Μέτωπο Απελευθέρωσης Βορείου Ηπείρου
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
To Μέτωπο Απελευθέρωσης Βορείου Ηπείρου (MABH), ήταν εθνικιστική βραχύβια αντιστασιακή[1][2][3] οργάνωση που έδρασε στον γεωγραφικό χώρο της Βορείου Ηπείρου κατά την διάρκεια της ιταλικής και γερμανικής κατοχής της Αλβανίας από τον Άξονα (1941-1944). Η οργάνωση τελικά διαλύθηκε από τους Αλβανούς εθνικιστές της Μπαλί Κομπετάρ και τους αντιστασιακούς του αλβανικού Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου, του Ενβέρ Χότζα[4]. Είχε σχέσεις με τον ΕΔΕΣ, ενώ οι δοσιλογικές κυβερνήσεις Αλβανίας και Ελλάδας προσπάθησαν ανεπιτυχώς να αποκτήσουν σύνδεση μαζί της ενάντια στον κομμουνιστικό κίνδυνο [5].
Ίδρυση
Με την αποχώρηση του ελληνικού στρατού από την Βόρειο Ήπειρο (Απρίλιος 1941), σημειώθηκαν βιαιότητες στην περιοχή, από ομάδες ατάκτων ενόπλων καθώς και ιταλικού στρατού. Το Μάιο του 1942 οργανώθηκαν τα πρώτα αντάρτικα τμήματα από Βορειοηπειρώτες στην περιοχή του Δέλβινου, επικεφαλής των οποίων ήταν δύο ντόπιοι αξιωματικοί του ελληνικού στρατού, οι Σπυρίδων Λύτος και Ιωάννης Βιδέλης. Τον ίδιο μήνα βορειοηπειρώτικα αντάρτικα οργανώθηκαν και σε άλλες περιοχές: Δρόπολη, Ρίζα, Χειμάρρα, Αυλώνας, Λιούντζη, Πωγώνι, Λεσκοβίκι, Κορυτσά. Τον Ιούλιο του ίδιου χρόνου στα Τίρανα, σε συγκέντρωση εκπροσώπων της ελληνικής μειονότητας, συγκροτήθηκε η ΜΑΒΗ.[6] Επικεφαλής της ΜΑΒΗ τίθεται ο Βασίλειος Σαχίνης, άλλα βασικά στελέχη της ήταν οι Ηλίας Κώνστας, Γιώργος Τάσος, Σπύρος Ντάσιος και ο Χειμαριώτης εισαγγελέας Αναστάσιος Κοκκαβέσης. [7] Το αρχηγείο του Μ.Α.Β.Η. ήταν ο Άγιος Δημήτριος, η κεντρική εκκλησία του χωριού Γλύνα Βορείου Ηπειρου
Στόχος και πεδίο δράσης
Κύριος στόχος της ήταν η προστασία των Ελλήνων της Βορείου Ηπείρου και, λόγω των διάφορων αντάρτικων και δοσίλογων οργανώσεων που δρούσαν εκείνη την περίοδο στην ευρύτερη περιοχή ανεξέλεγκτα λόγω της έλλειψης κάποιας κρατικής αρχής για την προστασία των πολιτών.[6]
Οι κύριες περιοχές δράσης της ΜΑΒΗ ήταν η περιοχή του Δέλβινου, της Δρόπολης, της Χειμάρρας, του Βούρκου (η ευρύτερη περιοχή των Αγίων Σαράντα), της Ρίζας και της Ζαγοράς (περιοχή κοντά στην Πρεμετή).
