Δημόσια διαβούλευση για τη ΜΠΕ του έργου:
«Τροποποίηση υφιστάμενου ΚΔΑΥ και επέκτασή του με μονάδα βιολογικής επεξεργασίας
για βιοξήρανση στερεών απορριμμάτων και παραγωγή-τυποποίηση SRF/RDF»,
της εταιρείας WATT AE, στην ΟΕΔΑ Φυλής
Παρατηρήσεις και σχόλια της ΠΡΩΣΥΝΑΤ
Α. Ο χαρακτήρας της εξεταζόμενης δραστηριότητας
Ο φορέας της εξεταζόμενης δραστηριότητας (WATT AE) καταβάλλει μια σκόπιμη προσπάθεια να τη συνδέσει, με προηγούμενη δραστηριότητά του στον ίδιο χώρο. Ο σκοπός είναι προφανής: θέλει να αξιοποιήσει «κεκτημένα» της παλιάς δραστηριότητας, στο αδειοδοτικό επίπεδο (άδεια οικοδομής, περιβαλλοντική αδειοδότηση, άδειες εγκατάστασης και λειτουργίας), για να διευκολύνει την υλοποίηση της νέας δραστηριότητας. Γι αυτό, παρουσιάζει -παραπλανητικά- τη νέα δραστηριότητα σαν τροποποίηση - βελτίωση υφιστάμενης δραστηριότητας, ισχυρισμός που είναι ανυπόστατος.
Α.1. Το είδος της δραστηριότητας
Η παλιά δραστηριότητα αφορούσε τη διαλογή και ανάκτηση υλικών εμποροβιομηχανικής προέλευσης (ΒΕΑΣ), σύμφωνα με την περιβαλλοντική της αδειοδότηση (6.12.2006). Στην πράξη, λειτούργησε κυρίως σαν ΚΔΑΥ ανακυκλώσιμων υλικών συσκευασίας, υποδεχόμενο το περιεχόμενο του μπλε κάδου της ΕΕΑΑ ΑΕ και δευτερευόντως σαν μονάδα διαλογής ΒΕΑΣ.
Η νέα δραστηριότητα, σύμφωνα με την ΜΠΕ, περιλαμβάνει τις εξής επιμέρους λειτουργικές μονάδες:
Μονάδα υποδοχής και μηχανικής διαλογής απορριμμάτων μπλε κάδου και ΒΕΑΣ για την παραγωγή τυποποιημένων ανακυκλώσιμων υλικών (χαρτιού, πλαστικών, μετάλλων κ.λπ.) και RDF, δυναμικότητας 82.000 t/y.
Μονάδα βιολογικής επεξεργασίας (ξήρανσης) υπολείμματος μηχανικής διαλογής απορριμμάτων με σκοπό τη μείωση της υγρασίας, δυναμικότητας 33.000 t/y («βιολογική επεξεργασία»), για την παραγωγή SRF.
Μονάδα εξευγενισμού (μηχανική διαλογή - τεμαχισμός) δευτερογενών καυσίμων, δυναμικότητας 35.000 t/y («ραφιναρία δευτερογενών καυσίμων») με στόχο την απομάκρυνση ανεπιθύμητων προσμίξεων από τα παραγόμενα δευτερογενή στερεά καύσιμα και την παραγωγή RDF.
Η εγκατάσταση θα υποδέχεται (σύμφωνα με τον πίνακα 9, σελίδα 33 της ΜΠΕ):
Δημοτικά ανάμικτα ανακυκλώσιμα απορρίμματα συσκευασίας -μπλε κάδου- (25.000 t/yή 30,5% των εισερχομένων).
ΒΕΑΣ και άλλα απορρίμματα συναφούς προέλευσης (14.900 t/yή 18,2% των εισερχομένων).
Υπολείμματα διαλογής ΚΔΑΥ, ιδιοκτησίας WATT και τρίτων, με υψηλή υγρασία (42.000 t/y ή 51,3% των εισερχομένων).
(Στον πίνακα 24 [σελίδα 66] της ΜΠΕ οι ποσότητες είναι 32.000 - 7.900 - 42.000 t/y)
Συνεπώς, η εξεταζόμενη δραστηριότητα είναι τελείως διαφορετική από την παλιά αδειοδοτημένη δραστηριότητα, ως προς τα εισερχόμενα υλικά, ως προς τη διαδικασία της επεξεργασίας τους και ως προς τα παραγόμενα «προϊόντα».
Α.2. Η «συνέχεια» των δραστηριοτήτων
Ο τίτλος, αλλά και το περιεχόμενο της ΜΠΕ, δημιουργούν την εντύπωση ότι υφίσταται η παλιά δραστηριότητα, η οποία πρόκειται να τροποποιηθεί και να επεκταθεί. Η εικόνα αυτή βρίσκεται σε πλήρη διάσταση με την πραγματικότητα:
Ο χώρος άσκησης της παλιάς δραστηριότητας δεν υφίσταται, αφού εξαιτίας πυρκαγιάς στις 23/6/2013, το ΚΔΑΥ καταστράφηκε, σχεδόν ολοκληρωτικά. Ανακατασκευή του κτηρίου δεν επιτρέπεται, χωρίς νέα οικοδομική άδεια, αφού η αρχική οικοδομική άδεια έχει λήξει, σύμφωνα με τη Διεύθυνση περιβάλλοντος και χωρικού σχεδιασμού (ΔΙΠΕΧΩΣ) της αποκεντρωμένης διοίκησης Αττικής(α.π. 15963/1203/25-4-2016). Πολύ δε περισσότερο όταν οι νέες δραστηριότητες επιβάλλουν αλλαγές στα χαρακτηριστικά του κτηρίου που θα τις φιλοξενήσει.
Εξ αιτίας της καταστροφής του ΚΔΑΥ, σταμάτησε η άσκηση της παλιάς δραστηριότητας, ενώ στις 6/11/2014 επήλθε και η τυπική διακοπή της δραστηριότητας, με την ανάκληση της άδειας λειτουργίας της εγκατάστασης, γεγονός το οποίο αποκρύπτεται στη ΜΠΕ. Επιπλέον, η ίδια η ΜΠΕ (σελ. 27-28) αναγνωρίζει ότι η άδεια εγκατάστασης της παλιάς δραστηριότητας έχει λήξει και ότι η άδεια διαχείρισης μη επικίνδυνων στερεών αποβλήτων έχει καταργηθεί.
Η περιβαλλοντική αδειοδότηση της παλιάς δραστηριότητας δεν ήταν αυτόνομη, αλλά αποτελούσε τμήμα της περιβαλλοντικής αδειοδότησης του ΧΥΤΑ Δυτικής Αττικής. Αντίθετα, στη ΜΠΕ της νέας δραστηριότητας αναφέρεται ότι: «Η προτεινόμενη εγκατάσταση, παρότι βρίσκεται εντός των ορίων της ΟΕΔΑ Δυτ. Αττικής, δε σχετίζεται με τη λειτουργία της». Με δεδομένο ότι η νέα δραστηριότητα είναι τελείως διαφορετική από την παλιά, εκτιμούμε ότι δεν μπορεί να καλύπτεται, ούτε τροποποιούμενη, από την υφιστάμενη περιβαλλοντική αδειοδότηση του ΧΥΤΑ Δ. Αττικής.
Συνεπώς, έχουμε να κάνουμε με μια -τυπικά και ουσιαστικά- νέα δραστηριότητα, οπότε όλες οι διαδικασίες αδειοδότησης οφείλουν να ξεκινήσουν από το μηδέν, όπως πρέπει να συμβαίνει σε κάθε παρόμοια περίπτωση.
Α.3. Αυθαίρετη κατασκευή των υποδομών της νέας δραστηριότητας
Ο όρος 7.δ της τελευταίας (11.9.2012) περιβαλλοντικής αδειοδότησης της παλιάς δραστηριότητας προβλέπει: «Σε περίπτωση οριστικής παύσης λειτουργίας του έργου ή τμήματος αυτού, ο φορέας υποχρεούται στην αποξήλωση των εγκαταστάσεων και οριστική αποκατάσταση του περιβάλλοντος, σύμφωνα με τις υποδείξεις των αρμόδιων υπηρεσιών».
Η WATT ΑΕ, όχι μόνο δεν τήρησε τον παραπάνω όρο, μετά τη λήξη, την κατάργηση ή την ανάκληση των σχετικών αδειοδοτήσεων του (καμένου) ΚΔΑΥ, αλλά προχώρησε στην υλοποίηση της κατασκευής των υποδομών της νέας δραστηριότητας, χωρίς πολεοδομική και περιβαλλοντική αδειοδότηση και χωρίς τη σχετική άδεια εγκατάστασης. Για το λόγο αυτό:
Διατάχθηκε διακοπή εργασιών, η κατασκευή κρίθηκε αυθαίρετη και επιβλήθηκαν υψηλά πρόστιμα ανέγερσης και διατήρησης αυθαιρέτου (819.841,50 € - 136.640,25 €, αντίστοιχα).
Η WATT ΑΕ αναγκάστηκε να υποβάλλει, στη Διεύθυνση περιβαλλοντικής αδειοδότησης του ΥΠΕΝ, πλήρη φάκελο για την περιβαλλοντική αδειοδότηση της νέας δραστηριότητας, την οποία, ωστόσο, επιμένει να εμφανίζει σαν «συνέχεια» και «παραλλαγή» της παλιάς.
Β. Χωροθέτηση δραστηριότητας σε μη επιτρεπτή περιοχή
Στη ΜΠΕ της εξεταζόμενης δραστηριότητας αυτή κατατάσσεται στην κατηγορία δραστηριοτήτων μέσης όχλησης, που θα αναπτυχθεί στην ΟΕΔΑ Φυλής, δηλαδή σε περιοχή εκτός σχεδίου, εκτός ΓΠΣ, εκτός οικισμού και εκτός βιομηχανικής ζώνης.
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και, ειδικότερα, με το ν. 3325/2005 για την «Ίδρυση και λειτουργία βιομηχανικών - βιοτεχνικών εγκαταστάσεων στο πλαίσιο της αειφόρου ανάπτυξης και άλλες διατάξεις» απαγορεύεται η δημιουργία νέων εγκαταστάσεων μέσης όχλησης, εκτός βιομηχανικών ζωνών. Νέες εγκαταστάσεις διαχείρισης στερεών αποβλήτων επιτρέπονται στην περιοχή (Α) του ΠΔ 5/13.12.1979, καθώς και σε περιοχές ΒΙ.ΠΑ. με κοινή απόφαση των υπουργών ανάπτυξης, περιβάλλοντος, χωροταξίας και δημοσίων έργων (άρθρο 17, παρ. 5). Η ΟΕΔΑ Φυλής δεν ανήκει σε αυτές τις περιοχές.
Συνεπώς, η εξεταζόμενη νέα δραστηριότητα δεν επιτρέπεται να υλοποιηθεί στο χώρο της ΟΕΔΑ Φυλής.
Γ. Ασυμβατότητα με το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ)
Η WATT ΑΕ αναγκάστηκε να υποβάλλει, στη Διεύθυνση περιβαλλοντικής αδειοδότησης του ΥΠΕΝ, πλήρη φάκελο για την περιβαλλοντική αδειοδότηση της νέας δραστηριότητας, την οποία, ωστόσο, επιμένει να εμφανίζει σαν «συνέχεια» και «παραλλαγή» της παλιάς.
Β. Χωροθέτηση δραστηριότητας σε μη επιτρεπτή περιοχή
Στη ΜΠΕ της εξεταζόμενης δραστηριότητας αυτή κατατάσσεται στην κατηγορία δραστηριοτήτων μέσης όχλησης, που θα αναπτυχθεί στην ΟΕΔΑ Φυλής, δηλαδή σε περιοχή εκτός σχεδίου, εκτός ΓΠΣ, εκτός οικισμού και εκτός βιομηχανικής ζώνης.
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και, ειδικότερα, με το ν. 3325/2005 για την «Ίδρυση και λειτουργία βιομηχανικών - βιοτεχνικών εγκαταστάσεων στο πλαίσιο της αειφόρου ανάπτυξης και άλλες διατάξεις» απαγορεύεται η δημιουργία νέων εγκαταστάσεων μέσης όχλησης, εκτός βιομηχανικών ζωνών. Νέες εγκαταστάσεις διαχείρισης στερεών αποβλήτων επιτρέπονται στην περιοχή (Α) του ΠΔ 5/13.12.1979, καθώς και σε περιοχές ΒΙ.ΠΑ. με κοινή απόφαση των υπουργών ανάπτυξης, περιβάλλοντος, χωροταξίας και δημοσίων έργων (άρθρο 17, παρ. 5). Η ΟΕΔΑ Φυλής δεν ανήκει σε αυτές τις περιοχές.
Συνεπώς, η εξεταζόμενη νέα δραστηριότητα δεν επιτρέπεται να υλοποιηθεί στο χώρο της ΟΕΔΑ Φυλής.
Γ. Ασυμβατότητα με το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ)
Η εξεταζόμενη δραστηριότητα χρησιμοποιεί σαν «πρώτη ύλη», κυρίως, σύμμεικτα υλικά (το υπόλειμμα του μπλε κάδου και των ΒΕΑΣ κ.ά, καθώς και το σύνολο των υπολειμμάτων των ΚΔΑΥ). Αν υποθέσουμε ότι το υπόλειμμα στην κατηγορία του μπλε κάδου και των ΒΕΑΣ είναι της τάξης του 40% (δηλαδή 39.900 Χ 0,4 = 15.960 t/y), τα υπολειμματικά σύμμεικτα που θα επεξεργάζεται η συγκεκριμένη μονάδα θα ανέρχονται σε 57.960 t/y (σε σύνολο εισερχομένων 81.900 t/y). Τυπικά και ουσιαστικά, ανήκει στην κατηγορία των ΜΕΑ (μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων).
Ως προς το αποτέλεσμα της δραστηριότητας, το 47,6% του συνόλου των παραγόμενων «προϊόντων» (ή το 34,7% των εισερχομένων) είναι δευτερογενή καύσιμα SRF/RDF, σύμφωνα με τα στοιχεία του πίνακα 17 της ΜΠΕ (σελίδα 48). Αν δε μιλήσουμε μόνο για το τμήμα της παραγωγικής διαδικασίας που αφορά την επεξεργασία των υπολειμματικών σύμμεικτων, τα δευτερογενή καύσιμα SRF/RDF (28.434 t/y) αποτελούν το 49% των εισερχομένων και πάνω από το 70% των «προϊόντων» (δεδομένου ότι υπάρχουν και σημαντικές ποσότητες απωλειών). Πρόκειται, δηλαδή, για δραστηριότητα επεξεργασίας απορριμμάτων προσανατολισμένη στην παραγωγή δευτερογενών καυσίμων και όχι στην ανάκτηση υλικών.
Το Γενάρη του 2016 δημοσιοποιείται σχέδιο νέων δραστηριοτήτων διαχείρισης αποβλήτων στην ΟΕΔΑ Φυλής και σε όμορη έκταση του δήμου Φυλής. Το σχέδιο περιγράφεται σε επιστολή προς την περιφερειάρχη Αττικής και πρόεδρο του ΕΔΣΝΑ κ. Δούρου. Στις δραστηριότητες αυτές, ο συντάκτης του σχεδίου καθηγητής του ΕΜΠ κ. Α. Ανδρεόπουλος, αναφέρεται ρητά σε «υπό κατασκευή σύγχρονο εργοστάσιο Μηχανικής και Βιολογικής Επεξεργασίας (ΜΒΕ) της εταιρείας WATTΑΕ, δυναμικότητας 100.000 τόνων σύμμεικτων ή προδιαλεγμένων απορριμμάτων», καθώς και σε μονάδα καύσης των παραγόμενων δευτερογενών καυσίμων. Επειδή θεωρούμε απίθανο να εμπλέκεται η εταιρεία WATT σε έναν τέτοιο σχεδιασμό χωρίς τη συναίνεσή της και επειδή τα τεχνικά στοιχεία είναι πανομοιότυπα, πιθανολογούμε ότι η εξεταζόμενη δραστηριότητα αποτελεί το πρώτο στάδιο για τη δημιουργία, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, μονάδας καύσης, αποκλειστικά, προϊόντων επεξεργασίας απορριμμάτων. Γνωρίζοντας ότι η εταιρεία WATT Α.Ε. έσπευσε να αποστασιοποιηθεί από το συγκεκριμένο σχεδιασμό.
Οι προβλέψεις του νέου ΕΣΔΑ
Το νέο ΕΣΔΑ, στο αρχικό κεφάλαιο με τίτλο «ΠΟΛΙΤΙΚΗ - ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ» αναφέρει:
«Η εθνική πολιτική για τα απόβλητα είναι προσανατολισμένη στους εξής στόχους-ορόσημα για το 2020: τα κατά κεφαλή παραγόμενα απόβλητα να έχουν μειωθεί δραστικά, η προετοιμασία προς επαναχρησιμοποίηση και η ανακύκλωση με χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων - βιοαποβλήτων να εφαρμόζεται στο 50% του συνόλου των ΑΣΑ, η ανάκτηση ενέργειας να αποτελεί συμπληρωματική μορφή διαχείρισης, όταν έχουν εξαντληθεί τα περιθώρια κάθε άλλου είδους ανάκτησης και η υγειονομική ταφή να αποτελεί την τελευταία επιλογή και να έχει περιοριστεί σε λιγότερο από το 30% του συνόλου των ΑΣΑ».
«Κατοχύρωση του δημόσιου χαρακτήρα της διαχείρισης στερεών αποβλήτων με στόχο την προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος, στο πλαίσιο μιας πολιτικής βιώσιμης ανάπτυξης προς όφελος του κοινωνικού συνόλου, με όρους αειφορίας».
«Προτεραιότητα στην περαιτέρω ανάκτηση υλικών, έναντι της παραγωγής δευτερογενών καυσίμων, στα εργοστάσια επεξεργασίας αποβλήτων».
«Μέθοδοι θερμικής ανάκτησης ενέργειας δευτερογενών στερεών καυσίμων όπως η καύση, η αεριοποίηση, η πυρόλυση, η αεριοποίηση Plasma κ.α. θεωρούνται διεργασίες υψηλής περιβαλλοντικής όχλησης και βάσει της αρχής της προφύλαξης δεν ενδείκνυνται από τον παρόντα σχεδιασμό. Ως εκ τούτου τεχνικές που παράγουν RDF/ SRF δεν ενδείκνυνται για την επεξεργασία των απορριμμάτων καθότι απομακρύνουν υλικά που πρέπει να οδεύουν προς ανακύκλωση».
Συνεπώς, η εξεταζόμενη δραστηριότητα είναι καταφανώς ασύμβατη με το ΕΣΔΑ.
Δ. Ασυμβατότητα με το Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) Αττικής
Ο ν. 4042/2012 (Ποινική προστασία του περιβάλλοντος − Εναρμόνιση με την Οδηγία 2008/99/ΕΚ − Πλαίσιο παραγωγής και διαχείρισης αποβλήτων − Εναρμόνιση με την Οδηγία 2008/98/ΕΚ − Ρύθμιση θεμάτων Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής), στο άρθρο 35 (Εθνικός και Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης Αποβλήτων) και στην παράγραφο 2 (Περιφερειακά Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων) αναφέρει:
(α) Για κάθε Περιφέρεια καταρτίζεται Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ). Το ΠΕΣΔΑ αποτελεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο διαχείρισης του συνόλου των αποβλήτων, τα οποία παράγονται σε μία Περιφέρεια, προσδιορίζει τις γενικές κατευθύνσεις για τη διαχείρισή τους, σε συμφωνία με τις κατευθύνσεις του Εθνικού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων και των άρθρων 22 και 23 και υποδεικνύει τα κατάλληλα μέτρα που προωθούν ιεραρχικά και συνδυασμένα: α) την πρόληψη, β) την επαναχρησιμοποίηση, γ) την ανακύκλωση, δ) άλλου είδους ανάκτηση, όπως ανάκτηση ενέργειας, και ε) την ασφαλή τελική διάθεση σε επίπεδο Περιφέρειας.
Κατά συνέπεια, μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων, όπως η εξεταζόμενη της WATTΑΕ, που έχουν περιφερειακό χαρακτήρα και δεν συμπεριλαμβάνονται στα τοπικά σχέδια διαχείρισης των δήμων οφείλουν να περιγράφονται και να συμπεριλαμβάνονται στον ΠΕΣΔΑ.
Η εξεταζόμενη ΜΠΕ, στη σελίδα 13, αναφέρει: «Η Εγκατάσταση ήδη περιλαμβάνεται στο σχέδιο ΠΕΣΔΑ της Περιφέρειας Αττικής (βλ. Παράρτημα IX), όπου αναφέρεται ως “ΚΔΑΥ Φυλής”». Ανατρέχοντας στο συγκεκριμένο παράρτημα (της αρχικής εκδοχής του ΠΕΣΔΑ) και στις σελίδες 3,4 βλέπουμε ένα πίνακα με τα «ΚΔΑΥ ανά περιφέρεια που λειτούργησαν το 2013», στα οποία συμπεριλαμβάνεται και το ΚΔΑΥ Φυλής. Αναφέρεται, επίσης, ότι «το καλοκαίρι του 2013 το ΚΔΑΥ Φυλής καταστράφηκε ολοσχερώς από πυρκαγιά». Πρόκειται για μια απολογιστική αναφορά, σε μια υποδομή που δεν υφίσταται πλέον και η οποία δεν έχει καμία σχέση με τη νέα μονάδα επεξεργασίας απορριμμάτων. Συνεπώς, ο ισχυρισμός της ΜΠΕ είναι τελείως ανυπόστατος.
Στο νέο ΠΕΣΔΑ Αττικής -στη σημερινή του μορφή- προσδιορίζονται έξι (6) μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων, εκ των οποίων μόνο μία στην ΟΕΔΑ Φυλής, αυτή του υφιστάμενου ΕΜΑΚ, που σχεδιάζεται να «εκσυγχρονιστεί» και να μεγαλώσει η δυναμικότητά της. Καμία αναφορά δε γίνεται στο ΠΕΣΔΑ στη μονάδα επεξεργασίας της WATT ΑΕ.
Αντίθετα, στο ΠΕΣΔΑ προβλέπεται το κλείσιμο του ΧΥΤΑ Φυλής και η πιθανότητα απομάκρυνσης του αποτεφρωτήρα αποβλήτων υγειονομικών μονάδων. Ο προσανατολισμός, δηλαδή, του ΠΕΣΔΑ είναι στην κατεύθυνση της «αποφόρτισης» της ΟΕΔΑ και όχι στην κατεύθυνση της προσθήκης νέων δραστηριοτήτων, που δε σχετίζονται με την περιβαλλοντική αποκατάστασή της.
Η ΕΕ του ΕΔΣΝΑ, με επιστολή της προς τη Διεύθυνση περιβαλλοντικής αδειοδότησης του ΥΠΕΝ (15/4/2016) βεβαιώνει ότι η εγκατάσταση της εταιρείας WATTΑΕ «δεν σχετίζεται με την λειτουργία των λοιπών εγκαταστάσεων της ΟΕΔΑ Δυτικής Αττικής».
Ένας πρόσθετος λόγος είναι ότι στους βασικούς λόγους για τη δημιουργία της μονάδας της WATT ΑΕ, κατά τη ΜΠΕ, είναι η ύπαρξη του ΧΥΤΑ Φυλής και η γειτνίαση με αυτόν. Σύμφωνα με επίσημο έγγραφο της ΕΕ του ΕΔΣΝΑ (ΑΔΑ: ΩΗΚΩΟΡ05-ΑΞΠ) η χωρητικότητα του υφιστάμενου ΧΥΤΑ εξαντλείται στο τέλος του 2018 και οι νέοι χώροι ταφής δεν θα είναι στην ΟΕΔΑ Φυλής. Συνεπώς, εκλείπει και το επιχείρημα της γειτνίασης με λειτουργούντα ΧΥΤΑ.
Η εξεταζόμενη δραστηριότητα, όχι μόνο δεν περιλαμβάνεται στο νέο ΠΕΣΔΑ Αττικής, αλλά ούτε και τεκμηριώνει τη συμβατότητά της με αυτό. Το ιστορικό της υπόθεσης αποδεικνύει ότι η εταιρεία WATT Α.Ε. ενήργησε παράτυπα, προκειμένου να δημιουργήσει τετελεσμένα γεγονότα. Σημειώνουμε, με την ευκαιρία, ότι ακόμη και για μικρής κλίμακας δράσεις των δήμων (προμήθεια και τοποθέτηση κάδων προδιαλογής, πράσινα σημεία κλπ.) ζητείται η βεβαίωση του αρμόδιου φορέα (ΕΔΣΝΑ) ότι είναι συμβατές με το νέο ΠΕΣΔΑ. Κάτι που η εταιρεία WATT ΑΕ, ουδέποτε έκανε.
Το τμήμα της ΟΕΔΑ Δυτικής Αττικής, στο οποίο επιδιώκεται να κατασκευαστεί η νέα μονάδα, παρέμεινε στην κυριότητα, νομή και κατοχή του δήμου Φυλής, με σκοπό να κάνει ο ίδιος χρήση της έκτασης για παρεμφερείς, δικές του δραστηριότητες. Αντί γι αυτό, όμως, επέλεξε να την εκμισθώσει στην ΕΠΑΝΑ ΑΕ (νυν WATT ΑΕ) για τη δημιουργία του (καμένου) ΚΔΑΥ. Για να συναινέσει ο ΕΣΔΚΝΑ (νυν ΕΔΣΝΑ) και επειδή η συγκεκριμένη έκταση προβλέπονταν να παραχωρηθεί μελλοντικά στον ΕΣΔΚΝΑ, συμφωνήθηκε η εποπτεία για το σχεδιασμό - υλοποίηση και μετέπειτα λειτουργία του ΚΔΑΥ να γίνει από τον ΕΣΔΚΝΑ και για την εποπτεία αυτή ο ΕΣΔΚΝΑ να λαμβάνει το 3% των ακαθάριστων εσόδων της συγκεκριμένης δραστηριότητας. Στην προκειμένη περίπτωση, επιδιώκεται να διαιωνιστεί η παρουσία μιας ιδιωτικής επιχείρησης στην ΟΕΔΑ Φυλής, χωρίς τη συναίνεση του αρμόδιου φορέα (ΕΔΣΝΑ).
Συνεπώς, για όλους τους παραπάνω λόγους, θεωρούμε την εξεταζόμενη δραστηριότητα ασύμβατη με το ΠΕΣΔΑ Αττικής.
Ε. Περιβαλλοντικές επιπτώσεις
Η εγκατάσταση της Φυλής, και σαν ΧΑΔΑ για πολύ μεγάλο διάστημα και σαν ΟΕΔΑ αργότερα, υποδέχεται για δεκαετίες το σύνολο, σχεδόν, των αστικών απορριμμάτων της Αττικής, που το 2015 έφτασαν το 1.800.000 τόνους. Αυτό το συγκεντρωτικό μοντέλο διαχείρισης οδήγησε στην εξάντληση του υφιστάμενου ΧΥΤΑ, στη χρόνια και εκτεταμένη ρύπανση του εδάφους, των υπόγειων νερών και του αέρα, σε μεγάλη ακτίνα, γεγονός που έχει δημιουργήσει σοβαρότατα προβλήματα υγείας σε μεγάλη μερίδα του πληθυσμού της Δυτικής Αττικής και της Δυτικής Αθήνας. Η πλήρης περιβαλλοντική ανάταξη της ευρύτερης περιοχής θα χρειαστεί πολύ χρόνο (μπορεί και δεκαετίες), ακόμη και αν σταματήσουν τώρα όλες οι δραστηριότητες. Για τους λόγους αυτούς έχει τεθεί ζήτημα διακοπής λειτουργίας του συνόλου των δραστηριοτήτων στην ΟΕΔΑ-πλην αυτών που σχετίζονται με την περιβαλλοντική αποκατάσταση της περιοχής- και όχι, απλά, αποφόρτισης. Πολύ δε περισσότερο δεν μπορεί να γίνεται λόγος για προσθήκη νέων δραστηριοτήτων, που σχετίζονται με μεταφορά και επεξεργασία σύμμεικτων απορριμμάτων, επεξεργασία υγρών αποβλήτων και διαχείριση υπολείμματος.
Η ανάπτυξη νέας δραστηριότητας μέσα στην ΟΕΔΑ Δυτικής Αττικής, είτε έχει, είτε δεν έχει σχέση με τις υφιστάμενες δραστηριότητες του ΕΔΣΝΑ, απαιτεί ενιαία περιβαλλοντική εκτίμηση και αξιολόγηση. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο, στην τελευταία (11.3.2016) τροποποίηση της ΑΕΠΟ του ΕΜΑΚ Φυλής, έχει περιληφθεί ο παρακάτω όρος:
«1. Η ισχύς της παρούσας απόφασης δίνεται για δύο έτη από την έκδοση της παρούσας, με την προϋπόθεση ότι σε αυτό το χρονικό διάστημα και τουλάχιστον δυο (2) μήνες προ της λήξης ισχύος αυτής, ο φορέας του έργου θα υποβάλλει στην αρμόδια για την περιβαλλοντική αδειοδότηση αρχή Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για το σύνολο των έργων της ΟΕΔΑ Δυτικής Αττικής, προκειμένου να γίνει κωδικοποίηση των περιβαλλοντικών όρων και σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο με Α.Π. 173188/27.6.2014 έγγραφο της ΕΥΠΕ/ΥΠΕΚΑ.»
Συνεπώς, θεωρούμε προβληματικό το να εκδοθεί απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων για μια επιμέρους εγκατάσταση (αυτή της WATT ΑΕ) μέσα στην ΟΕΔΑ Δυτικής Αττικής και σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα (Γενάρης 2018) ένας άλλος φορέας (ΕΔΣΝΑ) να καταθέσει ΜΠΕ για το σύνολο των έργων της ΟΕΔΑ.
ΣΤ. Προηγούμενο παραβίασης όρων από την εταιρεία WATT ΑΕ και όχι μόνο
Επειδή πολλές φορές δεν αρκούν ακόμα και οι πιο αυστηροί όροι έχει μια σημασία να δούμε και το τι συμβαίνει στην πράξη. Παραθέτουμε ορισμένα χαρακτηριστικά γεγονότα, για το πώς συντελείται η παρεκτροπή από συμφωνημένους στόχους και όρους, διευκρινίζοντας ότι αυτό δεν οφείλεται μόνο στη WATTΑΕ, αλλά και στους αρμόδιους φορείς και υπηρεσίες:
Μια προσωρινή παραχώρηση δημόσιας έκτασης, προορισμένης να εξυπηρετήσει τη διαχείριση των απορριμμάτων της Αττικής από τον αρμόδιο φορέα (ΕΣΔΚΝΑ - ΕΔΣΝΑ), τείνει να μετατραπεί σε χώρο μόνιμης άσκησης μιας ανεξάρτητης επιχειρηματικής δραστηριότητας μιας ιδιωτικής εταιρείας.
Ενώ η αρχική περιβαλλοντική αδειοδότηση του ΚΔΑΥ προέβλεπε τη διαχείριση μη επικίνδυνων βιομηχανικών στερεών αποβλήτων, αυτό λειτούργησε κυρίως για τη διαχείριση του περιεχομένου του μπλε κάδου.
Μετά την καταστροφή του ΚΔΑΥ από πυρκαγιά, οι αποθήκες του -που δεν κάηκαν- λειτούργησαν σαν «μονάδα αποθήκευσης - διαλογής και μηχανικής επεξεργασίας (δεματοποίηση χάρτου, χαρτονιών, πλαστικών κλπ.) ανακυκλώσιμων υλικών», με καθεστώς εργαστηρίου. Μόνο που στη νέα εγκατάσταση η WATTΑΕ λειτουργεί σαν υπεργολάβος της εταιρείας «ΑΦΟΙ ΣΙΑΚΑΝΔΑΡΗ ΕΠΕ - ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ», με την οποία διαθέτει σύμβαση από τις 6/11/2014 και η οποία διαθέτει ΚΔΑΥ, συνεργαζόμενο και με την ΕΕΑΑ ΑΕ, για την υποδοχή του μπλε κάδου (στο Σχηματάρι Βοιωτίας).
Η εταιρεία WATTΑΕ διαθέτει ΚΔΑΥ στο Κορωπί Αττικής. Σχετικά πρόσφατα υπέγραψε σύμβαση με το δήμο Βάρης - Βούλας - Βουλιαγμένης και υλοποιεί πρόγραμμα επεξεργασίας προδιαλεγμένων οργανικών αποβλήτων, χωρίς να έχει τη σχετική περιβαλλοντική αδειοδότηση, όπως μας διαβεβαίωσε η αρμόδια υπηρεσία της αποκεντρωμένης διοίκησης Αττικής, στις 10/10/2016.
Συνοψίζοντας:
Η εξεταζόμενη δραστηριότητα:
Είναι μια, εντελώς νέα, ιδιωτική μονάδα επεξεργασίας αποβλήτων (ΜΕΑ) σε δημόσιο χώρο -που είχε παραχωρηθεί για άλλη δραστηριότητα- και συνεπώς η αδειοδοτική διαδικασία οφείλει να ξεκινήσει από την αρχή και να εξετάσει ένα σύνολο παραμέτρων.
Είναι ασύμβατη με τον Εθνικό Σχεδιασμό, που δεν προκρίνει την παραγωγή δευτερογενών καυσίμων από απόβλητα.
Είναι ασύμβατη με τον Περιφερειακό Σχεδιασμό, που δεν περιλαμβάνει νέα ΜΕΑ στην ΟΕΔΑ Φυλής και, επιπλέον, προβλέπει ότι ο ΧΥΤΑ της Φυλής θα διακόψει τη λειτουργία του.
Είναι ασύμβατη με τη νομοθεσία για την κατασκευή και λειτουργία νέων μονάδων μέσης όχλησης στην Αττική.
Δεν έχει τη σύμφωνη γνώμη του ΕΣΔΝΑ, του οποίου αποκλειστική αρμοδιότητα είναι, τόσο η λειτουργία της ΟΕΔΑ Δυτικής Αττικής, όσο και η εκπόνηση και η υλοποίηση του ΠΕΣΔΑ. Σημειώνεται ότι η σύμφωνη γνώμη του ΕΣΔΝΑ ζητείται ακόμη και για δημοτικές δραστηριότητες αποκομιδής βιοαποβλήτων, δημοτικών ΣΜΑ ή πράσινων σημείων των δήμων.
Επιδιώκεται να υλοποιηθεί στην πιο επιβαρυμένη περιοχή του λεκανοπεδίου, η οποία επί σειρά ετών υφίσταται τις επιπτώσεις ενός περιβαλλοντικού εγκλήματος -της υποδοχής και διαχείρισης του συνόλου, σχεδόν, των απορριμμάτων της Αττικής- και η οποία επείγει να τεθεί άμεσα σε καθεστώς περιβαλλοντικής αποκατάστασης.
Επιδιώκεται να λάβει ξεχωριστή περιβαλλοντική αδειοδότηση, τη στιγμή που η Διεύθυνση περιβαλλοντικής αδειοδότησης του ΥΠΕΝ απαιτεί τη συνολική περιβαλλοντική εκτίμηση και αξιολόγηση για το σύνολο των έργων της ΟΕΔΑ Δυτικής Αττικής.
Έχει φορέα, ο οποίος συνοδεύεται από ιστορικό αυθαιρεσιών και παραβιάσεων στον τομέα της διαχείρισης των αποβλήτων.
1/12/2016
ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΣΥΝΕΝΝΟΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ (ΠΡΩΣΥΝΑΤ)
prosynat.blogspot.gr- prosynat@gmail.com
www.fotavgeia.blogspot.com
Ως προς το αποτέλεσμα της δραστηριότητας, το 47,6% του συνόλου των παραγόμενων «προϊόντων» (ή το 34,7% των εισερχομένων) είναι δευτερογενή καύσιμα SRF/RDF, σύμφωνα με τα στοιχεία του πίνακα 17 της ΜΠΕ (σελίδα 48). Αν δε μιλήσουμε μόνο για το τμήμα της παραγωγικής διαδικασίας που αφορά την επεξεργασία των υπολειμματικών σύμμεικτων, τα δευτερογενή καύσιμα SRF/RDF (28.434 t/y) αποτελούν το 49% των εισερχομένων και πάνω από το 70% των «προϊόντων» (δεδομένου ότι υπάρχουν και σημαντικές ποσότητες απωλειών). Πρόκειται, δηλαδή, για δραστηριότητα επεξεργασίας απορριμμάτων προσανατολισμένη στην παραγωγή δευτερογενών καυσίμων και όχι στην ανάκτηση υλικών.
Το Γενάρη του 2016 δημοσιοποιείται σχέδιο νέων δραστηριοτήτων διαχείρισης αποβλήτων στην ΟΕΔΑ Φυλής και σε όμορη έκταση του δήμου Φυλής. Το σχέδιο περιγράφεται σε επιστολή προς την περιφερειάρχη Αττικής και πρόεδρο του ΕΔΣΝΑ κ. Δούρου. Στις δραστηριότητες αυτές, ο συντάκτης του σχεδίου καθηγητής του ΕΜΠ κ. Α. Ανδρεόπουλος, αναφέρεται ρητά σε «υπό κατασκευή σύγχρονο εργοστάσιο Μηχανικής και Βιολογικής Επεξεργασίας (ΜΒΕ) της εταιρείας WATTΑΕ, δυναμικότητας 100.000 τόνων σύμμεικτων ή προδιαλεγμένων απορριμμάτων», καθώς και σε μονάδα καύσης των παραγόμενων δευτερογενών καυσίμων. Επειδή θεωρούμε απίθανο να εμπλέκεται η εταιρεία WATT σε έναν τέτοιο σχεδιασμό χωρίς τη συναίνεσή της και επειδή τα τεχνικά στοιχεία είναι πανομοιότυπα, πιθανολογούμε ότι η εξεταζόμενη δραστηριότητα αποτελεί το πρώτο στάδιο για τη δημιουργία, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, μονάδας καύσης, αποκλειστικά, προϊόντων επεξεργασίας απορριμμάτων. Γνωρίζοντας ότι η εταιρεία WATT Α.Ε. έσπευσε να αποστασιοποιηθεί από το συγκεκριμένο σχεδιασμό.
Οι προβλέψεις του νέου ΕΣΔΑ
Το νέο ΕΣΔΑ, στο αρχικό κεφάλαιο με τίτλο «ΠΟΛΙΤΙΚΗ - ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ» αναφέρει:
«Η εθνική πολιτική για τα απόβλητα είναι προσανατολισμένη στους εξής στόχους-ορόσημα για το 2020: τα κατά κεφαλή παραγόμενα απόβλητα να έχουν μειωθεί δραστικά, η προετοιμασία προς επαναχρησιμοποίηση και η ανακύκλωση με χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων - βιοαποβλήτων να εφαρμόζεται στο 50% του συνόλου των ΑΣΑ, η ανάκτηση ενέργειας να αποτελεί συμπληρωματική μορφή διαχείρισης, όταν έχουν εξαντληθεί τα περιθώρια κάθε άλλου είδους ανάκτησης και η υγειονομική ταφή να αποτελεί την τελευταία επιλογή και να έχει περιοριστεί σε λιγότερο από το 30% του συνόλου των ΑΣΑ».
«Κατοχύρωση του δημόσιου χαρακτήρα της διαχείρισης στερεών αποβλήτων με στόχο την προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος, στο πλαίσιο μιας πολιτικής βιώσιμης ανάπτυξης προς όφελος του κοινωνικού συνόλου, με όρους αειφορίας».
«Προτεραιότητα στην περαιτέρω ανάκτηση υλικών, έναντι της παραγωγής δευτερογενών καυσίμων, στα εργοστάσια επεξεργασίας αποβλήτων».
«Μέθοδοι θερμικής ανάκτησης ενέργειας δευτερογενών στερεών καυσίμων όπως η καύση, η αεριοποίηση, η πυρόλυση, η αεριοποίηση Plasma κ.α. θεωρούνται διεργασίες υψηλής περιβαλλοντικής όχλησης και βάσει της αρχής της προφύλαξης δεν ενδείκνυνται από τον παρόντα σχεδιασμό. Ως εκ τούτου τεχνικές που παράγουν RDF/ SRF δεν ενδείκνυνται για την επεξεργασία των απορριμμάτων καθότι απομακρύνουν υλικά που πρέπει να οδεύουν προς ανακύκλωση».
Συνεπώς, η εξεταζόμενη δραστηριότητα είναι καταφανώς ασύμβατη με το ΕΣΔΑ.
Δ. Ασυμβατότητα με το Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) Αττικής
Ο ν. 4042/2012 (Ποινική προστασία του περιβάλλοντος − Εναρμόνιση με την Οδηγία 2008/99/ΕΚ − Πλαίσιο παραγωγής και διαχείρισης αποβλήτων − Εναρμόνιση με την Οδηγία 2008/98/ΕΚ − Ρύθμιση θεμάτων Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής), στο άρθρο 35 (Εθνικός και Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης Αποβλήτων) και στην παράγραφο 2 (Περιφερειακά Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων) αναφέρει:
(α) Για κάθε Περιφέρεια καταρτίζεται Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ). Το ΠΕΣΔΑ αποτελεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο διαχείρισης του συνόλου των αποβλήτων, τα οποία παράγονται σε μία Περιφέρεια, προσδιορίζει τις γενικές κατευθύνσεις για τη διαχείρισή τους, σε συμφωνία με τις κατευθύνσεις του Εθνικού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων και των άρθρων 22 και 23 και υποδεικνύει τα κατάλληλα μέτρα που προωθούν ιεραρχικά και συνδυασμένα: α) την πρόληψη, β) την επαναχρησιμοποίηση, γ) την ανακύκλωση, δ) άλλου είδους ανάκτηση, όπως ανάκτηση ενέργειας, και ε) την ασφαλή τελική διάθεση σε επίπεδο Περιφέρειας.
Κατά συνέπεια, μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων, όπως η εξεταζόμενη της WATTΑΕ, που έχουν περιφερειακό χαρακτήρα και δεν συμπεριλαμβάνονται στα τοπικά σχέδια διαχείρισης των δήμων οφείλουν να περιγράφονται και να συμπεριλαμβάνονται στον ΠΕΣΔΑ.
Η εξεταζόμενη ΜΠΕ, στη σελίδα 13, αναφέρει: «Η Εγκατάσταση ήδη περιλαμβάνεται στο σχέδιο ΠΕΣΔΑ της Περιφέρειας Αττικής (βλ. Παράρτημα IX), όπου αναφέρεται ως “ΚΔΑΥ Φυλής”». Ανατρέχοντας στο συγκεκριμένο παράρτημα (της αρχικής εκδοχής του ΠΕΣΔΑ) και στις σελίδες 3,4 βλέπουμε ένα πίνακα με τα «ΚΔΑΥ ανά περιφέρεια που λειτούργησαν το 2013», στα οποία συμπεριλαμβάνεται και το ΚΔΑΥ Φυλής. Αναφέρεται, επίσης, ότι «το καλοκαίρι του 2013 το ΚΔΑΥ Φυλής καταστράφηκε ολοσχερώς από πυρκαγιά». Πρόκειται για μια απολογιστική αναφορά, σε μια υποδομή που δεν υφίσταται πλέον και η οποία δεν έχει καμία σχέση με τη νέα μονάδα επεξεργασίας απορριμμάτων. Συνεπώς, ο ισχυρισμός της ΜΠΕ είναι τελείως ανυπόστατος.
Στο νέο ΠΕΣΔΑ Αττικής -στη σημερινή του μορφή- προσδιορίζονται έξι (6) μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων, εκ των οποίων μόνο μία στην ΟΕΔΑ Φυλής, αυτή του υφιστάμενου ΕΜΑΚ, που σχεδιάζεται να «εκσυγχρονιστεί» και να μεγαλώσει η δυναμικότητά της. Καμία αναφορά δε γίνεται στο ΠΕΣΔΑ στη μονάδα επεξεργασίας της WATT ΑΕ.
Αντίθετα, στο ΠΕΣΔΑ προβλέπεται το κλείσιμο του ΧΥΤΑ Φυλής και η πιθανότητα απομάκρυνσης του αποτεφρωτήρα αποβλήτων υγειονομικών μονάδων. Ο προσανατολισμός, δηλαδή, του ΠΕΣΔΑ είναι στην κατεύθυνση της «αποφόρτισης» της ΟΕΔΑ και όχι στην κατεύθυνση της προσθήκης νέων δραστηριοτήτων, που δε σχετίζονται με την περιβαλλοντική αποκατάστασή της.
Η ΕΕ του ΕΔΣΝΑ, με επιστολή της προς τη Διεύθυνση περιβαλλοντικής αδειοδότησης του ΥΠΕΝ (15/4/2016) βεβαιώνει ότι η εγκατάσταση της εταιρείας WATTΑΕ «δεν σχετίζεται με την λειτουργία των λοιπών εγκαταστάσεων της ΟΕΔΑ Δυτικής Αττικής».
Ένας πρόσθετος λόγος είναι ότι στους βασικούς λόγους για τη δημιουργία της μονάδας της WATT ΑΕ, κατά τη ΜΠΕ, είναι η ύπαρξη του ΧΥΤΑ Φυλής και η γειτνίαση με αυτόν. Σύμφωνα με επίσημο έγγραφο της ΕΕ του ΕΔΣΝΑ (ΑΔΑ: ΩΗΚΩΟΡ05-ΑΞΠ) η χωρητικότητα του υφιστάμενου ΧΥΤΑ εξαντλείται στο τέλος του 2018 και οι νέοι χώροι ταφής δεν θα είναι στην ΟΕΔΑ Φυλής. Συνεπώς, εκλείπει και το επιχείρημα της γειτνίασης με λειτουργούντα ΧΥΤΑ.
Η εξεταζόμενη δραστηριότητα, όχι μόνο δεν περιλαμβάνεται στο νέο ΠΕΣΔΑ Αττικής, αλλά ούτε και τεκμηριώνει τη συμβατότητά της με αυτό. Το ιστορικό της υπόθεσης αποδεικνύει ότι η εταιρεία WATT Α.Ε. ενήργησε παράτυπα, προκειμένου να δημιουργήσει τετελεσμένα γεγονότα. Σημειώνουμε, με την ευκαιρία, ότι ακόμη και για μικρής κλίμακας δράσεις των δήμων (προμήθεια και τοποθέτηση κάδων προδιαλογής, πράσινα σημεία κλπ.) ζητείται η βεβαίωση του αρμόδιου φορέα (ΕΔΣΝΑ) ότι είναι συμβατές με το νέο ΠΕΣΔΑ. Κάτι που η εταιρεία WATT ΑΕ, ουδέποτε έκανε.
Το τμήμα της ΟΕΔΑ Δυτικής Αττικής, στο οποίο επιδιώκεται να κατασκευαστεί η νέα μονάδα, παρέμεινε στην κυριότητα, νομή και κατοχή του δήμου Φυλής, με σκοπό να κάνει ο ίδιος χρήση της έκτασης για παρεμφερείς, δικές του δραστηριότητες. Αντί γι αυτό, όμως, επέλεξε να την εκμισθώσει στην ΕΠΑΝΑ ΑΕ (νυν WATT ΑΕ) για τη δημιουργία του (καμένου) ΚΔΑΥ. Για να συναινέσει ο ΕΣΔΚΝΑ (νυν ΕΔΣΝΑ) και επειδή η συγκεκριμένη έκταση προβλέπονταν να παραχωρηθεί μελλοντικά στον ΕΣΔΚΝΑ, συμφωνήθηκε η εποπτεία για το σχεδιασμό - υλοποίηση και μετέπειτα λειτουργία του ΚΔΑΥ να γίνει από τον ΕΣΔΚΝΑ και για την εποπτεία αυτή ο ΕΣΔΚΝΑ να λαμβάνει το 3% των ακαθάριστων εσόδων της συγκεκριμένης δραστηριότητας. Στην προκειμένη περίπτωση, επιδιώκεται να διαιωνιστεί η παρουσία μιας ιδιωτικής επιχείρησης στην ΟΕΔΑ Φυλής, χωρίς τη συναίνεση του αρμόδιου φορέα (ΕΔΣΝΑ).
Συνεπώς, για όλους τους παραπάνω λόγους, θεωρούμε την εξεταζόμενη δραστηριότητα ασύμβατη με το ΠΕΣΔΑ Αττικής.
Ε. Περιβαλλοντικές επιπτώσεις
Η εγκατάσταση της Φυλής, και σαν ΧΑΔΑ για πολύ μεγάλο διάστημα και σαν ΟΕΔΑ αργότερα, υποδέχεται για δεκαετίες το σύνολο, σχεδόν, των αστικών απορριμμάτων της Αττικής, που το 2015 έφτασαν το 1.800.000 τόνους. Αυτό το συγκεντρωτικό μοντέλο διαχείρισης οδήγησε στην εξάντληση του υφιστάμενου ΧΥΤΑ, στη χρόνια και εκτεταμένη ρύπανση του εδάφους, των υπόγειων νερών και του αέρα, σε μεγάλη ακτίνα, γεγονός που έχει δημιουργήσει σοβαρότατα προβλήματα υγείας σε μεγάλη μερίδα του πληθυσμού της Δυτικής Αττικής και της Δυτικής Αθήνας. Η πλήρης περιβαλλοντική ανάταξη της ευρύτερης περιοχής θα χρειαστεί πολύ χρόνο (μπορεί και δεκαετίες), ακόμη και αν σταματήσουν τώρα όλες οι δραστηριότητες. Για τους λόγους αυτούς έχει τεθεί ζήτημα διακοπής λειτουργίας του συνόλου των δραστηριοτήτων στην ΟΕΔΑ-πλην αυτών που σχετίζονται με την περιβαλλοντική αποκατάσταση της περιοχής- και όχι, απλά, αποφόρτισης. Πολύ δε περισσότερο δεν μπορεί να γίνεται λόγος για προσθήκη νέων δραστηριοτήτων, που σχετίζονται με μεταφορά και επεξεργασία σύμμεικτων απορριμμάτων, επεξεργασία υγρών αποβλήτων και διαχείριση υπολείμματος.
Η ανάπτυξη νέας δραστηριότητας μέσα στην ΟΕΔΑ Δυτικής Αττικής, είτε έχει, είτε δεν έχει σχέση με τις υφιστάμενες δραστηριότητες του ΕΔΣΝΑ, απαιτεί ενιαία περιβαλλοντική εκτίμηση και αξιολόγηση. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο, στην τελευταία (11.3.2016) τροποποίηση της ΑΕΠΟ του ΕΜΑΚ Φυλής, έχει περιληφθεί ο παρακάτω όρος:
«1. Η ισχύς της παρούσας απόφασης δίνεται για δύο έτη από την έκδοση της παρούσας, με την προϋπόθεση ότι σε αυτό το χρονικό διάστημα και τουλάχιστον δυο (2) μήνες προ της λήξης ισχύος αυτής, ο φορέας του έργου θα υποβάλλει στην αρμόδια για την περιβαλλοντική αδειοδότηση αρχή Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για το σύνολο των έργων της ΟΕΔΑ Δυτικής Αττικής, προκειμένου να γίνει κωδικοποίηση των περιβαλλοντικών όρων και σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο με Α.Π. 173188/27.6.2014 έγγραφο της ΕΥΠΕ/ΥΠΕΚΑ.»
Συνεπώς, θεωρούμε προβληματικό το να εκδοθεί απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων για μια επιμέρους εγκατάσταση (αυτή της WATT ΑΕ) μέσα στην ΟΕΔΑ Δυτικής Αττικής και σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα (Γενάρης 2018) ένας άλλος φορέας (ΕΔΣΝΑ) να καταθέσει ΜΠΕ για το σύνολο των έργων της ΟΕΔΑ.
ΣΤ. Προηγούμενο παραβίασης όρων από την εταιρεία WATT ΑΕ και όχι μόνο
Επειδή πολλές φορές δεν αρκούν ακόμα και οι πιο αυστηροί όροι έχει μια σημασία να δούμε και το τι συμβαίνει στην πράξη. Παραθέτουμε ορισμένα χαρακτηριστικά γεγονότα, για το πώς συντελείται η παρεκτροπή από συμφωνημένους στόχους και όρους, διευκρινίζοντας ότι αυτό δεν οφείλεται μόνο στη WATTΑΕ, αλλά και στους αρμόδιους φορείς και υπηρεσίες:
Μια προσωρινή παραχώρηση δημόσιας έκτασης, προορισμένης να εξυπηρετήσει τη διαχείριση των απορριμμάτων της Αττικής από τον αρμόδιο φορέα (ΕΣΔΚΝΑ - ΕΔΣΝΑ), τείνει να μετατραπεί σε χώρο μόνιμης άσκησης μιας ανεξάρτητης επιχειρηματικής δραστηριότητας μιας ιδιωτικής εταιρείας.
Ενώ η αρχική περιβαλλοντική αδειοδότηση του ΚΔΑΥ προέβλεπε τη διαχείριση μη επικίνδυνων βιομηχανικών στερεών αποβλήτων, αυτό λειτούργησε κυρίως για τη διαχείριση του περιεχομένου του μπλε κάδου.
Μετά την καταστροφή του ΚΔΑΥ από πυρκαγιά, οι αποθήκες του -που δεν κάηκαν- λειτούργησαν σαν «μονάδα αποθήκευσης - διαλογής και μηχανικής επεξεργασίας (δεματοποίηση χάρτου, χαρτονιών, πλαστικών κλπ.) ανακυκλώσιμων υλικών», με καθεστώς εργαστηρίου. Μόνο που στη νέα εγκατάσταση η WATTΑΕ λειτουργεί σαν υπεργολάβος της εταιρείας «ΑΦΟΙ ΣΙΑΚΑΝΔΑΡΗ ΕΠΕ - ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ», με την οποία διαθέτει σύμβαση από τις 6/11/2014 και η οποία διαθέτει ΚΔΑΥ, συνεργαζόμενο και με την ΕΕΑΑ ΑΕ, για την υποδοχή του μπλε κάδου (στο Σχηματάρι Βοιωτίας).
Η εταιρεία WATTΑΕ διαθέτει ΚΔΑΥ στο Κορωπί Αττικής. Σχετικά πρόσφατα υπέγραψε σύμβαση με το δήμο Βάρης - Βούλας - Βουλιαγμένης και υλοποιεί πρόγραμμα επεξεργασίας προδιαλεγμένων οργανικών αποβλήτων, χωρίς να έχει τη σχετική περιβαλλοντική αδειοδότηση, όπως μας διαβεβαίωσε η αρμόδια υπηρεσία της αποκεντρωμένης διοίκησης Αττικής, στις 10/10/2016.
Συνοψίζοντας:
Η εξεταζόμενη δραστηριότητα:
Είναι μια, εντελώς νέα, ιδιωτική μονάδα επεξεργασίας αποβλήτων (ΜΕΑ) σε δημόσιο χώρο -που είχε παραχωρηθεί για άλλη δραστηριότητα- και συνεπώς η αδειοδοτική διαδικασία οφείλει να ξεκινήσει από την αρχή και να εξετάσει ένα σύνολο παραμέτρων.
Είναι ασύμβατη με τον Εθνικό Σχεδιασμό, που δεν προκρίνει την παραγωγή δευτερογενών καυσίμων από απόβλητα.
Είναι ασύμβατη με τον Περιφερειακό Σχεδιασμό, που δεν περιλαμβάνει νέα ΜΕΑ στην ΟΕΔΑ Φυλής και, επιπλέον, προβλέπει ότι ο ΧΥΤΑ της Φυλής θα διακόψει τη λειτουργία του.
Είναι ασύμβατη με τη νομοθεσία για την κατασκευή και λειτουργία νέων μονάδων μέσης όχλησης στην Αττική.
Δεν έχει τη σύμφωνη γνώμη του ΕΣΔΝΑ, του οποίου αποκλειστική αρμοδιότητα είναι, τόσο η λειτουργία της ΟΕΔΑ Δυτικής Αττικής, όσο και η εκπόνηση και η υλοποίηση του ΠΕΣΔΑ. Σημειώνεται ότι η σύμφωνη γνώμη του ΕΣΔΝΑ ζητείται ακόμη και για δημοτικές δραστηριότητες αποκομιδής βιοαποβλήτων, δημοτικών ΣΜΑ ή πράσινων σημείων των δήμων.
Επιδιώκεται να υλοποιηθεί στην πιο επιβαρυμένη περιοχή του λεκανοπεδίου, η οποία επί σειρά ετών υφίσταται τις επιπτώσεις ενός περιβαλλοντικού εγκλήματος -της υποδοχής και διαχείρισης του συνόλου, σχεδόν, των απορριμμάτων της Αττικής- και η οποία επείγει να τεθεί άμεσα σε καθεστώς περιβαλλοντικής αποκατάστασης.
Επιδιώκεται να λάβει ξεχωριστή περιβαλλοντική αδειοδότηση, τη στιγμή που η Διεύθυνση περιβαλλοντικής αδειοδότησης του ΥΠΕΝ απαιτεί τη συνολική περιβαλλοντική εκτίμηση και αξιολόγηση για το σύνολο των έργων της ΟΕΔΑ Δυτικής Αττικής.
Έχει φορέα, ο οποίος συνοδεύεται από ιστορικό αυθαιρεσιών και παραβιάσεων στον τομέα της διαχείρισης των αποβλήτων.
1/12/2016
ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΣΥΝΕΝΝΟΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ (ΠΡΩΣΥΝΑΤ)
prosynat.blogspot.gr- prosynat@gmail.com
www.fotavgeia.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου