Φλωράκης» είχε ισοπεδωθεί. Όταν ο καπνός και η σκόνη κατακάθισαν διαπιστώθηκε ότι 12 άνθρωποι είχαν χαθεί και 60 άλλοι σφάδαζαν από τα τραύματα. Λίγες μέρες αργότερα υπέκυψε και ακόμα ένας τραυματίας.

Η έκρηξη στα 96 κοντέινερς που είχαν αποθηκευτεί στη Ναυτική Βάση, ήταν μια απόδειξη τους κράτους που βρισκόταν σε αποσύνθεση. Βρισκόντουσαν στοιβαγμένα σε εξωτερικό χώρο από το 2009, όταν κατασχέθηκαν σε πλοίο ρωσικών συμφερόντων που τα μετέφερε από το Ιράν στη Συρία κατά παράβαση του εμπάργκο του ΟΗΕ. Από τα έγγραφα που αποκαλύφθηκαν φαίνεται πως η κυβέρνηση του τότε Προέδρου Δημήτρη Χριστόφια είχε δώσει διαβεβαιώσεις στο καθεστώς Άσσαντ ότι δεν θα καταστρέψει το φορτίο και με κάποιο τρόπο θα το παρέδιδε σε μεταγενέστερο στάδιο. Ο τότε υπουργός άμυνας Κώστας Παπακώστας διαβεβαίωνε ότι το φορτίο είναι ακίνδυνο και θα μπορούσε να τοποθετηθεί ακόμα και στην αυλή του σπιτιού του. Κάθε προσπάθεια για καταστροφή των εκρηκτικών και απομάκρυνση του από την Κύπρο, προσέκρουε σε διάφορα προβλήματα. Λίγες μέρες πριν την έκρηξη είχε παρατηρηθεί διόγκωση δύο κοντέινερς και οι στρατιωτικοί άρχισαν να εκφράζουν φόβους για έκρηξη. Οι οδηγίες που πήραν ήταν να τα ραντίζουν με νερό για να πέφτει η θερμοκρασία τους. Για την κατάσταση είχαν ενημερωθεί και ο υπουργός άμυνας και ο υπουργός εξωτερικών και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Δημήτρης Χριστόφιας αφού στις συσκέψεις που γινόντουσαν μετείχε ο διευθυντής του διπλωματικού του γραφείου. Όταν τα ξημερώματα της 11ης Ιουλίου 2011 παρατηρήθηκε ανάφλεξη, αντί να διαταχθεί εκκένωση της βάσης, κλήθηκε η Πυροσβεστική για κατάσβεση.

Στις 4:00 τα ξημερώματα και ενώ στο χώρο βρισκόντουσαν αρκετά άτομα τα κοντέινερς εξερράγησαν.



Οι Νεκροί Πλοίαρχος Ιωαννίδης Ανδρέας, Διοικητής Ναυτικού
Αντιπλοίαρχος Λάμπρου Λάμπρος, Διοικητής της Ναυτικής Βάσης
Αρχικελευστής Κλεάνθους Κλεάνθης
Κελευστής Ηρακλέους Μιχάλης
Ναύτης Χριστοφόρου Μιλτιάδης
Ναύτης Χριστοφόρου Χριστάκης
Αρχιλοχίας Πυροσβεστικής Ανδρέας Παπαδόπουλος
Πυροσβέστης Βασίλης Κρόκος
Πυροσβέστης Σπύρος Τταντής
Πυροσβέστης Παναγιώτης Θεοφίλου
Αρχιπυροσβέστης Γιώργος Γιακουμής
Πυροσβέστης Αδάμος Αδάμου
Ναύτης Αντώνης Χαραλάμπους (πέθανε τρεις μέρες μετά το ατύχημα)