Σχέση με την ελληνική αντίσταση
Η ΜΑΒΗ διατηρούσε κοινό σύνδεσμο με τον Εθνικό Δημοκρατικό Ελληνικό Σύνδεσμο (ΕΔΕΣ), ο οποίος συνελήφθη από τον Ελληνικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό (ΕΛΑΣ), με συνέπεια ο τελευταίος να μεταβιβάσει πληροφορίες σχετικά με τη δραστηριότητα της ΜΑΒΗ στο αντίστοιχο αλβανικό Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο.[8] Στα χωριά Βούρκος, Άγιος Ανδρέας ( Ριζά ) και Άλυκο[9] υπήρχαν ένοπλες ομάδες υπό τους Θύμιο Λιώλη, Κόκκαλη, Παππά και Πήλιο οι οποίες υποστηριζόμενες από τον ΕΔΕΣ, ήλεγχαν από το Φθινόπωρο του 1943 την περιοχή. Αν και αρχικά οι ένοπλοι αυτοί συνεργάστηκαν με την αλβανική εθνική αντίσταση αλλά και με τις προσκείμενες στο αλβανικό κομμουνιστικό κόμμα ελληνικές μειονοτικές ομάδες, κατά τα τέλη του 1943 ήρθαν σε σύγκρουση. Συγκεκριμένα, το ένοπλο σώμα του Πήλιου αφοπλίστηκε κοντά στα χωριά της Λεσινίτσας ενώ στις αρχές του 1944, ο Θύμιος Λιώλης και το τάγμα «Θανάσης Ζήκος», το οποίο αποτελείτο από Βορειοηπειρώτες προσκείμενους στον Εθνικοαπελευθερωτικό Αλβανικό Στρατό, ήρθαν σε σύγκρουση στη Δίβρη. Λίγο καιρό αργότερα, ο Θύμιος Λιώλης και οι υπόλοιποι οπλαρχηγοί εγκατέλειψαν τα εδάφη της Βόρειας Ηπείρου και κατέφυγαν στις δυνάμεις του ΕΔΕΣ στην Ελλάδα[10]. Η πλειοψηφία της ελληνικής μειονότητας παρέμεινε σταθερά προσανατολισμένη στο αλβανικό Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο[11] με τουλάχιστον 1500 αντάρτες.
Σταδιακό τέλος της δράσης
Ο Σαχίνης αντιδρούσε με τις διαμαρτυρίες του στους Ιταλούς για υπόθαλψη της αλβανικής καταπίεσης προς τους τοπικούς ελληνικούς πληθυσμούς.[12] Στις 17 Νοεμβρίου 1943, ο αρχηγός της ΜΑΒΗ, Βασίλειος Σαχίνης, συλλαμβάνεται από άτομα της οργάνωσης του Εμβέρ Χότζα στο Αργυρόκαστρο, οι οποίοι κατόπιν εντολής, αφού τον βασανίζουν για να αποσπάσουν πληροφορίες, τον εκτελούν. Στις 3 Δεκεμβρίου δολοφονείται ο επικεφαλής της οργάνωσης στην περιοχής Χειμάρρας, Γεώργιος Μπολάνος. Ακολούθησε η καταστροφή του χωριού Γλὐνα, στην περιοχή Αργυροκάστρου που αποτελούσε βάση της ΜΑΒΗ.[εκκρεμεί παραπομπή] Από τον Δεκέμβριο του 1944 ενεργό ρόλο αναλαμβάνει ο Γρηγόριος Λαμποβιτιάδης, γιατρός από το Αργυρόκαστρο.
Τελικά η οργάνωση διαλύθηκε ύστερα από σειρά έντονων συγκρούσεων με τις ναζιστικές δυνάμεις, αλλά ταυτόχρονα και με τους Αλβανούς εθνικιστές της Μπαλί Κομπετάρ. Ως αποτέλεσμα, η δράση της ΜΑΒΗ έπαψε να υφίσταται και κατά το στάδιο της αποχώρησης του Άξονα από τον περιοχή δεν έπαιξε κανένα ρόλο στο τοπικά πολιτικά δρώμενα.[1] Με το τέλος του πολέμου επιβλήθηκε το Εθνικοαπελευθερωτικό μέτωπο του Ένβερ Χότζα στην Αλβανία.[1]
Τρομοκρατικές επιθέσεις το 1984, 1991 και 1994
Τα έτη 1984, 1991 και 1994, πραγματοποιήθηκαν επιθέσεις τρομοκρατικού τύπου, κατά αλβανικών στόχων, σε Αλβανία και Ελλάδα. Η οργάνωση που ανέλαβε την ευθύνη για τις επιθέσεις έφερε το ίδιο όνομα (Μέτωπο Απελευθέρωσης Βορείου Ηπείρου).[13] Δεν υπάρχουν στοιχεία, όμως, για υποτιθέμενη σύνδεση με την οργάνωση που έδρασε την δεκαετία του ’40, καθώς υπάρχει μεγάλο χρονικό κενό και δεν έχουν υποστηριχθεί υποθέσεις για πιθανή επιβίωσή της καθ’ όλο το διάστημα του καθεστώτος Ε. Χότζα στην Αλβανία.
Δείτε επίσης
Βόρεια Ήπειρος
Προσωρινή Κυβέρνηση της Βορείου Ηπείρου
Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος 1946-1949
Άντον Κάλτσεφ
Λεγεώνα των Βλάχων
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Γεωργίου Β. (2001) Βόρειος Ήπειρος: Η συνεχιζόμενη εθνική τραγωδία, Εκδόσεις Ρήγα, Αθήνα 2001.
Γκιζέλης Γ. (1992) Το Βορειοπηρωτικό Ζήτημα - Ανάλυση και Κριτική των Ιστορικών Γεγονότων και της Ελληνικής Εξωτερικής Πολιτικής, Αθήνα 1992.
Γκούβελη Λ. Παππά Γ. (1986) Άγνωστες Ιστορικές Στιγμές από το δράμα της Β.Ηπείρου, Έκδοση Επιτροπής Βορειοηπειρωτικού Αγώνα Ιωαννίνων, Γιάννενα 1986.
Καντάνης Α. Ανδρουτσόπουλος Γ. (2001), Υπόμνημα επί του Βορειοηπειρωτικού Ζητήματος, Αθήνα 2001.
Κεντρική Επιτροπή ΒορειοηπειρωτικούΑγώνα (1966) Σύντομη Πολιτική Ιστορία του Βορειοπηρειτικού Ζητήματος, Αθήνα 1966.
Κραψίτη Β. (1988), Το Βορειοηπειρωτικό Ζήτημα, Αθήνα 1988.
Κώνστας Ηλ. (1951) Το Βορειοπηρειτικό Ζήτημα, Αθήνα 1951.
Albania's Captives. Pyrrhus Ruches. Argonaut, 1965. (αγγλικά)
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
↑ Άλμα πάνω, στο:1,0 1,1 1,2 Winnifrith, T.J. (2002). Badlands - borderlands : a history of Northern Epirus /Southern Albania. London: Duckworth, σελ. 167. ISBN 9780715632017. «Also active, but mainly in the North, was a party friendly to King Zog, and more importantly a pro-Greek northern Epirote resistance movement which fared ill against more powerful opponents. In Albania Hoxha's partisans prevailed.»
Άλμα πάνω↑ James Pettifer The Greek Minority in Albania in the Aftermath of Communism, p. "It is not clear to what extent MAVI was a significant political and paramilitary formation rather than merely a fanatical splinter group. At the time, the Albanian government claimed that Greek army and secret police personnel were involved in the attacks. The name is adopted from the wartime Northern Epirot organisation which fought as a separate resistance group against the Axis in 1943. It was destroyed in vicious fighting with the German occupiers and the Albanian nationalist forces of the Balli Kombetar, and it played no part in the final liberation of the country.
Άλμα πάνω↑ ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ‒ ΑΛΒΑΝΙΑΣ, Ηλίας Γ. Σκουλίδας...ΒΑΛΚΑΝΙΑ 1913-2011 ΕΚΑΤΟ ΧΡΟΝΙΑ ΘΥΕΛΛΕΣ ΚΑΙ ΧΙΜΑΙΡΕΣ Συγγραφέας: ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΟΕκδότης: ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ, εταιρία Μακεδονικών Σπουδών σελ 217
Άλμα πάνω↑ Συνέχειες και ασυνέχειες στις ελληνοαλβανικές σχέσεις: η ελληνική πολιτική σε περιφερειακές εντάσεις Ηλίας Γ. Σκουλίδας
Άλμα πάνω↑ Σκουλιδάς ό.π, Πρέπει να επισηµανθεί ότι ακόµη και οι κυβερνήσεις «δωσιλόγων» στην Ελλάδα και Αλβανία επιχείρησαν, χωρίς αποτέλεσµα ωστόσο, να έλθουν σε επαφή µεταξύ τους, στις αρχές του 1944, σε µία απόπειρα να αντιµετωπίσουν τον ανερχόµενο «κοµµουνιστικό κίνδυνο»
↑ Άλμα πάνω, στο:6,0 6,1 Αρχεία Εθνικής Αντιστάσεως (1941-1944). Γενικό Επιτελείο Στρατού, Διεύθυνση Ιστορίας, 1998.
Άλμα πάνω↑ Γεωργίου Β. (2001) Βόρειος Ήπειρος: Η συνεχιζόμενη εθνική τραγωδία, Αθήνα 2001, Εκδόσεις Ρήγας, σελ. 316
Άλμα πάνω↑ Βακαλόπουλος, Κωνσταντίνος (2003). Ιστορία της Ηπείρου: Από τις Αρχές της Οθωμανοκρατίας ως τις Μέρες μας. Ηρόδοτος, σελ. 736. ISBN 139789607290977. «Ο σύνδεσμος του Εθνικού Δημοκρατικού Ελληνικού Στρατού (ΕΔΕΣ) με το ΜΑΒΗ αποκόπηκε από τον ΕΛΑΣ (στο τμήμα της Ηπείρου που βρίσκεται σήμερα στην ελληνική επικράτεια) με αποτέλεσμα να συλληφθεί ο Βορειοηπειρώτης πατριώτης Γιάννης Γκινάλης και να αποκαλυφθούν...»
Άλμα πάνω↑ Βρίσκονται μεταξύ των Αγίων Σαράντα και του Δελβίνου.
Άλμα πάνω↑ Μενέλαος Δαλιάνης, Η εθνική αντίσταση της ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία (1940-1944), εκδόσεις Ιωλκός, 2000, σελ 110, 114, 128, 140, 145 - 146. Κατά τον συγγραφέα, ο οποίος ανήκε στους προσκείμενους στον Εθνικοαπελευθερωτικό Αλβανικό Στρατό, Βορειοηπειρώτες, οι συγκεκριμένες ομάδες συνδέονταν απευθείας με τον ΕΔΕΣ και δεν είχαν σχέση με τη ΜΑΒΗ.
Άλμα πάνω↑ Η ελληνική µειονότητα της Αλβανίας σήµερα Λάµπρος Μπαλτσιώτης ∆ρ Σύγχρονης Ιστορίας την στάση της µειονότητας στην περίοδο της Κατοχής, όταν, σε αντίθεση µε άλλες µειονότητες των Βαλκανίων-και όχι µόνο-, συντάχθηκε ενάντια στις ∆υνάµεις Κατοχής και στο πλευρό των αριστερών αντάρτικων σωµάτων ιστοσελίδα http://www.latsis-foundation.org/content/actions/action_337/inline/ell/actionInline_337_55532351d72e8.pdf
Άλμα πάνω↑ Κολτσίδα Αθηνά. Η Εκπαίδευση στη Βόρεια Ήπειρο κατά την Ύστερη Περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Διδακτορική διατριβή σελ 228
Άλμα πάνω↑ «Ο γνωστός-άγνωστος κ. Βορίδης». www.iospress.gr. Ανακτήθηκε στις 2016-11-22.
www.fotavgeia.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου