Πέμπτη 1 Οκτωβρίου 2015

ΚΑΜΠΥΛΗ LAFFER


Αύξηση της Φορολογίας προκαλεί μείωση των Φορολογικών εσόδων για το κράτος (καμπύλη “Laffer”)
Posted on September 28, 2013by Eklektikismos

«Καλά, στην Ελλάδα δεν έχω απαίτηση να συμφωνούν με τον Μαρξ! Γιατί όμως διαγράφουν τον Κέυνς; Για την καμπύλη Laffer έχουν άποψη;».

Σύμφωνα, με την «καμπύλη Laffer»3 και τις θέσεις των Οικονομολόγων της προσφοράς,οι μειώσεις στα οριακά ποσοστά φορολογίας μπορούν να προκαλέσουν επέκταση της οικονομικής δραστηριότητας, με αποτέλεσμα να παραχθούν περισσότερα αγαθά, χωρίς την παράλληλη μείωση των φορολογικών εσόδων!

Στην επιστημονική αυτή άποψη προστίθεται και η θέση ότι: η αύξηση στο προϊόν και στο συνολικό εισόδημα που δημιουργείται από τη μείωση της φορολογίας συνεπάγεται αύξηση των φορολογικών εσόδων, παρά τη μείωση των φορολογικών συντελεστών!


Κατακλείδα αυτής της άποψης είναι ότι: η αύξηση των φορολογικών συντελεστών προκαλεί μείωση του επιπέδου των φορολογικών εσόδων, ενώ, αντιθέτως, η μείωση των φορολογικών συντελεστών προκαλεί αύξηση των φορολογικών εσόδων!

Επίσης, σύμφωνα με την άποψη αυτή, πέραν του ότι η αύξηση των φορολογικών εσόδων απομειώνει τα έσοδα του Κράτους, έχει ως συνέπεια και την περαιτέρω συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας.
Η καμπύλη Laffer είναι το γράφημα που μας απεικονίζει ποιοτικά την μεταβολή του ύψους των κρατικών εσόδων σε σχέση με το επίπεδο της επιβαλλόμενης φορολόγησης

Γράφει ο Πέτρος Ι. Μηλιαράκης – (Δικηγορεί στα Ανώτατα Ακυρωτικά Δικαστήρια της Ελλάδος και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου,www.miliarakispetros.gr)

Την περασμένη εβδομάδα βρέθηκα στο Στρασβούργο. Είχα δε άδεια εισόδου για τις κεντρικές εγκαταστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης1.

Για όσους δεν το γνωρίζουν, στις κεντρικές εγκαταστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης λειτουργεί βιβλιοπωλείο (Librairie–Palais). Την ώρα που επισκοπούσα ποια βιβλία θα αγοράσω (πρωτίστως νομικά), στέλεχος του Συμβουλίου της Ευρώπης (πάντως όχι Έλληνας) με πλησίασε και μου συνέστησε να αγοράσω (και αγόρασα) το βιβλίο τουΚαθηγητή MarkBlyth2, με θέμα τη λιτότητα – βιβλίο που μόλις έχει κυκλοφορήσει.

Ταυτοχρόνως με εξέπληξε η συζήτησή μου με το συγκεκριμένο στέλεχος του Συμβουλίου της Ευρώπης, καθόσον με αίσθηση πικρίας (!) μου είπε: «Καλά, στην Ελλάδα δεν έχω απαίτηση να συμφωνούν με τον Μαρξ. Γιατί όμως διαγράφουν τον Κέυνς; Για την καμπύλη Laffer έχουν άποψη;».

Φυσικά αιφνιδιάστηκα (!) από τη συγκεκριμένη τοποθέτηση και, επειδή δεν είχα άποψη για την «καμπύλη Laffer», αναγκάστηκα να προβώ σε σύντομη έρευνα για να αποκρυπτογραφήσω τον υπαινιγμό του συγκεκριμένου στελέχους του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Σύμφωνα, λοιπόν, με την «καμπύλη Laffer»3 και τις θέσεις των Οικονομολόγων της προσφοράς, οι μειώσεις στα οριακά ποσοστά φορολογίας μπορούν να προκαλέσουν επέκταση της οικονομικής δραστηριότητας, με αποτέλεσμα να παραχθούν περισσότερα αγαθά, χωρίς την παράλληλη μείωση των φορολογικών εσόδων!

Στην επιστημονική αυτή άποψη προστίθεται και η θέση ότι: η αύξηση στο προϊόν και στο συνολικό εισόδημα που δημιουργείται από τη μείωση της φορολογίας συνεπάγεται αύξηση των φορολογικών εσόδων, παρά τη μείωση των φορολογικών συντελεστών!

Κατακλείδα αυτής της άποψης είναι ότι: η αύξηση των φορολογικών συντελεστών προκαλεί μείωση του επιπέδου των φορολογικών εσόδων, ενώ, αντιθέτως, η μείωση των φορολογικών συντελεστών προκαλεί αύξηση των φορολογικών εσόδων!

Επίσης, σύμφωνα με την άποψη αυτή, πέραν του ότι η αύξηση των φορολογικών εσόδων απομειώνει τα έσοδα του Κράτους, έχει ως συνέπεια και την περαιτέρω συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας.

Τα προαναφερόμενα, αν και αφορούν ευθέως στην οικονομική επιστήμη, είναι προφανές ότι συμπίπτουν και με τους κανόνες της κοινής πείρας!…

Επίδειξη… άγνοιας

Η παρούσα Κυβέρνηση, είτε αγνοεί είτε γνωρίζει την «καμπύλη Laffer», είναι προφανές ότι δεν λαμβάνει καν υπ’ όψιν της ακόμη και τους κανόνες της κοινής πείρας.

Αξιοσημείωτο επίσης είναι ότι η παρούσα Κυβέρνηση ουδόλως επηρεάζεται από τη δραματική αύξηση της ανεργίας, στην οποία δεν προσμετρώνται μόνο οι υπάλληλοι του ιδιωτικού τομέα (και οι υπό απόλυση του δημοσίου τομέα), αλλά και οι ελεύθεροι επαγγελματίες, καθώς και οι ιδιοκτήτες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, οι οποίοι στην παρούσα φάση δεν είναι απλώς άνεργοι, αλλά άεργοι – δεν παράγουν καν έργο.

Η εμπειρία μου από τη συζήτηση με το συγκεκριμένο στέλεχος του Συμβουλίου της Ευρώπης με ανάγκασε να διερευνήσω περαιτέρω ποια είναι, στην παρούσα φάση, ηδιακίνηση ιδεών αλλά και πληροφοριών περί τη λιτότητα στο επίπεδο τωνευρωπαϊκών θεσμών πληροφόρησης.

Σύμφωνα με την τρέχουσα πληροφόρηση και ειδικότερα ως προς την Ελλάδα, την Κύπρο, την Ισπανία και την Πορτογαλία, γενική παραδοχή είναι ότι: η πολιτική της λιτότητας απέτυχε πλήρως! Και απέτυχε πλήρως καθόσον η ανεργία στην Ελλάδα και στην Ισπανία ξεπέρασε ήδη το 27%, ενώ εν συνόλω η ανεργία που πλήττει την Ευρώπη ανέρχεται ήδη στο ποσοστό του 24%.

Ειδικότερα στην Ευρωζώνη οι άνεργοι αριθμούν ήδη τα 19 εκατομμύρια. Εντυπωσιακός, δε, είναι ο αριθμός της αύξησης της ανεργίας λόγω της πολιτικής της λιτότητας, όπου, στα χρόνια εφαρμογής της, οι άνεργοι αυξήθηκαν κατά 5,6 εκατομμύρια. Ταυτοχρόνως, και για τους εργαζόμενους οι μειώσεις μισθών (ειδικότερα σε Ιρλανδία και Ελλάδα) αφορούν σε περικοπές περίπου στο 20%.

Με τούτα τα ζοφερά δεδομένα εξηγείται γιατί μόνο στην Ευρωζώνη η εσωτερική κατανάλωση στα χρόνια της λιτότητας μειώθηκε κατά 226 δις ευρώ.

Πολιτική αποτυχία της λιτότητας

Κατά το μέρος που η πολιτική της λιτότητας αφορά στην Ελλάδα, αξιοσημείωτα είναι και τα παρακάτω:

Στην Ελλάδα από το 2010 έως το 2013 έχουν χορηγηθεί από την «Τρόικα» ως δάνεια 209 δις ευρώ. Απ’ αυτά, τα 60 δις αφορούν σε χρεολύσια, τα 48 δις αφορούν στην ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών, τα 11 δις διατέθηκαν για την προαγορά των ομολόγων με το PSIplus, τα 35 δις διατέθηκαν ως κίνητρο συμμετοχής στο PSI του Μαρτίου 2012.

Αλυσιτελές όμως είναι το αποτέλεσμα αυτών των διαδικασιών, εφόσον το δημόσιο χρέος αντί να μειώνεται αυξάνεται. Έτσι εκτιμάται για το τρέχον έτος (2013) ότι το δημόσιο χρέος θα υπερβεί το 175% στο ΑΕΠ.

Η προαναφερόμενη ζοφερή κατάσταση υποχρέωσε τον Καρλ Άιγκινγκερ, Διευθυντή του Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών στη Βιέννη, που συντονίζει ένα πρόγραμμα για την αναπτυξιακή πορεία στην Ευρώπη, για λογαριασμό, μάλιστα, της Κομισιόν (Commission), να δηλώσει ότι επιβάλλεται το «τέλος αυτής της ανόητης πολιτικής της λιτότητας»4.

Ενταύθα ας μου επιτραπούν και τα παρακάτω:

Με προηγούμενα κείμενά μου5 ήδη έχω υποστηρίξει ότι λύση για την κρίση δεν μπορεί να προκύψει χωρίς τη δραστική περικοπή του δημοσίου χρέους με OSI. Άλλως, θα προκύψουν ανεξέλεγκτες καταστάσεις, ιδιαιτέρως στον Ευρωπαϊκό Νότο. Την επερχόμενη λαίλαπα είχα ήδη εντοπίσει πριν από τη διαδικασία του «Μνημονίου», υποστηρίζοντας ότι το οικονομικό αδιέξοδο που επέρχεται θα μπορούσε να αποτραπεί μόνο με τηναναθεώρηση του (τότε) «Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης», με τησυνεργασία οπωσδήποτε των Χωρών του Νότου6.

Υπ’ όψιν ότι, όταν υποστηριζόταν πως είναι αδύνατη η αναθεώρηση του «Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης», αποκάλυψα ότι στη Μεταρρυθμιστική Συνθήκη της Λισαβόνας είναι προσαρτημένη η δήλωση «30». Με τη δήλωση αυτή καθίστατο δεδομένο ότι το «Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης» δεν παγιωνόταν σε μια μόνιμη νομικοοικονομική εκδοχή – λογική, καθόσον τόσο η Επιτροπή όσο και τα Κράτη-Μέλη μπορούσαν (και μπορούν) να παρέμβουν με μεταρρυθμιστικές αντιλήψεις και αναπροσαρμογές.

Ενταύθα υποστηρίζω ότι, πέραν της επίκλησης των Αρχών του Δημοσίου Διεθνούς Δικαίου, δυνάμει των άρθρων 61 και 62 της Συνθήκης της Βιέννης αναφορικώς με:α) την«επιγενόμενη αδυναμία εκτέλεσης» και β) τη «θεμελιώδη μεταβολή των περιστάσεων», που αφορούν ακριβώς στην επελθούσα λιτότητα, η Ελλάδα μπορεί να επικαλεσθεί ότι η ακολουθούμενη πολιτική δεν είναι απλώς, όπως ο Καρλ Άιγκινγκερπαραδέχεται, «ανόητη (sic)», αλλά πως, περαιτέρω, παραβιάζει το μέτρο και την Αρχή της Αναλογικότητας και, ως εκ τούτου, αποδοκιμάζεται ευθέως από τονομικοπολιτικό πολιτισμό της Ευρώπης και τις Συνθήκες.

Η Ελληνική Κυβέρνηση μπορεί να προσφύγει όχι μόνο στη Συνθήκη της Λισαβόνας, κατά το μέρος που αφορά στην Αρχή της Αναλογικότητας7 (βλ. άρθρο 5 παρ. 4 ΣΕΕκαι Πρωτόκολλο αριθμός 2), αλλά και στις παραδοχές των Ευρωπαϊκών Δικαστηρίων (τόσο του Στρασβούργου όσο και του Λουξεμβούργου) και να ζητήσει όχι απλώς την αναθεώρηση, αλλά τον τερματισμό της πολιτικής της λιτότητας!

Υποσημειώσεις

1. Υπ’ όψιν του αναγνώστη ότι οι κεντρικές εγκαταστάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου του Στρασβούργου, του Συμβουλίου της Ευρώπης και τουΕυρωπαϊκού Κοινοβουλίου απέχουν ελάχιστα (μόλις) μέτρα μεταξύ τους. Ορισμένοι,μάλιστα, ομιλούν για το «τρίγωνο της Ευρωπαϊκής Δημοκρατίας».

2.Βλ. M. Blyth, Austerity – TheHistoryofaDangerousIdea, OxfordUniversityPress, 2013.Στο σύγγραμμα αυτό βλ. ειδικώς για την Ελλάδα σελ.: 1-4, 6, 71-73, 176-177, 221-222. ΟMarkBlythείναιΚαθηγητήςτηςΔιεθνούςΠολιτικήςΟικονομίαςστο Brown University (South Boston, Massachusetts).

3.Βλ. Α.Χοτοτιάν, Μακροοικονομία, εκδόσεις ΑΦΟΙ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ, 1990, σελ. 155 και επ.

4.Βλ.http://gr.euronews.com/2013/04/26/eurozone–austerity–spain–portugal–cyprus–greece.

5. Βλ. Π. Μηλιαράκης, Επίκαιρα τεύχος 151 (6-12/9/2012) και Επίκαιρα τεύχος 175(21-27/2/2013).

6. Βλ. Π. Μηλιαράκης, Ελευθεροτυπία, 10/2/2010.

7. Πρβλ. Α. Barak, Proportionality, Cambridge University Press, 2012.

WWW.fotavgeia.blogspot.com

Δεν υπάρχουν σχόλια: