Το Quarteto των Προέδρων, oι μεταρρυθμίσεις και τα μυστικά τους

Το πνεύμα και το γράμμα της 20^ης Φεβρουαρίου σε σύγκρουση : γιατί οι δανειστές επιμένουν στην μείωση μισθών και συντάξεων.

Του Γ. ΠΟΤΑΜΙΑΝΟΥ  

Το Quarteto των Προέδρων, oι μεταρρυθμίσεις και τα μυστικά τους.

Το τελευταίο διάστημα εντείνονται πάλι οι επικοινωνιακές πιέσεις, προκειμένου η κυβέρνηση να αποδεχθεί υφεσιακά μέτρα, όπως περικοπή μισθών και συντάξεων, ομαδικές απολύσεις, κ.λπ. Η πλευρά των δανειστών θεωρεί ότι αυτά περιλαμβάνονται στο «γράμμα» της Συμφωνίας της 20^ης Φεβρουαρίου. Η κυβέρνηση δηλώνει ότι δεν θα υπερβεί τις "κόκκινες γραμμές της. «Το πρόβλημα της διαπραγμάτευσης δεν είναι ότι η Ελλάδα δεν καταθέτει λεπτομερείς λίστες, επεξεργασμένες προτάσεις, χρονοδιαγράμματα κ.λ.π.Υπάρχουν προτάσεις, τις γνωρίζουν πολύ καλά και μάλιστα, οι ίδιοι τις διαρρέουν!»

Όπως σημειώνουν οι κυβερνητικές πηγές, «ορισμένοι υπερσυντηρητικοί κύκλοι σε Ελλάδα και εξωτερικό αρνούνται να δεχτούν την πραγματικότητα. Το μνημόνιο πέθανε και οι πολιτικές λιτότητας δεν θα επιστρέψουν στην Ελλάδα. 

Αυτές οι πολιτικές εφαρμόστηκαν, απέτυχαν και οδήγησαν τη χώρα στην τραγική κατάσταση που βιώνει η πλειοψηφία του ελληνικού λαού». Αυτό είναι το πνεύμα της συμφωνίας της 20^ης Φεβρουαρίου για την κυβέρνηση και το επιβεβαίωσαν οι δηλώσεις του Πρωθυπουργού στο Ρώυτερς.

Είμαστε λοιπόν όλοι μάρτυρες μιας διαπραγμάτευσης σε εξέλιξη, που παρά την δημιουργική ασάφεια της συμφωνίας, δίνει την αίσθηση ότι προχωρά αργά και πολύ βασανιστικά προς το αποτέλεσμα που η πλειοψηφία των ελλήνων προσδοκά.  Εναν έντιμο συμβιβασμό, όπου οι δύο πλευρές συναντώνται έχοντας κάνει κάποιες αμοιβαίες υποχωρήσεις. Μάλιστα οι απειλές των δανειστών, λίγο πρίν από κάθε προγραμματισμένη συνάντηση του Eurogroup  εντείνονται, με την ελληνική πλευρά να διατηρεί θαυμαστή και ολύμπια ψυχραιμία.

Ολοι γνωρίζουν ότι η διαπραγμάτευση αφορά την περίφημη λίστα «μεταρρυθμίσεων» που

συνοδεύει την δανειακή σύμβαση. Τα μέτρα της λίστας, χωρίζονται σε δύο κατηγορίες : δημοσιονομικά και διαρθρωτικά. Η κυβέρνηση έχει διατυπώσει πλέον ένα ικανοποιητικό αριθμό μέτρων δημοσιονομικού χαρακτήρα, στο πεδίο της φοροδιαφυγής, φοροαποφυγής κλπ, που αντικειμενικά καλύπτουν το δημοσιονομικό σκέλος σε μεγάλο βαθμό. Ομως οι δανειστές επιμένουν ότι περιμένουν ακόμη την λίστα μεταρρυθμίσεων η ότι οι διαπραγματεύσεις δεν προχωρούν ικανοποιηυικά. Υπάρχει εξήγηση για όλα αυτά ;

Δεν πρέπει να ξεχνάμε, ότι η  φιλοσοφία των μνημονίων, δηλαδή η πολιτική λιτότητας, βασίζεται στην παραδοχή ότι η ελλάδα έχει πρόβλημα ανταγωνιστικότητας, το οποίο οφείλεται σε υψηλό κόστος εργασίας και ότι λύση του προβλήματος είναι η μείωση του μοναδιαίου κόστους εργασίας και η εφαρμογή διαρθρωτικών μέτρων (πχ. στην αγορά εργασσίας η το ασφαλιστικό) που καταλήγουν πάλι στην μείωση μισθών και συντάξεων. Η παραδοχή αυτή είναι κεντρικό θέμα του «προγράμματος προσαρμογής» και παραμένει κεντρικός πυλώνας της διαπραγματευτικής στάσης των δανειστών. Αυτές οι ίδιες απόψεις διαμορφώνουν την ανάγνωση  (γράμμα) της Συμφωνίας της 20^ης Φεβρουαρίου για την Γερμανική πλευρά. Τα παρακάτω εξηγούν το γιατί.

Σήμερα, που η ευρώπη μαστίζεται από στασιμότητα και αποπληθωρισμό, οι κυρίαρχες χώρες της ευρωζώνης (βλ. Γερμανία) προετοιμάζουν νέες θεσμικές ρυθμίσεις για την επιβολή μεγαλύτερου ελέγχου της δημοσιονομικής πολιτικής των κρατών-μελών, προκειμένου να προωθήσουν την δική τους άποψη για την αντιμετώπιση της κρίσης. Στο πλαίσιο αυτό, η πολιτική για την ανάγκη περαιτέρω μείωσης του μισθολογικού κόστους είναι κυρίαρχη.

Για την τεκμηρίωση της θέσης αυτής, αρκεί να ανατρέξει κανείς στην πρόσφατη Εκθεση για την Ευρωπαική Διακυβέρνηση που παρουσιάσθηκε στην άτυπη Σύνοδο Κορυφής της 12^ης Φεβρουαρίου 2015. Το Quarteto, δηλαδή οι τέσσερεις πρόεδροι, Γιούνκερ (Επιτροπή), Τουσκ (Συμβούλιο), Ντάισενμπλουμ (Eurogroup) και Ντράγκι (ΕΚΤ),  παρουσίασαν έκθεση για τα επόμενα βήματα της Οικονομικής Διακυβέρνησης στην ευρώπη. Η έκθεση αυτή χαρακτηρίζεται από την γερμανική ερμηνεία των αιτίων της χρηματοοικονομικής, δημοσιονομικής και κρίσης χρέους της ευρωζώνης. Αγνοώντας δηλαδή τις κερδοσκοπικές κεφαλαιακές ροές που αναπτύχθηκαν από το «κέντρο» προς την ευρωπαική «περιφέρεια» τα πρώτα χρόνια μετά την υιοθέτηση του ευρώ. Παραβλέποντας τούς λόγους που προκάλεσαν τις γνωστές εξελίξεις στην ευρωπαική περιφέρεια (φούσκες ακινήτων, επέκταση της κατανάλωσης, αύξηση κόστους ζωής και μισθών) προτού αποσυρθούν το 2008. Η έκθεση αποδίδει την κρίση που εγκαταστάθηκε μετά το 2008 και την αδυναμία αντιμετώπισής της, στην άνοδο του μισθολογικού κόστους και την «ακαμψία» της αγοράς εργασίας στις «ελλειμματικές» χώρες.

Με βάση αυτή την ανάλυση, οι τέσσερεις πρόεδροι προτείνουν ένα περισσότερο αυστηρό συντονισμό των οικονομικών πολιτικών των χωρών της ζώνης του ευρώ. Σε λιγότερο διπλωματική γλώσσα, θα λέγαμε ότι προσπαθούν να εξασφαλίσουν στα ευρωπαικά όργανα, την εξουσία να παρεμβαίνουν καθοριστικά στην οικονομική πολιτική, μειώνοντας περαιτέρω την εθνική δημοσιονομική κυριαρχία. Στην δικαιολογητική βάση αυτής της μεταβίβασης αρμοδιοτήτων, περιλαμβάνεται  η ύπαρξη «μη ευέλικτων αγορών εργασίας και προιόντων». Σύμφωνα με το επιχείρημα, εάν οι αγορές αυτές ήταν ελαστικές, τότε η «προσφορά» θα μπορούσε να ικανοποιήσει την «ζήτηση».  Οι τέσσερεις πρόεδροι, θεωρούν ότι δεν θα υπήρχαν οι αυξήσεις μισθών που οδήγησαν στην μείωση της ανταγωνιστικότητας των «ελλειμματικών» χωρών, εάν οι αγορές εργασίας ήταν ευέλικτες ! Επομένως δεν θα είχαν αυξηθεί τα ελλείμματα των ισοζυγίων τρεχουσών συναλλαγών και συνεπώς δεν θα δανειζόντουσαν προκειμένου να χρηματοδοτούν τα εξωτερικά τους ελλείμματα.

Η επιχειρηματολογία του Quarteto των προέδρων, είναι εντελώς αποκαλυπτική για τις αιτίες της δυσκολίας κατάληξης της διαπραγμάτευσης, με δεδομένες τις «κόκκινες γραμμές» της κυβέρνησης. Παρά τις δήθεν ανοχές του στην αδυναμία της χώρας μας να «τα κάνει όλα», ο κ. Σόυμπλε σε αμερικανικό ακροατήριο (Brookings), με την αναφορά του στην ανταγωνιστικότητα, ουσιαστικά επέμεινε στην στρατηγική της υποτίμησης μισθών και συντάξεων και απορρύθμισης της αγοράς εργασίας. Διότι θεωρεί ότι έτσι προωθείται η ανάκαμψη, ενώ στην πραγματικότητα προκαλείται μεγαλύτερη ύφεση. Η διαπραγμάτευση λοιπόν  απαιτεί «Δήλιους κολυμβητές». Ακριβώς όπως η κατανόηση του Ηράκλειτου, που επέμενε ότι «τα πάντα ρεί».

www.fotavgeia.blogspot.com