Μπαλάκι οι ευθύνες

Το τεράστιο κόστος σε ανθρώπινες ζωές από την έκρηξη δεν άφησε πολλά περιθώρια στους τότε υπουργούς εξωτερικών και άμυνας Μ. Κυπριανού και Κώστα Παπακώστα, οι οποίοι υπέβαλλαν τις παραιτήσεις τους μαζί με τον αρχηγό της Εθνικής Φρουράς αντιστράτηγο Π. Τσαλικίδη. Ο Υπαρχηγός της Εθνικής Φρουράς αντιστράτηγος Σ. Αργυρού, αρνούμενος να παραιτηθεί παύθηκε από το υπουργικό συμβούλιο. Ωστόσο, η οργή του κόσμου είχε ως στόχο τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας Δημήτρη Χριστόφια ο οποίος στις πρώτες του δηλώσεις δεν ανέλαβε καμία ευθύνη και δεν ζήτησε συγνώμη για τη τραγωδία. Για πολλές μέρες χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωναν έξω από το Προεδρικό Μέγαρο, ζητώντας την παραίτηση του και τη τιμωρία όσων ευθύνονταν. Αντί παραιτήσεως ο Χριστόφιας διόρισε τον νομικό Πόλυ Πολυβίου ως μονομελή ερευνητική επιτροπή, δεσμευόμενος ότι θα σεβαστεί το πόρισμα της έρευνας. Όταν το πόρισμα κατέληξε σε επισήμανση βαρύτατων ευθυνών του Δημήτρη Χριστόφια, ο ίδιος το απέρριψε και το απέδωσε σε κακοβουλία. Τότε ανέθεσε στην Αστυνομία νέα έρευνα βάζοντας ως επικεφαλής αξιωματικό τον Α. Ιατρόπουλο… ο οποίος μετά την έρευνα και αφού δεν βρήκε καμία ευθύνη στον Δ. Χριστόφια, διορίστηκε Υπαρχηγός της Αστυνομίας, παρά το ότι αφυπηρετούσε σε ελάχιστους μήνες.

Δίκη με απουσίες και τρύπες

Η δίκη που ακολούθησε, σημαδεύτηκε με μία κίνηση η οποία προκάλεσε οργή. Ένας εκ των βασικών κατηγορουμένων, ο συνταγματάρχης Γ. Γεωργιάδης, ο οποίος είχε χειριστεί το φορτίο των 96 κοντέινερς, αντί να κάτσει στο εδώλιο μετατράπηκε σε μάρτυρα κατηγορίας και το Κακουργκοδικείο τον έκρινε παντελώς αναξιόπιστο. Επίσης ο αντιστράτηγος Πέτρος Τσαλικίδης αν και βρισκόταν στο κατηγορητήριο «δραπέτευσε» από την Κύπρο και επέστρεψε στην Ελλάδα αρνούμενος να παρουσιαστεί στο Δικαστήριο, επικαλούμενος την ιδιότητα του ως αξιωματικού του Ελληνικού Στρατού, που δεν επέτρεπε την δίκη του σε άλλη χώρα. Τελικώς το 2016 καταδικάστηκε από Στρατοδικείο στην Ελλάδα σε 7 χρόνια κάθειρξη για τον εξ αμελείας θάνατο 13 ανθρώπων. Άσκησε έφεση και αφέθηκε ελεύθερος χωρίς περιοριστικούς όρους. Η έφεση αν και έχουν περάσει 7 χρόνια δεν εκδικάστηκε και μάλλον δεν θα εκδικαστεί ποτέ για να επικυρωθεί η ποινή και σε δεύτερο βαθμό. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπήρξε καμία τιμωρία για τον Πέτρο Τσαλικίδη, ο οποίος απολαμβάνει τα προνόμια του στρατηγού εν αποστρατεία. Το Δικαστήριο καταδίκασε τον τότε υπουργό άμυνας Κώστα Παπακώστα και τρεις αξιωματικούς της πυροσβεστικής σε ποινές φυλάκισης από τρία έως πέντε χρόνια. Κατά την έφεση αθωώθηκαν όλοι πλην του Κώστα Παπακώστα και δύο αξιωματικών της Πυροσβεστικής. Για τον Κώστα Παπακώστα ο οποίος απεβίωσε ενώ εξέτιε τη ποινή του, το Δικαστήριο είχε αποφανθεί ότι «έκλεισε τα μάτια του στον κίνδυνο».

Φως… με «ψευδοηλεκτρισμό»

Πέραν των απωλειών σε ανθρώπινες ζωές η έκρηξη στο Μαρί έθεσε εκτός λειτουργίας το σύστημα ηλεκτροδότησης των ελευθέρων περιοχών της Κύπρου. Το καλοκαίρι του 2011 σε συνθήκες καύσωνα τα σπίτια και οι επιχειρήσεις έμειναν χωρίς ηλεκτρισμό και γινόταν παροχή λίγες ώρες κάθε μέρα εκ περιτροπής. Η λύση βρέθηκε με την αγορά ηλεκτρισμού από τα κατεχόμενα κάτι που εκτόξευσε τις τιμές στα ύψη με κόστος που το πλήρωσαν οι καταναλωτές όχι μόνο στους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος αλλά και στα προϊόντα το κόστος των οποίων αυξήθηκε. Όλα αυτά ενώ ήδη ειχαν ξεκινήσει να φαίνοντα τα σημάδια της οικονομικής κρίσης που οδήγησαν στη κατάρρευση της οικονομίας λίγο καιρό αργότερα.


www.fotavgeia.blogspot.com


Δεν υπάρχουν σχόλια: