Περί ελληνικού Διαφωτισμού
Πολίτης News,
Γράφει ο Ντίνος Θεοδότου
Ενώ στη Δυτική Ευρώπη τον Μεσαίωνα διαδέχτηκε η Αναγέννηση και στη συνέχεια ο Διαφωτισμός, στον ελληνικό χώρο μετά τον δικό του μεσαίωνα, το Βυζάντιο, διαδέχτηκε το σκοτάδι της Τουρκοκρατίας. Σκοτάδι από κάθε άποψη αλλά κυρίως από την άποψη της παιδείας και των γραμμάτων.
Στην Ευρώπη περί τα τέλη του 17ου και σε όλο τον 18ο αιώνα αναπτύσσεται το κίνημα του Διαφωτισμού με κύριους στόχους τη λύτρωση του ανθρώπου από τις προλήψεις, τις δεισιδαιμονίες και την επικράτηση του ορθού λόγου, της πνευματικής ελευθερίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Μεταξύ των αποτελεσμάτων του Διαφωτισμού ήταν η Γαλλική Επανάσταση, η οποία είχε την απήχησή της και στον ελληνικό χώρο.
Ωστόσο ο διαφωτισμός που αναπτύσσεται στην Ελλάδα παρουσιάζει μια σημαντική διαφορά με τον δυτικοευρωπαϊκό. Απευθύνεται σε αγράμματους υπόδουλους και εναποθέτει στην παιδεία κάθε ελπίδα για ν’ απαλλάξει το έθνος από την τουρκική δουλεία. Φορείς του νεοελληνικού Διαφωτισμού είναι οι ανά την Ευρώπη μορφωμένοι Έλληνες οι οποίοι προσάρμοσαν τις νέες ιδέες στις ανάγκες του υπόδουλου γένους. Έτσι ο ελληνικός Διαφωτισμός κινήθηκε σε περιοχές όπου άκμαζαν το ελληνικό στοιχείο και οι πλούσιοι έμποροι, όπως στις παραδουνάβιες περιοχές, Οδησσό, Τεργέστη, Βιέννη, Παρίσι.
Οι Έλληνες έμποροι και λόγιοι που είχαν έρθει σε επαφή με το ευρωπαϊκό πνεύμα συνέβαλαν στη διάδοση της ελληνικής παιδείας με κάθε τρόπο. Ίδρυσαν σχολές, ακαδημίες, ελληνικά τυπογραφεία και μετέφρασαν έργα των Ευρωπαίων διαφωτιστών. Υπήρξε μια πλειάδα τέτοιων φωτισμένων Ελλήνων που με τις νεωτερικές τους ιδέες προκάλεσαν την αντίδραση των λογίων της εποχής και του εκκλησιαστικού κατεστημένου. Στις πρώτες δύο δεκαετίες του 19ου αιώνα ο νεοελληνικός Διαφωτισμός κορυφώνεται και πληθαίνουν οι πνευματικές εκδηλώσεις.
Εμφανίζονται μεγάλες μορφές των γραμμάτων με προεξάρχουσα φυσιογνωμία του υπόδουλου ελληνισμού τον Αδαμάντιο Κοραή. Κατ’ αυτή την περίοδο αρχίζουν και οι πρώτες συγκρούσεις μεταξύ των υποστηρικτών της αρχαΐζουσας και της δημώδους γλώσσας, γεγονός που δείχνει τις ανησυχίες του έθνους για πνευματικό προσδιορισμό. Όλοι οι Έλληνες διαφωτιστές στόχευαν στην παιδεία και ενεργούσαν προς την πνευματική ανάσταση του γένους. Οι ενέργειές τους απέβλεπαν στη μόρφωση του υπόδουλου ελληνισμού που θα τον ξυπνούσε από τον πνευματικό του λήθαργο. Εξαίρεση αποτελεί ο Ρήγας Φεραίος, τα έργα του οποίου έχουν πολιτικό, ιδεολογικό και επαναστατικό περιεχόμενο.
Πίστευε πως μέσα από την αναγέννηση της παιδείας θα έρθει η αναγέννηση του έθνους και όραμά του ήταν η απελευθέρωση των λαών της βαλκανικής και η δημιουργία μιας ενιαίας πολιτικής ενότητας. Συνέγραψε και μετέφρασε πληθώρα έργων, μεταξύ των οποίων «Τα Δίκαια του ανθρώπου» σε 35 άρθρα, «Το Σύνταγμα της Ελληνικής Δημοκρατίας» σε124 άρθρα, και τον «Θούριο».
Η επίσημη Εκκλησία στάθηκε επιφυλακτική και σε μερικές περιπτώσεις αρνητική στην εισαγωγή των νέων ιδεών. Ενδεικτικά αναφέρεται η καταδίκη του Ρήγα από τις εκκλησιαστικές αρχές και η θρησκευτική δίωξη του Ανδρέα Λασκαράτου. Καταδικάζονται οι νέες φιλοσοφικές και επιστημονικές ιδέες, η Γαλλική Επανάσταση, η αθεϊστική της φιλοσοφία και η δυτική νεωτερικότητα.
Ο νεοελληνικός Διαφωτισμός συνέβαλε στην ανάπτυξη της ελληνικής συνείδησης και προλείανε το έδαφος για την ένοπλη εξέγερση το 1821. Τόσον οι ιδέες όσο και οι φορείς τους προήρχοντο εκτός ελλαδικού χώρου. Ο ευρωπαϊκός Διαφωτισμός έφερε μια κοινωνική επανάσταση, τη Γαλλική Επανάσταση. Ο ελληνικός οδήγησε σε ένα απελευθερωτικό κίνημα, την Ελληνική Επανάσταση. ΛΕΖΑΝΤΑ: Ο Ρήγας Φεραίος.
Πηγή: http://politis.com.cy/article/peri-ellinikou-diafotismou
www.fotavgeia.blogspot.com
Πολίτης News,
Γράφει ο Ντίνος Θεοδότου
Ενώ στη Δυτική Ευρώπη τον Μεσαίωνα διαδέχτηκε η Αναγέννηση και στη συνέχεια ο Διαφωτισμός, στον ελληνικό χώρο μετά τον δικό του μεσαίωνα, το Βυζάντιο, διαδέχτηκε το σκοτάδι της Τουρκοκρατίας. Σκοτάδι από κάθε άποψη αλλά κυρίως από την άποψη της παιδείας και των γραμμάτων.
Στην Ευρώπη περί τα τέλη του 17ου και σε όλο τον 18ο αιώνα αναπτύσσεται το κίνημα του Διαφωτισμού με κύριους στόχους τη λύτρωση του ανθρώπου από τις προλήψεις, τις δεισιδαιμονίες και την επικράτηση του ορθού λόγου, της πνευματικής ελευθερίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Μεταξύ των αποτελεσμάτων του Διαφωτισμού ήταν η Γαλλική Επανάσταση, η οποία είχε την απήχησή της και στον ελληνικό χώρο.
Ωστόσο ο διαφωτισμός που αναπτύσσεται στην Ελλάδα παρουσιάζει μια σημαντική διαφορά με τον δυτικοευρωπαϊκό. Απευθύνεται σε αγράμματους υπόδουλους και εναποθέτει στην παιδεία κάθε ελπίδα για ν’ απαλλάξει το έθνος από την τουρκική δουλεία. Φορείς του νεοελληνικού Διαφωτισμού είναι οι ανά την Ευρώπη μορφωμένοι Έλληνες οι οποίοι προσάρμοσαν τις νέες ιδέες στις ανάγκες του υπόδουλου γένους. Έτσι ο ελληνικός Διαφωτισμός κινήθηκε σε περιοχές όπου άκμαζαν το ελληνικό στοιχείο και οι πλούσιοι έμποροι, όπως στις παραδουνάβιες περιοχές, Οδησσό, Τεργέστη, Βιέννη, Παρίσι.
Οι Έλληνες έμποροι και λόγιοι που είχαν έρθει σε επαφή με το ευρωπαϊκό πνεύμα συνέβαλαν στη διάδοση της ελληνικής παιδείας με κάθε τρόπο. Ίδρυσαν σχολές, ακαδημίες, ελληνικά τυπογραφεία και μετέφρασαν έργα των Ευρωπαίων διαφωτιστών. Υπήρξε μια πλειάδα τέτοιων φωτισμένων Ελλήνων που με τις νεωτερικές τους ιδέες προκάλεσαν την αντίδραση των λογίων της εποχής και του εκκλησιαστικού κατεστημένου. Στις πρώτες δύο δεκαετίες του 19ου αιώνα ο νεοελληνικός Διαφωτισμός κορυφώνεται και πληθαίνουν οι πνευματικές εκδηλώσεις.
Εμφανίζονται μεγάλες μορφές των γραμμάτων με προεξάρχουσα φυσιογνωμία του υπόδουλου ελληνισμού τον Αδαμάντιο Κοραή. Κατ’ αυτή την περίοδο αρχίζουν και οι πρώτες συγκρούσεις μεταξύ των υποστηρικτών της αρχαΐζουσας και της δημώδους γλώσσας, γεγονός που δείχνει τις ανησυχίες του έθνους για πνευματικό προσδιορισμό. Όλοι οι Έλληνες διαφωτιστές στόχευαν στην παιδεία και ενεργούσαν προς την πνευματική ανάσταση του γένους. Οι ενέργειές τους απέβλεπαν στη μόρφωση του υπόδουλου ελληνισμού που θα τον ξυπνούσε από τον πνευματικό του λήθαργο. Εξαίρεση αποτελεί ο Ρήγας Φεραίος, τα έργα του οποίου έχουν πολιτικό, ιδεολογικό και επαναστατικό περιεχόμενο.
Πίστευε πως μέσα από την αναγέννηση της παιδείας θα έρθει η αναγέννηση του έθνους και όραμά του ήταν η απελευθέρωση των λαών της βαλκανικής και η δημιουργία μιας ενιαίας πολιτικής ενότητας. Συνέγραψε και μετέφρασε πληθώρα έργων, μεταξύ των οποίων «Τα Δίκαια του ανθρώπου» σε 35 άρθρα, «Το Σύνταγμα της Ελληνικής Δημοκρατίας» σε124 άρθρα, και τον «Θούριο».
Η επίσημη Εκκλησία στάθηκε επιφυλακτική και σε μερικές περιπτώσεις αρνητική στην εισαγωγή των νέων ιδεών. Ενδεικτικά αναφέρεται η καταδίκη του Ρήγα από τις εκκλησιαστικές αρχές και η θρησκευτική δίωξη του Ανδρέα Λασκαράτου. Καταδικάζονται οι νέες φιλοσοφικές και επιστημονικές ιδέες, η Γαλλική Επανάσταση, η αθεϊστική της φιλοσοφία και η δυτική νεωτερικότητα.
Ο νεοελληνικός Διαφωτισμός συνέβαλε στην ανάπτυξη της ελληνικής συνείδησης και προλείανε το έδαφος για την ένοπλη εξέγερση το 1821. Τόσον οι ιδέες όσο και οι φορείς τους προήρχοντο εκτός ελλαδικού χώρου. Ο ευρωπαϊκός Διαφωτισμός έφερε μια κοινωνική επανάσταση, τη Γαλλική Επανάσταση. Ο ελληνικός οδήγησε σε ένα απελευθερωτικό κίνημα, την Ελληνική Επανάσταση. ΛΕΖΑΝΤΑ: Ο Ρήγας Φεραίος.
Πηγή: http://politis.com.cy/article/peri-ellinikou-diafotismou
www.fotavgeia.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου