ΕΠ ΥΜΕΠΕΡΑΑ 2014-2020 - τομέας περιβάλλοντος - διαχείριση αποβλήτων
Ανάγκες του τομέα του περιβάλλοντος (ΤτΠ) για τον Θ.Σ. 6:
6. Προώθηση των ανώτερων ιεραρχικά μεθόδων διαχείρισης αποβλήτων, με σκοπό την αποδοτικότερη χρήση των πόρων και σταδιακή απεξάρτηση από την εδαφική διάθεση αστικών αποβλήτων, με δημιουργία δικτύων προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση, χωριστής συλλογής ρευμάτων ανακύκλωσης και βιοαποβλήτων προς επίτευξη υψηλής ποιότητας ανακύκλωσης, στο πλαίσιο του ΕΣΔΑ και των επικαιροποιημένων ΠΕΣΔΑ.
7. Διασφάλιση της αυτάρκειας της χώρας σε υποδομές ανάκτησης σύμμεικτων αστικών αποβλήτων και διάθεσης μη ανακτήσιμων αστικών αποβλήτων, με ολοκλήρωση επαρκούς και κατάλληλου δικτύου υποδομών, στο πλαίσιο του άρθρου 16 της οδηγίας 2008/98/ΕΚ και των στόχων στο πλαίσιο του ΕΣΔΑ και των επικαιροποιημένων ΠΕΣΔΑ..
8. Ενίσχυση της ορθολογικής διαχείρισης ιλύος από εγκαταστάσεις επεξεργασίας αστικών λυμάτων, αδρανών αποβλήτων, υγειονομικών και επικίνδυνων βιομηχανικών αποβλήτων και προστασία των εδαφικών πόρων και των υπόγειων υδάτων με στοχευμένες αποκαταστάσεις ρυπασμένων χώρων από παρελθούσες βιομηχανικές δραστηριότητες.
9. Συστηματική εφαρμογή αποδοτικών μεθόδων χρήσης νερού για αύξηση επάρκειας, πρόληψη και έλεγχο των διαρροών και αποτελεσματική χρήση του νερού.
10. Ολοκλήρωση των υποδομών δικτύων αποχέτευσης και ΕΕΛ για κάλυψη των οικισμών Β’ προτεραιότητας και υλοποίηση υποδομών δικτύων αποχέτευσης και εγκαταστάσεων επεξεργασίας αστικών λυμάτων οικισμών Γ΄ προτεραιότητας.
11. Προσαρμογή και μετριασμός των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στον τομέα της βιοποικιλότητας και ενίσχυση της προσαρμοστικότητας των ευαίσθητων περιοχών με στόχο την άμβλυνση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στη βιοποικιλότητα.
12. Ολοκλήρωση του δικτύου Natura 2000, χαρακτηρισμός ΖΕΠ και ΤΚΣ στον θαλάσσιο χώρο.
13. Θεσμοθέτηση, προστασία και αποτελεσματικότερη διαχείριση τύπων οικοτόπων και ειδών.
Κάλυψη οριζόντιου χαρακτήρα αναγκών:
14. Ενημέρωση – ευαισθητοποίηση πολιτών και κοινωνικών εταίρων για τα περιβαλλοντικά ζητήματα.
15. Στρατηγικές, συστήματα και εργαλεία για την υποστήριξη της παραγωγής, της εφαρμογής και της αξιολόγησης περιβαλλοντικών πολιτικών: Στρατηγικές, συστήματα και εργαλεία για παραγωγή, διαχείριση και αξιολόγηση αξιόπιστων περιβαλλοντικών πληροφοριών για διαμόρφωση συνεκτικών και αποτελεσματικών πολιτικών και παρεμβάσεων στον ΤτΠ, συμπεριλαμβανομένων της υλοποίησης του Χωροταξικού και Πολεοδομικού Σχεδιασμού, της ολοκληρωμένης διαχείρισης της παράκτιας ζώνης, της θαλάσσιας στρατηγικής και των υποχρεώσεων λειτουργικής και ποιοτικής ενσωμάτωσης του ΕπεΚ, καθώς και της εφαρμογής, παρακολούθησης και αξιολόγησης του Εθνικού Προγράμματος πρόληψης Παραγωγής και του Εθνικού Σχεδίου Αποβλήτων.
16. Δημιουργία ικανοτήτων της δημόσιους φορείς και την τοπική αυτοδιοίκηση για στήριξη της αντιμετώπισης των παραπάνω αναγκών και της χρηστής διαχείρισης των περιβαλλοντικών πόρων και υποδομών.
Η ιεράρχηση των αναγκών προκύπτει συνδυαστικά από την εθνική προτεραιοποίηση που περιλαμβάνεται στο ΕΣΠΑ 2014-2020, την ικανοποίηση του περιβαλλοντικού κεκτημένου και της διαθέσιμου πόρους. Για τη μεγιστοποίηση των αναμενόμενων αποτελεσμάτων προωθούνται στρατηγικές συνέργειες με τα λοιπά Ε.Π.
Διασφάλιση συνεργειών και συμπληρωματικότητας με τα λοιπά Τομεακά ΕΠ και τα ΠΕΠ
Για τη διασφάλιση συνεργειών και συμπληρωματικότητας με τα λοιπά Ε.Π., ακολουθείται ως γενική αρχή τα έργα στρατηγικού/επιτελικού και πιλοτικού/εμβληματικού χαρακτήρα να παραμένουν σε «τομεακό» επίπεδο, δηλαδή στο Ε.Π. ΥΜΕΠΕΡΑΑ (ΤτΠ).
Ειδικά για τα στερεά απόβλητα, το κύριο βάρος χρηματοδότησης φέρει το τομεακό πρόγραμμα, με προτεραιοποίηση βάσει της «ιεραρχίας» της Οδηγίας 2008/98/ΕΚ, ως εξής:
• Εφαρμογή προγραμμάτων πρόληψης της παραγωγής αποβλήτων.
• Προώθηση της επαναχρησιμοποίησης, της χωριστής συλλογής ρευμάτων προς επίτευξη ανακύκλωσης υψηλής ποιότητας, συμπεριλαμβανομένης της κομποστοποίησης βιοαποβλήτων.
• Διασφάλιση κατάλληλου και επαρκούς δικτύου εγκαταστάσεων ανάκτησης και διάθεσης υπολειπόμενων συμμείκτων αστικών αποβλήτων, αδρανών, υγειονομικών και επικίνδυνων βιομηχανικών αποβλήτων.
• Προώθηση της επεξεργασίας ιλύος από εγκαταστάσεις επεξεργασίας αστικών λυμάτων.
• Εφαρμογή προγράμματος αποκατάστασης ρυπασμένων χώρων.
• Ενίσχυση της επάρκειας των κεντρικών και τοπικών φορέων με αρμοδιότητα στη διαχείριση αποβλήτων, υποστήριξη της εφαρμογής των απαιτήσεων του ΕπεΚ, και προώθηση της ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού στα θέματα αποβλήτων.
Στο πλαίσιο του ΕΠΑνΕΚ, προωθούνται –με μόχλευση κεφαλαίων από ιδιωτικούς πόρους- ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας μέσω ενδυνάμωσης της αγοράς των δευτερογενών προϊόντων από την επεξεργασία αποβλήτων, επιλεκτική προώθηση της επεξεργασίας ιλύος από εγκαταστάσεις διαχείρισης αστικών λυμάτων, χρηματοδότηση Κέντρων Επαναχρησιμοποίησης στα μεγάλα πολεοδομικά συγκροτήματα, όπου κρίνεται επιχειρηματικά προσοδοφόρα μία τέτοια επενδυτική δραστηριότητα, και χρηματοδότηση πρωτοβουλιών τοπικών φορέων για αναδιάρθρωση περιοχών άτυπης βιομηχανικής συγκέντρωσης, κυρίως στη Στ. Ελλάδα και την Αττική.
Το ΕΠΑνΕΚ θα δώσει έμφαση στη χρήση ευέλικτων και καινοτόμων τεχνολογιών που συνδυάζουν διαφορετικές τεχνικές επεξεργασίας με σκοπό τη διαφοροποίηση των πηγών πρώτων υλών και την προσφορά υψηλής ποιότητας προϊόντων στην αγορά (εδαφοβελτιωτικών και εναλλακτικού καυσίμου).
Επενδυτικές προτεραιότητες
6i - Επενδύσεις στον τομέα των αποβλήτων, ώστε να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις του περιβαλλοντικού κεκτημένου της Ένωσης και να αντιμετωπιστούν οι ανάγκες που έχουν προσδιορισθεί από τα κράτη μέλη για επενδύσεις που υπερβαίνουν τις εν λόγω απαιτήσεις.
Εξυπηρετείται ο Στρατηγικός Στόχος Ε μέσω:
• Αντιμετώπισης των σημαντικών αναγκών για επενδύσεις στον τομέα στερεών αποβλήτων.
• Ικανοποίησης των απαιτήσεων του Ευρωπαϊκού Περιβαλλοντικού κεκτημένου.
• Δημιουργίας τεχνικών ικανοτήτων στους νέους ΦοΔΣΑ και σε όλο τον "κύκλο" διαχείρισης των στερεών αποβλήτων.
• Ολοκλήρωσης και συμπλήρωσης υποδομών ολοκληρωμένης διαχείρισης στερεών αποβλήτων με βάση τον ΕΣΔΑ και τους ΠΕΣΔΑ.
• Προώθησης της ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης αστικών και μη αποβλήτων.
• Εφαρμογής της Οδηγίας 2008/98/ΕΕ για τα απόβλητα.
• Γενικότερα εφαρμογής των Κοινοτικών Οδηγιών που σχετίζονται με την αποδοτική χρήση των πόρων.
Ειδικός στόχος 26:
Πρόληψη παραγωγής αποβλήτων, προετοιμασία προς επαναχρησιμοποίηση, χωριστή συλλογή και ανακύκλωση αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένης της κομποστοποίησης
Θα επιδιωχθούν τα εξής αποτελέσματα:
• Προώθηση πρόληψης παραγωγής αποβλήτων
• Αύξηση προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση/ ανακύκλωσης αποβλήτων από τα νοικοκυριά.
• Προώθηση υψηλής ποιότητας ανακύκλωσης με χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων αποβλήτων.
• Προώθηση χωριστής συλλογής των βιολογικών αποβλήτων.
• Βελτίωση των ποσοτικών και ποιοτικών όρων κομποστοποίησης.
• Διασφάλιση ορθής εφαρμογής της Οδηγίας 2008/98/ΕΚ.
Ειδικός στόχος 27:
Βελτίωση της αποτελεσματικότητας της ολοκληρωμένης διαχείρισης αποβλήτων, με βάση τους επικαιροποιημένους ΠΕΣΔΑ - Διασφάλιση της αυτάρκειας σε δίκτυα υποδομών ανάκτησης και διάθεσης.
Θα επιδιωχθούν τα εξής αποτελέσματα:
· Μείωση ποσοτήτων αποβλήτων που διατίθενται σε ΧΥΤΑ.
· Εκτροπή Βιοαποδομήσιμου Κλάσματος Αστικών Αποβλήτων (ΒΑΑ) από ταφή και επεξεργασία του πριν την τελική διάθεση.
· Επίτευξη αυτάρκειας σε υποδομές διάθεσης και ανάκτησης συμμείκτων αστικών αποβλήτων
· Δημιουργία υποδομών διάθεσης αδρανών σε νησιά
· Προώθηση επεξεργασίας ιλύος από εγκαταστάσεις επεξεργασίας αστικών λυμάτων
· Ενίσχυση των ικανοτήτων, της τεχνογνωσίας και της τεχνικής ικανότητας των ΦΟΣΔΑ.
· Δημιουργία προϋποθέσεων για μόχλευση ιδιωτικών κεφαλαίων και προσέλκυση επενδύσεων.
Ειδικός στόχος 28:
Βελτίωση της διαχείρισης Επικίνδυνων Αποβλήτων και της περιβαλλοντικής αποκατάστασης Ρυπασμένων Χώρων από Βιομηχανικά - Επικίνδυνα Απόβλητα
Θα επιδιωχθούν τα εξής αποτελέσματα:
· Διασφάλιση της αυτάρκειας της χώρας σε ασφαλή διάθεση βιομηχανικών επικινδύνων και νοσοκομειακών αποβλήτων
· Προώθηση ολοκληρωμένου εθνικού προγράμματος για την αποκατάσταση ρυπασμένων περιοχών από βιομηχανικά - επικίνδυνα απόβλητα
Ειδικοί ανά πρόγραμμα δείκτες αποτελεσμάτων, για κάθε ειδικό στόχο
Ειδικός στόχος 26
Κλάσμα χωριστά συλλεγέντων αστικών στερεών αποβλήτων που οδηγείται σε ανακύκλωση (ανακυκλώσιμα & βιοαπόβλητα): από 15%, σε 26% το 2023.
Ειδικός στόχος 27
· Αστικά στερεά απόβλητα που οδηγούνται σε ασφαλή διάθεση: από 82%, σε 39% το 2023.
· Βιοαποδομήσιμα Αστικά Απόβλητα (ΒΑΑ) που εκτρέπονται από την ταφή: από 20%, σε 76% το 2023.
Ειδικός στόχος 28
Ποσοστό επικινδύνων αποβλήτων (βιομηχανικών/νοσοκομειακών) που οδηγείται σε ασφαλή διάθεση εντός Ελλάδος: από 14%, σε 34% το 2023.
Δράση που λαμβάνει στήριξη στο πλαίσιο της επενδυτικής προτεραιότητας
(ανά επενδυτική προτεραιότητα)
Στο πλαίσιο της παρούσας Επενδυτικής Προτεραιότητας και μέχρι την υιοθέτηση του Εθνικού Προγράμματος Πρόληψης Παραγωγής Αποβλήτων και του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων, δεν θα προκηρυχθούν σχετικές δράσεις. Κάθε εξαίρεση από τον κανόνα αυτόν (συμπεριλαμβανομένων και των εμπροσθοβαρών έργων) μπορεί να γίνει αποδεκτή μόνο μετά από γραπτή έγκριση των Υπηρεσιών της Ευρ. Επιτροπής.
Για τον Ειδικό Στόχο 26:
Δράση 1. Προώθηση δράσεων πρόληψης παραγωγής αποβλήτων
Δράσεις επικοινωνίας και προώθησης που περιλαμβάνονται στο Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης για τους τομείς στόχους (απόβλητα τροφίμων, συσκευασίες, ΑΗΕΕ) και επιμέρους δράσεις για τα ειδικά ρεύματα (αστικά απόβλητα, ΑΕΚΚ)
Δράση 2. Προώθηση οικιακής κομποστοποίησης
Οργάνωση δικτύων οικιακής κομποστοποίησης και επιτόπιας μηχανικής κομποστοποίησης. Έμφαση στα νοικοκυριά περιοχών με αγροτικό και ημιαστικό χαρακτήρα και επιτόπια μηχανική κομποστοποίηση σε δημόσιους χώρους πρασίνου ή συγκεκριμένους χώρους των αστικών περιοχών, σχολεία, οικιστικά συγκροτήματα, ξενοδοχεία, στρατόπεδα, κλπ.
Δράση 3. Ανάπτυξη Συστημάτων χωριστής συλλογής ανακυκλωσίμων και βιοαποβλήτων
• Ανάπτυξη δικτύων χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων, προς επίτευξη των στόχων του άρθρου 41 του Ν. 4042/2012 σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο.
· Ανάπτυξη δικτύων χωριστής συλλογής ανακυκλωσίμων ρευμάτων αστικών αποβλήτων σύμφωνα με το άρθρο 11 της Οδηγίας 2008/98/ΕΚ.
Δράση 4. Κομποστοποίηση βιοαποβλήτων
Δημιουργία μονάδων δημοτικής κομποστοποίησης συμπληρωματικά με τις προβλεπόμενες κεντρικές μονάδες των περιφερειακών σχεδιασμών.
Δράση 5. Δημιουργία "Πράσινων Σημείων" και Δικτύωσή τους
• Εγκαταστάσεις Πράσινων Σημείων που αφορούν κατά προτεραιότητα αστικά κέντρα. Στα Πράσινα Σημεία συγκεντρώνονται ενδεικτικά: ανακυκλώσιμα υλικά συσκευασίας, έντυπο χαρτί και λοιπά ανακυκλώσιμα εντός των ΑΣΑ σε χωριστούς κάδους υλικών (χαρτί, πλαστικό, μέταλλο, γυαλί και ξύλο), οργανικά απόβλητα, βρώσιμα λίπη και έλαια, απόβλητα κήπων και πάρκων, ογκώδη απόβλητα, ΜΠΕΑ, ΑΕΚΚ, ΑΗΗΕ, απόβλητα φορητών ΗΣ&Σ, κ.α.
• Δημιουργία Κέντρων Δημιουργικής Επαναχρησιμοποίησης/Επισκευής Ειδών και Αγαθών (π.χ. ηλεκτρικές Συσκευές, ρούχα κλπ).
• Ενίσχυση θεσμικού και λοιπού πλαισίου για την επίτευξη αγορών / αποδεκτών για τα υλικά από τα Πράσινα Σημεία και προώθηση ειδικών δράσεων ενημέρωσης του κόσμου για την επαναχρησιμοποίηση.
• Δικτύωση των εγκαταστάσεων Πράσινων Σημείων για ενιαία παρακολούθηση και συντονισμό της διάθεσης των ανακυκλωθέντων ειδών και αγαθών.
Δράση 6. Παρακολούθηση και υποστήριξη εφαρμογής Οδηγίας 2008/98/ΕΚ και των εθνικών σχεδίων πρόληψης και διαχείρισης αποβλήτων
• Μελέτες, πρότυπα, οδηγοί για την υποστήριξη της εφαρμογής της οδηγίας 2008/98 και των εθνικών σχεδίων πρόληψης και διαχείρισης αποβλήτων
• Δράσεις παρακολούθησης λειτουργίας δικτύων και υποδομών
• Δημιουργία μητρώων διαχείρισης αποβλήτων για την υποστήριξη της παρακολούθησης εφαρμογής της οδηγίας 2008/98
• Δράσεις ενημέρωσης, κατάρτισης και υποστήριξης της κεντρικής διοίκησης, Δήμων και ΦοΔΣΑ
• Δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης κοινού
Για τον Ειδικό Στόχο 27:
Δράση 7. Δράσεις ολοκληρωμένης διαχείρισης αστικών στερεών αποβλήτων σε νησιά και μικρούς απομακρυσμένους οικισμούς
• Μικρές μονάδες επεξεργασίας νήσων
• Μονάδες Ανάκτησης και ΧΥΤΥ Νήσων
• Δίκτυα ΣΜΑ & Σταθμοί Μεταφόρτωσης για τα ανακυκλώσιμα απόβλητα (ΣΜΑΥ)
Δράση 8. Ολοκλήρωση και συμπλήρωση υποδομών ολοκληρωμένης διαχείρισης αποβλήτων
• Μονάδες Ανάκτησης Υπολειπόμενων Συμμείκτων και ΧΥΤΥ
• Κεντρικές Μονάδες Κομποστοποίησης Βιοαποβλήτων
• Δίκτυα ΣΜΑ & Σταθμοί Μεταφόρτωσης για τα ανακυκλώσιμα απόβλητα
• Αναβαθμίσεις υφιστάμενων Μονάδων και ΧΥΤ στο πλαίσιο ΟΕΔΑ
Δράση 9. Ανάπτυξη μονάδων διάθεσης αποβλήτων κατασκευών και κατεδαφίσεων σε νησιά
Μονάδες Διαχείρισης Αδρανών σε Νησιά
Δράση 10. Δημιουργία μονάδων επεξεργασίας ιλύων από εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων. Περιλαμβάνονται:
Μονάδες επεξεργασίας ιλύος στις Περιφέρειες
Δράση 11. Δράσεις υποστήριξης Δήμων και ΦοΔΣΑ και ευαισθητοποίησης κοινού
• Προγράμματα κατάρτισης Δήμων και ΦοΔΣΑ
• Προγράμματα παρακολούθησης της λειτουργίας υποδομών διάθεσης και ανάκτησης
• Προγράμματα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού
Για τον Ειδικό Στόχο 28:
Δράση 12. Δημιουργία Μονάδων Διαχείρισης Επικινδύνων Αποβλήτων (βιομηχανικών, νοσοκομειακών κ.λπ.)
• Χώροι Υγειονομικής Ταφής Επικινδύνων Αποβλήτων
• Μονάδες Διάθεσης Αποβλήτων Υγειονομικών Μονάδων Δράση 13. Έργα αποκατάστασης ρυπασμένων χώρων.
• Αποκαταστάσεις ρυπασμένων χώρων από βιομηχανικά και επικίνδυνα απόβλητα
Κατευθυντήριες αρχές για την επιλογή των πράξεων
Θα επιλεγούν πράξεις που υποστηρίζουν τα ακόλουθα:
• Συμμόρφωση με το κοινοτικό θεσμικό πλαίσιο και κεκτημένο στον τομέα των αποβλήτων
• Εφαρμογή του Εθνικού Προγράμματος Πρόληψης Παραγωγής Αποβλήτων, του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων και των οικείων ΠΕΣΔΑ
• Καινοτόμες παρεμβάσεις στον τομέα διαχείρισης αποβλήτων
• Μόχλευση των Δημόσιων Πόρων με προσέλκυση Ιδιωτικών Επενδύσεων.
Η χρήση της βιομάζας θα συνοδεύεται από αυστηρά όρια εκπομπών και τα προβλεπόμενα μέτρα μείωσης των εκπομπών (κυρίως όσον αφορά στα αιωρούμενα σωματίδια).
Επιπλέον, για την επιλογή των πράξεων κατά τη διάρκεια εφαρμογής του ΑΠ θα χρησιμοποιούνται κριτήρια ως προς τη σκοπιμότητα, αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητά τους, προκειμένου να διασφαλίζεται η μέγιστη δυνατή συμβολή τους στην επίτευξη των Ειδικών Στόχων και των αποτελεσμάτων που προβλέπονται για τη συγκεκριμένη επενδυτική προτεραιότητα, ενώ παράλληλα θα επιλέγονται μόνο πράξεις που συνάδουν με τις επιλεξιμότητες και τους στόχους του ΤΣ. Θα λαμβάνεται επίσης υπόψη το κριτήριο της ωριμότητας μιας πράξης, ιδίως για έργα που μπορούν να συμβάλουν στην εμπροσθοβαρή υλοποίηση του ΕΠ και την αντιμετώπιση της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης.
Η μεθοδολογία και τα κριτήρια επιλογής Πράξεων θα είναι επίσης συνεπή με τις κατευθυντήριες αρχές που προβλέπονται από τους Κανονισμούς και αφορούν στην προώθηση της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών και της μη διάκρισης και της προσβασιμότητας για τα ΑμεΑ, καθώς επίσης και με τις αρχές της διατηρήσιμης ανάπτυξης (άρθρα 7 και 8 του Καν. 1303/2013).
Προγραμματισμένη χρήση χρηματοδοτικών μέσων (κατά περίπτωση)
Στο πλαίσιο του παρόντος Ειδικού Στόχου, θα εξετασθεί η χρήση σύγχρονων χρηματοδοτικών μέσων για την ανάπτυξη χρηματοοικονομικών εργαλείων, προκειμένου να εξευρεθούν πρόσθετοι πόροι (προερχόμενοι κυρίως από τον ιδιωτικό τομέα).
Αξιοποιώντας την εμπειρία και την τεχνογνωσία από την προηγούμενη Προγραμματική Περίοδο 2007-2013, θα προσφερθεί η δυνατότητα άντλησης πρόσθετης (ιδιωτικής) χρηματοδότησης με την μορφή εγγυήσεων, δανείων, ιδίων κεφαλαίων ή μίξης αυτών, σε όποιες Πράξεις πληρούν σχετικά κριτήρια (βιωσιμότητας, ανταγωνισμού, υπηρεσίες ΥΓΟΣ, συμβατότητας με σχετικές κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Χώρας κ.λπ.)
Οι λεπτομέρειες του εργαλείου που θα εφαρμοστεί θα αναλυθούν στην εκ των προτέρων σχετική αξιολόγηση (ex-ante assessment), αφού τεκμηριωθεί το χρηματοδοτικό κενό (market failure).
Ο πίνακας Κατηγορίες παρέμβασης - Μορφή χρηματοδότησης, σε ότι αφορά τα Χρηματοδοτικά Μέσα, (καθώς και οι αντίστοιχοι δείκτες αποτελεσμάτων), θα συμπληρωθούν κατά την πρώτη αναθεώρηση του Προγράμματος με ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ποσά για δάνεια, εγγυήσεις, επιχειρηματικά κεφάλαια -ανάλογα με τα συμπεράσματα που θα προκύψουν- μετά την ολοκλήρωση της εκ των προτέρων σχετικής αξιολόγησης (ex-ante assessment) που θα γίνει με βάση το Άρθρο 37 (2) του Κανονισμού ΕΕ αριθ. 1303/2013.
Προγραμματισμένη χρήση μεγάλων έργων (κατά περίπτωση)
Θα υλοποιηθούν τα ακόλουθα Μεγάλα Έργα:
ΜΕΑ Φυλής και ΜΕΑ Άνω Λιοσίων, στο πλαίσιο της διαχείρισης αστικών στερεών αποβλήτων στην Περιφέρεια Αττικής
Το Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων της Αττικής προβλέπει τις ακόλουθες διευκολύνσεις για την ανακύκλωση και την ανάκτηση των δημοτικών αποβλήτων:
• διαλογή στην πηγή των ανακυκλώσιμων υλικών και την ανάπτυξη των τριών (3) MRFs με χωρητικότητα τουλάχιστον 220.000 τόνους / έτος.
• διαλογή στην πηγή των βιοαποβλήτων και την ανάπτυξη των τριών εγκαταστάσεων (3) κομποστοποίησης με συνολική χωρητικότητα 160.000 τόνων / έτος.
• ανάκτηση των εναπομεινάντων αστικών αποβλήτων σε τέσσερις (4) κεντρικές μονάδες επεξεργασίας (2 στη Δυτική Αττική και 2 στην Ανατολική Αττική), με συνολική χωρητικότητα 1.350.000 τόνους / έτος.
Οι δημοτικές εγκαταστάσεις επεξεργασίας αποβλήτων σε Φυλή και Άνω Λιόσια είναι μεγάλα έργα που αποσκοπούν στην υλοποίηση των εγκαταστάσεων ανάκτησης που προβλέπονται στο εγκεκριμένο Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων για τη Δυτική Αττική και οι σχετικές προκηρύξεις δημοσιεύτηκαν τον Ιανουάριο του 2013, ως Σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), με πρόβλεψη κάλυψης του σχεδιασμού, της κατασκευής, της λειτουργίας και της συντήρησης των εγκαταστάσεων για 27 χρόνια.
Ολοκληρωμένη διαχείριση απορριμμάτων (ΟΕΔΑ) της ΝΑ Θεσσαλονίκης της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας
Το έργο αφορά στην ανάπτυξη εγκαταστάσεων για την ανάκτηση και διάθεση των αστικών αποβλήτων που προβλέπονται στο εγκεκριμένο Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας για το ΝΑ τμήμα του νομού Θεσσαλονίκης. Σύμφωνα με τον ΠΕΣΔΑ, η ολοκληρωμένη εγκατάσταση της ΝΑ Θεσσαλονίκης περιλαμβάνει:
• ανάπτυξη ενός εργοστασίου επεξεργασίας απορριμμάτων με αρχική δυναμικότητα 120.000 τόνων / έτος (για το 2010) που θα ανέλθει σε 240.000 τόνους / έτος (για το 2020), με ΜΒΤ ή άλλων κατάλληλων τεχνολογιών
• ανάπτυξη του χώρου υγειονομικής ταφής για τα εναπομένοντα απόβλητα. Ο εκτιμώμενος προϋπολογισμός για την κατασκευή της ολοκληρωμένης εγκατάστασης (επεξεργασία και διάθεση) ανέρχεται σε 65 εκατομμύρια ευρώ. Η περιβαλλοντική αδειοδότηση του έργου έγινε το 2009.
Ολοκληρωμένη Διαχείριση απορριμμάτων Πελοποννήσου με ΣΔΙΤ
Το έργο αφορά στην ανάπτυξη και λειτουργία εγκαταστάσεων για την ανάκτηση και διάθεση των αστικών αποβλήτων που προβλέπονται στο εγκεκριμένο ΠΕΣΔΑ της Περιφέρειας Πελοποννήσου και υλοποιείται ως ένα σύστημα Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), που καλύπτει το σχεδιασμό, την κατασκευή, τη λειτουργία και τη συντήρηση των εγκαταστάσεων για 27 χρόνια.
Το έργο περιλαμβάνει την υλοποίηση και λειτουργία τριών (3) Ολοκληρωμένων Εγκαταστάσεων Διαχείρισης Αποβλήτων, καθώς και δύο (2) σταθμών μεταφόρτωσης. Συγκεκριμένα προβλέπονται:
• Τρεις (3) εγκαταστάσεις Μηχανικής Βιολογικής Επεξεργασίας (ΜΒΤ) με ξηρή αναερόβια χώνευση και κομποστοποίηση των υπολειμμάτων, την επεξεργασία αστικών αποβλήτων, με συνολική χωρητικότητα 200.000 τόνων / έτος
• Τρεις (3) Χώροι Υγειονομικής Ταφής για τη διάθεση των υπολειμμάτων, με συνολική χωρητικότητα 3.780.000 m3.
• Δύο (2) Σταθμοί Μεταφόρτωσης (Κορινθία, Αργολίδα)
• Εξοπλισμό για τη λειτουργία των σταθμών ΜΒΤ και των ΧΥΤΑ
Αιρεσιμότητες
Θεματική εκ των προτέρων αιρεσιμότητα
T.06.2 - Τομέας αποβλήτων: Προώθηση των οικονομικά και περιβαλλοντικά βιώσιμων επενδύσεων στον τομέα των αποβλήτων, ιδίως μέσω της εκπόνησης σχεδίων διαχείρισης αποβλήτων σύμφωνα με την οδηγία 2008/98/ΕΚ και με βάση την ιεράρχηση των αποβλήτων.
Μη εκπληρωθέντα κριτήρια
Δράσεις που πρέπει να αναληφθούν
Προθεσμία (ημερομηνία)
Αρμόδιοι φορείς
2 - Η ύπαρξη ενός ή περισσότερων σχεδίων διαχείρισης των αποβλήτων όπως ορίζει το άρθρο 28 τηςοδηγίας 2008/98/ΕΚ
Διενέργεια Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης ΠΕΣΔΑ Δημόσια Διαβούλευση – Ενσωμάτωση παρατηρήσεων στους ΠΕΣΔΑ (σταδιακά)
15-Σεπ-15
Περιφερειακοί ΦΟΔΣΑ του Ν. 4071/2012 ή, εφόσον αυτοί δεν υπάρχουν ή δεν λειτουργούν, οι οικείες Περιφέρειες, κατόπιν διαπιστωτικής πράξης του ΓΓ Αποκεντρωμένης Διοίκησης
2 - Η ύπαρξη ενός ή περισσότερων σχεδίων διαχείρισης των αποβλήτων όπως ορίζει το άρθρο 28 τηςοδηγίας 2008/98/ΕΚ
Διενέργεια Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης ΕΣΔΑ Δημόσια Διαβούλευση – Ενσωμάτωση παρατηρήσεων στον ΕΣΔΑ
28-Φεβ-15
Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ)/ Διεύθυνση Προστασίας Βιοποικιλότητας, Εδάφους & Διαχείρισης Αποβλήτων / Τμήμα Αστικών, Βιομηχανικών & Συναφών Αποβλήτων
2 - Η ύπαρξη ενός ή περισσότερων σχεδίων διαχείρισης των αποβλήτων όπως ορίζει το άρθρο 28 τηςοδηγίας 2008/98/ΕΚ
Έγκριση ΕΣΔΑ
15-Μαρ-15
Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ)/ Διεύθυνση Προστασίας Βιοποικιλότητας, Εδάφους & Διαχείρισης Αποβλήτων / Τμήμα Αστικών, Βιομηχανικών & Συναφών Αποβλήτων
2 - Η ύπαρξη ενός ή περισσότερων σχεδίων διαχείρισης των αποβλήτων όπως ορίζει το άρθρο 28 τηςοδηγίας 2008/98/ΕΚ
Έγκριση ΠΕΣΔΑ (σταδιακά)
30-Σεπ-15
Περιφερειακοί ΦΟΔΣΑ του Ν. 4071/2012 ή, εφόσον αυτοί δεν υπάρχουν ή δεν λειτουργούν, οι οικείες Περιφέρειες, κατόπιν διαπιστωτικής πράξης του ΓΓ Αποκεντρωμένης Διοίκησης
2 - Η ύπαρξη ενός ή περισσότερων σχεδίων διαχείρισης των αποβλήτων όπως ορίζει το άρθρο 28 τηςοδηγίας 2008/98/ΕΚ
Εκπόνηση μελέτης αναθεώρησης 12 ΠΕΣΔΑ (σταδιακά)
30-Ιουν-15
Περιφερειακοί ΦΟΔΣΑ του Ν. 4071/2012 ή, εφόσον αυτοί δεν υπάρχουν ή δεν λειτουργούν, οι οικείες Περιφέρειες, κατόπιν διαπιστωτικής πράξης του ΓΓ Αποκεντρωμένης Διοίκησης
Μη εκπληρωθέντα κριτήρια
Δράσεις που πρέπει να αναληφθούν
Προθεσμία (ημερομηνία)
Αρμόδιοι φορείς
3 - Η ύπαρξη προγραμμάτων για την πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων, όπως ορίζει το άρθρο 29 της οδηγίας 2008/98/ΕΚ
Έγκριση προγράμματος πρόληψης
31-Δεκ-14
Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ)/ Διεύθυνση Προστασίας Βιοποικιλότητας, Εδάφους & Διαχείρισης Αποβλήτων / Τμήμα Αστικών, Βιομηχανικών & Συναφών Αποβλήτων
4 - Έχουν θεσπισθεί τα αναγκαία μέτρα για την επίτευξη των στόχων της προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση έως το 2020 σύμφωνα με το άρθρο 11 παράγραφος 2 της οδηγίας 2008/98/ΕΚ
Υιοθέτηση αναγκαίων μέτρων για την επίτευξη του στόχου της επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης έως το 2020
30-Σεπ-15
Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ)/ Διεύθυνση Προστασίας Βιοποικιλότητας, Εδάφους & Διαχείρισης Αποβλήτων / Τμήμα Αστικών, Βιομηχανικών & Συναφών Αποβλήτων
www.fotavgeia.blogspot.com
Ανάγκες του τομέα του περιβάλλοντος (ΤτΠ) για τον Θ.Σ. 6:
6. Προώθηση των ανώτερων ιεραρχικά μεθόδων διαχείρισης αποβλήτων, με σκοπό την αποδοτικότερη χρήση των πόρων και σταδιακή απεξάρτηση από την εδαφική διάθεση αστικών αποβλήτων, με δημιουργία δικτύων προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση, χωριστής συλλογής ρευμάτων ανακύκλωσης και βιοαποβλήτων προς επίτευξη υψηλής ποιότητας ανακύκλωσης, στο πλαίσιο του ΕΣΔΑ και των επικαιροποιημένων ΠΕΣΔΑ.
7. Διασφάλιση της αυτάρκειας της χώρας σε υποδομές ανάκτησης σύμμεικτων αστικών αποβλήτων και διάθεσης μη ανακτήσιμων αστικών αποβλήτων, με ολοκλήρωση επαρκούς και κατάλληλου δικτύου υποδομών, στο πλαίσιο του άρθρου 16 της οδηγίας 2008/98/ΕΚ και των στόχων στο πλαίσιο του ΕΣΔΑ και των επικαιροποιημένων ΠΕΣΔΑ..
8. Ενίσχυση της ορθολογικής διαχείρισης ιλύος από εγκαταστάσεις επεξεργασίας αστικών λυμάτων, αδρανών αποβλήτων, υγειονομικών και επικίνδυνων βιομηχανικών αποβλήτων και προστασία των εδαφικών πόρων και των υπόγειων υδάτων με στοχευμένες αποκαταστάσεις ρυπασμένων χώρων από παρελθούσες βιομηχανικές δραστηριότητες.
9. Συστηματική εφαρμογή αποδοτικών μεθόδων χρήσης νερού για αύξηση επάρκειας, πρόληψη και έλεγχο των διαρροών και αποτελεσματική χρήση του νερού.
10. Ολοκλήρωση των υποδομών δικτύων αποχέτευσης και ΕΕΛ για κάλυψη των οικισμών Β’ προτεραιότητας και υλοποίηση υποδομών δικτύων αποχέτευσης και εγκαταστάσεων επεξεργασίας αστικών λυμάτων οικισμών Γ΄ προτεραιότητας.
11. Προσαρμογή και μετριασμός των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στον τομέα της βιοποικιλότητας και ενίσχυση της προσαρμοστικότητας των ευαίσθητων περιοχών με στόχο την άμβλυνση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στη βιοποικιλότητα.
12. Ολοκλήρωση του δικτύου Natura 2000, χαρακτηρισμός ΖΕΠ και ΤΚΣ στον θαλάσσιο χώρο.
13. Θεσμοθέτηση, προστασία και αποτελεσματικότερη διαχείριση τύπων οικοτόπων και ειδών.
Κάλυψη οριζόντιου χαρακτήρα αναγκών:
14. Ενημέρωση – ευαισθητοποίηση πολιτών και κοινωνικών εταίρων για τα περιβαλλοντικά ζητήματα.
15. Στρατηγικές, συστήματα και εργαλεία για την υποστήριξη της παραγωγής, της εφαρμογής και της αξιολόγησης περιβαλλοντικών πολιτικών: Στρατηγικές, συστήματα και εργαλεία για παραγωγή, διαχείριση και αξιολόγηση αξιόπιστων περιβαλλοντικών πληροφοριών για διαμόρφωση συνεκτικών και αποτελεσματικών πολιτικών και παρεμβάσεων στον ΤτΠ, συμπεριλαμβανομένων της υλοποίησης του Χωροταξικού και Πολεοδομικού Σχεδιασμού, της ολοκληρωμένης διαχείρισης της παράκτιας ζώνης, της θαλάσσιας στρατηγικής και των υποχρεώσεων λειτουργικής και ποιοτικής ενσωμάτωσης του ΕπεΚ, καθώς και της εφαρμογής, παρακολούθησης και αξιολόγησης του Εθνικού Προγράμματος πρόληψης Παραγωγής και του Εθνικού Σχεδίου Αποβλήτων.
16. Δημιουργία ικανοτήτων της δημόσιους φορείς και την τοπική αυτοδιοίκηση για στήριξη της αντιμετώπισης των παραπάνω αναγκών και της χρηστής διαχείρισης των περιβαλλοντικών πόρων και υποδομών.
Η ιεράρχηση των αναγκών προκύπτει συνδυαστικά από την εθνική προτεραιοποίηση που περιλαμβάνεται στο ΕΣΠΑ 2014-2020, την ικανοποίηση του περιβαλλοντικού κεκτημένου και της διαθέσιμου πόρους. Για τη μεγιστοποίηση των αναμενόμενων αποτελεσμάτων προωθούνται στρατηγικές συνέργειες με τα λοιπά Ε.Π.
Διασφάλιση συνεργειών και συμπληρωματικότητας με τα λοιπά Τομεακά ΕΠ και τα ΠΕΠ
Για τη διασφάλιση συνεργειών και συμπληρωματικότητας με τα λοιπά Ε.Π., ακολουθείται ως γενική αρχή τα έργα στρατηγικού/επιτελικού και πιλοτικού/εμβληματικού χαρακτήρα να παραμένουν σε «τομεακό» επίπεδο, δηλαδή στο Ε.Π. ΥΜΕΠΕΡΑΑ (ΤτΠ).
Ειδικά για τα στερεά απόβλητα, το κύριο βάρος χρηματοδότησης φέρει το τομεακό πρόγραμμα, με προτεραιοποίηση βάσει της «ιεραρχίας» της Οδηγίας 2008/98/ΕΚ, ως εξής:
• Εφαρμογή προγραμμάτων πρόληψης της παραγωγής αποβλήτων.
• Προώθηση της επαναχρησιμοποίησης, της χωριστής συλλογής ρευμάτων προς επίτευξη ανακύκλωσης υψηλής ποιότητας, συμπεριλαμβανομένης της κομποστοποίησης βιοαποβλήτων.
• Διασφάλιση κατάλληλου και επαρκούς δικτύου εγκαταστάσεων ανάκτησης και διάθεσης υπολειπόμενων συμμείκτων αστικών αποβλήτων, αδρανών, υγειονομικών και επικίνδυνων βιομηχανικών αποβλήτων.
• Προώθηση της επεξεργασίας ιλύος από εγκαταστάσεις επεξεργασίας αστικών λυμάτων.
• Εφαρμογή προγράμματος αποκατάστασης ρυπασμένων χώρων.
• Ενίσχυση της επάρκειας των κεντρικών και τοπικών φορέων με αρμοδιότητα στη διαχείριση αποβλήτων, υποστήριξη της εφαρμογής των απαιτήσεων του ΕπεΚ, και προώθηση της ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού στα θέματα αποβλήτων.
Στο πλαίσιο του ΕΠΑνΕΚ, προωθούνται –με μόχλευση κεφαλαίων από ιδιωτικούς πόρους- ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας μέσω ενδυνάμωσης της αγοράς των δευτερογενών προϊόντων από την επεξεργασία αποβλήτων, επιλεκτική προώθηση της επεξεργασίας ιλύος από εγκαταστάσεις διαχείρισης αστικών λυμάτων, χρηματοδότηση Κέντρων Επαναχρησιμοποίησης στα μεγάλα πολεοδομικά συγκροτήματα, όπου κρίνεται επιχειρηματικά προσοδοφόρα μία τέτοια επενδυτική δραστηριότητα, και χρηματοδότηση πρωτοβουλιών τοπικών φορέων για αναδιάρθρωση περιοχών άτυπης βιομηχανικής συγκέντρωσης, κυρίως στη Στ. Ελλάδα και την Αττική.
Το ΕΠΑνΕΚ θα δώσει έμφαση στη χρήση ευέλικτων και καινοτόμων τεχνολογιών που συνδυάζουν διαφορετικές τεχνικές επεξεργασίας με σκοπό τη διαφοροποίηση των πηγών πρώτων υλών και την προσφορά υψηλής ποιότητας προϊόντων στην αγορά (εδαφοβελτιωτικών και εναλλακτικού καυσίμου).
Επενδυτικές προτεραιότητες
6i - Επενδύσεις στον τομέα των αποβλήτων, ώστε να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις του περιβαλλοντικού κεκτημένου της Ένωσης και να αντιμετωπιστούν οι ανάγκες που έχουν προσδιορισθεί από τα κράτη μέλη για επενδύσεις που υπερβαίνουν τις εν λόγω απαιτήσεις.
Εξυπηρετείται ο Στρατηγικός Στόχος Ε μέσω:
• Αντιμετώπισης των σημαντικών αναγκών για επενδύσεις στον τομέα στερεών αποβλήτων.
• Ικανοποίησης των απαιτήσεων του Ευρωπαϊκού Περιβαλλοντικού κεκτημένου.
• Δημιουργίας τεχνικών ικανοτήτων στους νέους ΦοΔΣΑ και σε όλο τον "κύκλο" διαχείρισης των στερεών αποβλήτων.
• Ολοκλήρωσης και συμπλήρωσης υποδομών ολοκληρωμένης διαχείρισης στερεών αποβλήτων με βάση τον ΕΣΔΑ και τους ΠΕΣΔΑ.
• Προώθησης της ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης αστικών και μη αποβλήτων.
• Εφαρμογής της Οδηγίας 2008/98/ΕΕ για τα απόβλητα.
• Γενικότερα εφαρμογής των Κοινοτικών Οδηγιών που σχετίζονται με την αποδοτική χρήση των πόρων.
Ειδικός στόχος 26:
Πρόληψη παραγωγής αποβλήτων, προετοιμασία προς επαναχρησιμοποίηση, χωριστή συλλογή και ανακύκλωση αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένης της κομποστοποίησης
Θα επιδιωχθούν τα εξής αποτελέσματα:
• Προώθηση πρόληψης παραγωγής αποβλήτων
• Αύξηση προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση/ ανακύκλωσης αποβλήτων από τα νοικοκυριά.
• Προώθηση υψηλής ποιότητας ανακύκλωσης με χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων αποβλήτων.
• Προώθηση χωριστής συλλογής των βιολογικών αποβλήτων.
• Βελτίωση των ποσοτικών και ποιοτικών όρων κομποστοποίησης.
• Διασφάλιση ορθής εφαρμογής της Οδηγίας 2008/98/ΕΚ.
Ειδικός στόχος 27:
Βελτίωση της αποτελεσματικότητας της ολοκληρωμένης διαχείρισης αποβλήτων, με βάση τους επικαιροποιημένους ΠΕΣΔΑ - Διασφάλιση της αυτάρκειας σε δίκτυα υποδομών ανάκτησης και διάθεσης.
Θα επιδιωχθούν τα εξής αποτελέσματα:
· Μείωση ποσοτήτων αποβλήτων που διατίθενται σε ΧΥΤΑ.
· Εκτροπή Βιοαποδομήσιμου Κλάσματος Αστικών Αποβλήτων (ΒΑΑ) από ταφή και επεξεργασία του πριν την τελική διάθεση.
· Επίτευξη αυτάρκειας σε υποδομές διάθεσης και ανάκτησης συμμείκτων αστικών αποβλήτων
· Δημιουργία υποδομών διάθεσης αδρανών σε νησιά
· Προώθηση επεξεργασίας ιλύος από εγκαταστάσεις επεξεργασίας αστικών λυμάτων
· Ενίσχυση των ικανοτήτων, της τεχνογνωσίας και της τεχνικής ικανότητας των ΦΟΣΔΑ.
· Δημιουργία προϋποθέσεων για μόχλευση ιδιωτικών κεφαλαίων και προσέλκυση επενδύσεων.
Ειδικός στόχος 28:
Βελτίωση της διαχείρισης Επικίνδυνων Αποβλήτων και της περιβαλλοντικής αποκατάστασης Ρυπασμένων Χώρων από Βιομηχανικά - Επικίνδυνα Απόβλητα
Θα επιδιωχθούν τα εξής αποτελέσματα:
· Διασφάλιση της αυτάρκειας της χώρας σε ασφαλή διάθεση βιομηχανικών επικινδύνων και νοσοκομειακών αποβλήτων
· Προώθηση ολοκληρωμένου εθνικού προγράμματος για την αποκατάσταση ρυπασμένων περιοχών από βιομηχανικά - επικίνδυνα απόβλητα
Ειδικοί ανά πρόγραμμα δείκτες αποτελεσμάτων, για κάθε ειδικό στόχο
Ειδικός στόχος 26
Κλάσμα χωριστά συλλεγέντων αστικών στερεών αποβλήτων που οδηγείται σε ανακύκλωση (ανακυκλώσιμα & βιοαπόβλητα): από 15%, σε 26% το 2023.
Ειδικός στόχος 27
· Αστικά στερεά απόβλητα που οδηγούνται σε ασφαλή διάθεση: από 82%, σε 39% το 2023.
· Βιοαποδομήσιμα Αστικά Απόβλητα (ΒΑΑ) που εκτρέπονται από την ταφή: από 20%, σε 76% το 2023.
Ειδικός στόχος 28
Ποσοστό επικινδύνων αποβλήτων (βιομηχανικών/νοσοκομειακών) που οδηγείται σε ασφαλή διάθεση εντός Ελλάδος: από 14%, σε 34% το 2023.
Δράση που λαμβάνει στήριξη στο πλαίσιο της επενδυτικής προτεραιότητας
(ανά επενδυτική προτεραιότητα)
Στο πλαίσιο της παρούσας Επενδυτικής Προτεραιότητας και μέχρι την υιοθέτηση του Εθνικού Προγράμματος Πρόληψης Παραγωγής Αποβλήτων και του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων, δεν θα προκηρυχθούν σχετικές δράσεις. Κάθε εξαίρεση από τον κανόνα αυτόν (συμπεριλαμβανομένων και των εμπροσθοβαρών έργων) μπορεί να γίνει αποδεκτή μόνο μετά από γραπτή έγκριση των Υπηρεσιών της Ευρ. Επιτροπής.
Για τον Ειδικό Στόχο 26:
Δράση 1. Προώθηση δράσεων πρόληψης παραγωγής αποβλήτων
Δράσεις επικοινωνίας και προώθησης που περιλαμβάνονται στο Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης για τους τομείς στόχους (απόβλητα τροφίμων, συσκευασίες, ΑΗΕΕ) και επιμέρους δράσεις για τα ειδικά ρεύματα (αστικά απόβλητα, ΑΕΚΚ)
Δράση 2. Προώθηση οικιακής κομποστοποίησης
Οργάνωση δικτύων οικιακής κομποστοποίησης και επιτόπιας μηχανικής κομποστοποίησης. Έμφαση στα νοικοκυριά περιοχών με αγροτικό και ημιαστικό χαρακτήρα και επιτόπια μηχανική κομποστοποίηση σε δημόσιους χώρους πρασίνου ή συγκεκριμένους χώρους των αστικών περιοχών, σχολεία, οικιστικά συγκροτήματα, ξενοδοχεία, στρατόπεδα, κλπ.
Δράση 3. Ανάπτυξη Συστημάτων χωριστής συλλογής ανακυκλωσίμων και βιοαποβλήτων
• Ανάπτυξη δικτύων χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων, προς επίτευξη των στόχων του άρθρου 41 του Ν. 4042/2012 σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο.
· Ανάπτυξη δικτύων χωριστής συλλογής ανακυκλωσίμων ρευμάτων αστικών αποβλήτων σύμφωνα με το άρθρο 11 της Οδηγίας 2008/98/ΕΚ.
Δράση 4. Κομποστοποίηση βιοαποβλήτων
Δημιουργία μονάδων δημοτικής κομποστοποίησης συμπληρωματικά με τις προβλεπόμενες κεντρικές μονάδες των περιφερειακών σχεδιασμών.
Δράση 5. Δημιουργία "Πράσινων Σημείων" και Δικτύωσή τους
• Εγκαταστάσεις Πράσινων Σημείων που αφορούν κατά προτεραιότητα αστικά κέντρα. Στα Πράσινα Σημεία συγκεντρώνονται ενδεικτικά: ανακυκλώσιμα υλικά συσκευασίας, έντυπο χαρτί και λοιπά ανακυκλώσιμα εντός των ΑΣΑ σε χωριστούς κάδους υλικών (χαρτί, πλαστικό, μέταλλο, γυαλί και ξύλο), οργανικά απόβλητα, βρώσιμα λίπη και έλαια, απόβλητα κήπων και πάρκων, ογκώδη απόβλητα, ΜΠΕΑ, ΑΕΚΚ, ΑΗΗΕ, απόβλητα φορητών ΗΣ&Σ, κ.α.
• Δημιουργία Κέντρων Δημιουργικής Επαναχρησιμοποίησης/Επισκευής Ειδών και Αγαθών (π.χ. ηλεκτρικές Συσκευές, ρούχα κλπ).
• Ενίσχυση θεσμικού και λοιπού πλαισίου για την επίτευξη αγορών / αποδεκτών για τα υλικά από τα Πράσινα Σημεία και προώθηση ειδικών δράσεων ενημέρωσης του κόσμου για την επαναχρησιμοποίηση.
• Δικτύωση των εγκαταστάσεων Πράσινων Σημείων για ενιαία παρακολούθηση και συντονισμό της διάθεσης των ανακυκλωθέντων ειδών και αγαθών.
Δράση 6. Παρακολούθηση και υποστήριξη εφαρμογής Οδηγίας 2008/98/ΕΚ και των εθνικών σχεδίων πρόληψης και διαχείρισης αποβλήτων
• Μελέτες, πρότυπα, οδηγοί για την υποστήριξη της εφαρμογής της οδηγίας 2008/98 και των εθνικών σχεδίων πρόληψης και διαχείρισης αποβλήτων
• Δράσεις παρακολούθησης λειτουργίας δικτύων και υποδομών
• Δημιουργία μητρώων διαχείρισης αποβλήτων για την υποστήριξη της παρακολούθησης εφαρμογής της οδηγίας 2008/98
• Δράσεις ενημέρωσης, κατάρτισης και υποστήριξης της κεντρικής διοίκησης, Δήμων και ΦοΔΣΑ
• Δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης κοινού
Για τον Ειδικό Στόχο 27:
Δράση 7. Δράσεις ολοκληρωμένης διαχείρισης αστικών στερεών αποβλήτων σε νησιά και μικρούς απομακρυσμένους οικισμούς
• Μικρές μονάδες επεξεργασίας νήσων
• Μονάδες Ανάκτησης και ΧΥΤΥ Νήσων
• Δίκτυα ΣΜΑ & Σταθμοί Μεταφόρτωσης για τα ανακυκλώσιμα απόβλητα (ΣΜΑΥ)
Δράση 8. Ολοκλήρωση και συμπλήρωση υποδομών ολοκληρωμένης διαχείρισης αποβλήτων
• Μονάδες Ανάκτησης Υπολειπόμενων Συμμείκτων και ΧΥΤΥ
• Κεντρικές Μονάδες Κομποστοποίησης Βιοαποβλήτων
• Δίκτυα ΣΜΑ & Σταθμοί Μεταφόρτωσης για τα ανακυκλώσιμα απόβλητα
• Αναβαθμίσεις υφιστάμενων Μονάδων και ΧΥΤ στο πλαίσιο ΟΕΔΑ
Δράση 9. Ανάπτυξη μονάδων διάθεσης αποβλήτων κατασκευών και κατεδαφίσεων σε νησιά
Μονάδες Διαχείρισης Αδρανών σε Νησιά
Δράση 10. Δημιουργία μονάδων επεξεργασίας ιλύων από εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων. Περιλαμβάνονται:
Μονάδες επεξεργασίας ιλύος στις Περιφέρειες
Δράση 11. Δράσεις υποστήριξης Δήμων και ΦοΔΣΑ και ευαισθητοποίησης κοινού
• Προγράμματα κατάρτισης Δήμων και ΦοΔΣΑ
• Προγράμματα παρακολούθησης της λειτουργίας υποδομών διάθεσης και ανάκτησης
• Προγράμματα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού
Για τον Ειδικό Στόχο 28:
Δράση 12. Δημιουργία Μονάδων Διαχείρισης Επικινδύνων Αποβλήτων (βιομηχανικών, νοσοκομειακών κ.λπ.)
• Χώροι Υγειονομικής Ταφής Επικινδύνων Αποβλήτων
• Μονάδες Διάθεσης Αποβλήτων Υγειονομικών Μονάδων Δράση 13. Έργα αποκατάστασης ρυπασμένων χώρων.
• Αποκαταστάσεις ρυπασμένων χώρων από βιομηχανικά και επικίνδυνα απόβλητα
Κατευθυντήριες αρχές για την επιλογή των πράξεων
Θα επιλεγούν πράξεις που υποστηρίζουν τα ακόλουθα:
• Συμμόρφωση με το κοινοτικό θεσμικό πλαίσιο και κεκτημένο στον τομέα των αποβλήτων
• Εφαρμογή του Εθνικού Προγράμματος Πρόληψης Παραγωγής Αποβλήτων, του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων και των οικείων ΠΕΣΔΑ
• Καινοτόμες παρεμβάσεις στον τομέα διαχείρισης αποβλήτων
• Μόχλευση των Δημόσιων Πόρων με προσέλκυση Ιδιωτικών Επενδύσεων.
Η χρήση της βιομάζας θα συνοδεύεται από αυστηρά όρια εκπομπών και τα προβλεπόμενα μέτρα μείωσης των εκπομπών (κυρίως όσον αφορά στα αιωρούμενα σωματίδια).
Επιπλέον, για την επιλογή των πράξεων κατά τη διάρκεια εφαρμογής του ΑΠ θα χρησιμοποιούνται κριτήρια ως προς τη σκοπιμότητα, αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητά τους, προκειμένου να διασφαλίζεται η μέγιστη δυνατή συμβολή τους στην επίτευξη των Ειδικών Στόχων και των αποτελεσμάτων που προβλέπονται για τη συγκεκριμένη επενδυτική προτεραιότητα, ενώ παράλληλα θα επιλέγονται μόνο πράξεις που συνάδουν με τις επιλεξιμότητες και τους στόχους του ΤΣ. Θα λαμβάνεται επίσης υπόψη το κριτήριο της ωριμότητας μιας πράξης, ιδίως για έργα που μπορούν να συμβάλουν στην εμπροσθοβαρή υλοποίηση του ΕΠ και την αντιμετώπιση της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης.
Η μεθοδολογία και τα κριτήρια επιλογής Πράξεων θα είναι επίσης συνεπή με τις κατευθυντήριες αρχές που προβλέπονται από τους Κανονισμούς και αφορούν στην προώθηση της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών και της μη διάκρισης και της προσβασιμότητας για τα ΑμεΑ, καθώς επίσης και με τις αρχές της διατηρήσιμης ανάπτυξης (άρθρα 7 και 8 του Καν. 1303/2013).
Προγραμματισμένη χρήση χρηματοδοτικών μέσων (κατά περίπτωση)
Στο πλαίσιο του παρόντος Ειδικού Στόχου, θα εξετασθεί η χρήση σύγχρονων χρηματοδοτικών μέσων για την ανάπτυξη χρηματοοικονομικών εργαλείων, προκειμένου να εξευρεθούν πρόσθετοι πόροι (προερχόμενοι κυρίως από τον ιδιωτικό τομέα).
Αξιοποιώντας την εμπειρία και την τεχνογνωσία από την προηγούμενη Προγραμματική Περίοδο 2007-2013, θα προσφερθεί η δυνατότητα άντλησης πρόσθετης (ιδιωτικής) χρηματοδότησης με την μορφή εγγυήσεων, δανείων, ιδίων κεφαλαίων ή μίξης αυτών, σε όποιες Πράξεις πληρούν σχετικά κριτήρια (βιωσιμότητας, ανταγωνισμού, υπηρεσίες ΥΓΟΣ, συμβατότητας με σχετικές κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Χώρας κ.λπ.)
Οι λεπτομέρειες του εργαλείου που θα εφαρμοστεί θα αναλυθούν στην εκ των προτέρων σχετική αξιολόγηση (ex-ante assessment), αφού τεκμηριωθεί το χρηματοδοτικό κενό (market failure).
Ο πίνακας Κατηγορίες παρέμβασης - Μορφή χρηματοδότησης, σε ότι αφορά τα Χρηματοδοτικά Μέσα, (καθώς και οι αντίστοιχοι δείκτες αποτελεσμάτων), θα συμπληρωθούν κατά την πρώτη αναθεώρηση του Προγράμματος με ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ποσά για δάνεια, εγγυήσεις, επιχειρηματικά κεφάλαια -ανάλογα με τα συμπεράσματα που θα προκύψουν- μετά την ολοκλήρωση της εκ των προτέρων σχετικής αξιολόγησης (ex-ante assessment) που θα γίνει με βάση το Άρθρο 37 (2) του Κανονισμού ΕΕ αριθ. 1303/2013.
Προγραμματισμένη χρήση μεγάλων έργων (κατά περίπτωση)
Θα υλοποιηθούν τα ακόλουθα Μεγάλα Έργα:
ΜΕΑ Φυλής και ΜΕΑ Άνω Λιοσίων, στο πλαίσιο της διαχείρισης αστικών στερεών αποβλήτων στην Περιφέρεια Αττικής
Το Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων της Αττικής προβλέπει τις ακόλουθες διευκολύνσεις για την ανακύκλωση και την ανάκτηση των δημοτικών αποβλήτων:
• διαλογή στην πηγή των ανακυκλώσιμων υλικών και την ανάπτυξη των τριών (3) MRFs με χωρητικότητα τουλάχιστον 220.000 τόνους / έτος.
• διαλογή στην πηγή των βιοαποβλήτων και την ανάπτυξη των τριών εγκαταστάσεων (3) κομποστοποίησης με συνολική χωρητικότητα 160.000 τόνων / έτος.
• ανάκτηση των εναπομεινάντων αστικών αποβλήτων σε τέσσερις (4) κεντρικές μονάδες επεξεργασίας (2 στη Δυτική Αττική και 2 στην Ανατολική Αττική), με συνολική χωρητικότητα 1.350.000 τόνους / έτος.
Οι δημοτικές εγκαταστάσεις επεξεργασίας αποβλήτων σε Φυλή και Άνω Λιόσια είναι μεγάλα έργα που αποσκοπούν στην υλοποίηση των εγκαταστάσεων ανάκτησης που προβλέπονται στο εγκεκριμένο Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων για τη Δυτική Αττική και οι σχετικές προκηρύξεις δημοσιεύτηκαν τον Ιανουάριο του 2013, ως Σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), με πρόβλεψη κάλυψης του σχεδιασμού, της κατασκευής, της λειτουργίας και της συντήρησης των εγκαταστάσεων για 27 χρόνια.
Ολοκληρωμένη διαχείριση απορριμμάτων (ΟΕΔΑ) της ΝΑ Θεσσαλονίκης της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας
Το έργο αφορά στην ανάπτυξη εγκαταστάσεων για την ανάκτηση και διάθεση των αστικών αποβλήτων που προβλέπονται στο εγκεκριμένο Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας για το ΝΑ τμήμα του νομού Θεσσαλονίκης. Σύμφωνα με τον ΠΕΣΔΑ, η ολοκληρωμένη εγκατάσταση της ΝΑ Θεσσαλονίκης περιλαμβάνει:
• ανάπτυξη ενός εργοστασίου επεξεργασίας απορριμμάτων με αρχική δυναμικότητα 120.000 τόνων / έτος (για το 2010) που θα ανέλθει σε 240.000 τόνους / έτος (για το 2020), με ΜΒΤ ή άλλων κατάλληλων τεχνολογιών
• ανάπτυξη του χώρου υγειονομικής ταφής για τα εναπομένοντα απόβλητα. Ο εκτιμώμενος προϋπολογισμός για την κατασκευή της ολοκληρωμένης εγκατάστασης (επεξεργασία και διάθεση) ανέρχεται σε 65 εκατομμύρια ευρώ. Η περιβαλλοντική αδειοδότηση του έργου έγινε το 2009.
Ολοκληρωμένη Διαχείριση απορριμμάτων Πελοποννήσου με ΣΔΙΤ
Το έργο αφορά στην ανάπτυξη και λειτουργία εγκαταστάσεων για την ανάκτηση και διάθεση των αστικών αποβλήτων που προβλέπονται στο εγκεκριμένο ΠΕΣΔΑ της Περιφέρειας Πελοποννήσου και υλοποιείται ως ένα σύστημα Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), που καλύπτει το σχεδιασμό, την κατασκευή, τη λειτουργία και τη συντήρηση των εγκαταστάσεων για 27 χρόνια.
Το έργο περιλαμβάνει την υλοποίηση και λειτουργία τριών (3) Ολοκληρωμένων Εγκαταστάσεων Διαχείρισης Αποβλήτων, καθώς και δύο (2) σταθμών μεταφόρτωσης. Συγκεκριμένα προβλέπονται:
• Τρεις (3) εγκαταστάσεις Μηχανικής Βιολογικής Επεξεργασίας (ΜΒΤ) με ξηρή αναερόβια χώνευση και κομποστοποίηση των υπολειμμάτων, την επεξεργασία αστικών αποβλήτων, με συνολική χωρητικότητα 200.000 τόνων / έτος
• Τρεις (3) Χώροι Υγειονομικής Ταφής για τη διάθεση των υπολειμμάτων, με συνολική χωρητικότητα 3.780.000 m3.
• Δύο (2) Σταθμοί Μεταφόρτωσης (Κορινθία, Αργολίδα)
• Εξοπλισμό για τη λειτουργία των σταθμών ΜΒΤ και των ΧΥΤΑ
Αιρεσιμότητες
Θεματική εκ των προτέρων αιρεσιμότητα
T.06.2 - Τομέας αποβλήτων: Προώθηση των οικονομικά και περιβαλλοντικά βιώσιμων επενδύσεων στον τομέα των αποβλήτων, ιδίως μέσω της εκπόνησης σχεδίων διαχείρισης αποβλήτων σύμφωνα με την οδηγία 2008/98/ΕΚ και με βάση την ιεράρχηση των αποβλήτων.
Μη εκπληρωθέντα κριτήρια
Δράσεις που πρέπει να αναληφθούν
Προθεσμία (ημερομηνία)
Αρμόδιοι φορείς
2 - Η ύπαρξη ενός ή περισσότερων σχεδίων διαχείρισης των αποβλήτων όπως ορίζει το άρθρο 28 τηςοδηγίας 2008/98/ΕΚ
Διενέργεια Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης ΠΕΣΔΑ Δημόσια Διαβούλευση – Ενσωμάτωση παρατηρήσεων στους ΠΕΣΔΑ (σταδιακά)
15-Σεπ-15
Περιφερειακοί ΦΟΔΣΑ του Ν. 4071/2012 ή, εφόσον αυτοί δεν υπάρχουν ή δεν λειτουργούν, οι οικείες Περιφέρειες, κατόπιν διαπιστωτικής πράξης του ΓΓ Αποκεντρωμένης Διοίκησης
2 - Η ύπαρξη ενός ή περισσότερων σχεδίων διαχείρισης των αποβλήτων όπως ορίζει το άρθρο 28 τηςοδηγίας 2008/98/ΕΚ
Διενέργεια Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης ΕΣΔΑ Δημόσια Διαβούλευση – Ενσωμάτωση παρατηρήσεων στον ΕΣΔΑ
28-Φεβ-15
Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ)/ Διεύθυνση Προστασίας Βιοποικιλότητας, Εδάφους & Διαχείρισης Αποβλήτων / Τμήμα Αστικών, Βιομηχανικών & Συναφών Αποβλήτων
2 - Η ύπαρξη ενός ή περισσότερων σχεδίων διαχείρισης των αποβλήτων όπως ορίζει το άρθρο 28 τηςοδηγίας 2008/98/ΕΚ
Έγκριση ΕΣΔΑ
15-Μαρ-15
Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ)/ Διεύθυνση Προστασίας Βιοποικιλότητας, Εδάφους & Διαχείρισης Αποβλήτων / Τμήμα Αστικών, Βιομηχανικών & Συναφών Αποβλήτων
2 - Η ύπαρξη ενός ή περισσότερων σχεδίων διαχείρισης των αποβλήτων όπως ορίζει το άρθρο 28 τηςοδηγίας 2008/98/ΕΚ
Έγκριση ΠΕΣΔΑ (σταδιακά)
30-Σεπ-15
Περιφερειακοί ΦΟΔΣΑ του Ν. 4071/2012 ή, εφόσον αυτοί δεν υπάρχουν ή δεν λειτουργούν, οι οικείες Περιφέρειες, κατόπιν διαπιστωτικής πράξης του ΓΓ Αποκεντρωμένης Διοίκησης
2 - Η ύπαρξη ενός ή περισσότερων σχεδίων διαχείρισης των αποβλήτων όπως ορίζει το άρθρο 28 τηςοδηγίας 2008/98/ΕΚ
Εκπόνηση μελέτης αναθεώρησης 12 ΠΕΣΔΑ (σταδιακά)
30-Ιουν-15
Περιφερειακοί ΦΟΔΣΑ του Ν. 4071/2012 ή, εφόσον αυτοί δεν υπάρχουν ή δεν λειτουργούν, οι οικείες Περιφέρειες, κατόπιν διαπιστωτικής πράξης του ΓΓ Αποκεντρωμένης Διοίκησης
Μη εκπληρωθέντα κριτήρια
Δράσεις που πρέπει να αναληφθούν
Προθεσμία (ημερομηνία)
Αρμόδιοι φορείς
3 - Η ύπαρξη προγραμμάτων για την πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων, όπως ορίζει το άρθρο 29 της οδηγίας 2008/98/ΕΚ
Έγκριση προγράμματος πρόληψης
31-Δεκ-14
Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ)/ Διεύθυνση Προστασίας Βιοποικιλότητας, Εδάφους & Διαχείρισης Αποβλήτων / Τμήμα Αστικών, Βιομηχανικών & Συναφών Αποβλήτων
4 - Έχουν θεσπισθεί τα αναγκαία μέτρα για την επίτευξη των στόχων της προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση έως το 2020 σύμφωνα με το άρθρο 11 παράγραφος 2 της οδηγίας 2008/98/ΕΚ
Υιοθέτηση αναγκαίων μέτρων για την επίτευξη του στόχου της επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης έως το 2020
30-Σεπ-15
Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ)/ Διεύθυνση Προστασίας Βιοποικιλότητας, Εδάφους & Διαχείρισης Αποβλήτων / Τμήμα Αστικών, Βιομηχανικών & Συναφών Αποβλήτων
www.fotavgeia.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου