Παρασκευή 16 Αυγούστου 2024

Η πέμπτη φαλαγγα




Για την πέμπτη φάλαγγα
Μανώλης Χαιρετάκης*


Ηπέμπτη φάλαγγα (1) είναι μια ομάδα ατόμων που υπονομεύουν μιαν μεγαλύτερη ομάδα ή ένα κράτος από τα μέσα (το εσωτερικό του) συνήθως για την εκπλήρωση στόχων μιας εχθρικής ομάδας ή κάποιου άλλου κράτους.

Η ονομασία αυτή αποδίδεται στον Emilio Mola Vidal, έναν εθνικιστή στρατηγό της ομάδας του Φράνκο, κατά τον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο, κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της Μαδρίτης από τον στρατό του Φράνκο, όταν τέσσερις φάλαγγες βάδιζαν εναντίον της πόλης, ενώ οι υποστηρικτές του μέσα στην πόλη αποτελούσαν την πέμπτη φάλαγγα.


Οι πεμπτοφαλαγγίτες καλλιεργούν και εκμεταλλεύονται στον έσχατο βαθμό τούς φόβους του πληθυσμού, κατασκευάζοντας διαρκώς ανυπόστατες φήμες, σε συνδυασμό με πράξεις σαμποτάζ και κατασκοπείας. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, F. D.Roosevelt, είχε γνώση της πέμπτης φάλαγγας, μάλιστα είχε εκφωνήσει μία πολύ γνωστή ομιλία (2), στον βαθμό που είχε να αντιμετωπίσει την τότε πολύ οργανωμένη προπαγάνδα των ναζί στο ίδιο το έδαφος των ΗΠΑ.

Ο Αμερικανός συγγραφέας Ernest Hemingway είχε γράψει ένα θεατρικό έργο, όταν ήταν ανταποκριτής εφημερίδας των ΗΠΑ κατά την διάρκεια του Ισπανικού Εμφύλιου Πολέμου, με τίτλο «Η Πέμπτη Φάλαγγα και πέντε ιστορίες από τον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο». Εχουμε δει σε πολλές περιπτώσεις την τέταρτη εξουσία (τα ΜΜΕ) να μετατρέπονται σε πέμπτη φάλαγγα.

Η πέμπτη φάλαγγα είναι ήδη γνωστή από την Οδύσσεια, όταν ο Δούρειος Ιππος συνεισέφερε στην κατάληψη της Τροίας από τους Αχαιούς (μια ιδέα του θρυλικού Οδυσσέα). Στην Ελλάδα, ο Ιωάννης Βουλπιώτης (1902-1999), γαμπρός του Ζήμενς (είχε παντρευτεί μία από τις κόρες του), που είχε αναλάβει, πριν γίνει 30 ετών, τις διεθνείς σχέσεις του επιχειρηματικού ομίλου AEG-Siemens-Telefunken, συνεργάστηκε με Ελληνες πολιτικούς και, με την άμεση επίβλεψη των γερμανικών δυνάμεων κατοχής και με γερμανικό εξοπλισμό, δημιούργησαν τα Τάγματα Ασφαλείας, κατά την κατοχική κυβέρνηση Ράλλη (ή Γερμανοτσολιάδες ή Ράλληδες) (3), με βάση τον Νόμο 260/1943, έναν δωσιλογικό συμπληρωματικό και βοηθητικό στρατό των γερμανικών δυνάμεων κατοχής.

Ο Ιωάννης Βουλπιώτης ήταν γιος του γερμανοτραφούς ανώτατου αξιωματικού του ελληνικού στρατού, Κωνσταντίνου Βουλπιώτη, και από το 1939 είχε αναλάβει την Ελληνική Ραδιοφωνία, μέσω της Telefunken, και λίγο αργότερα και τον Οργανισμό Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος, μέσω της Siemens.

Η κόρη του Ιωάννη Βουλπιώτη, Ισαμπέλλα Παλάσκα, είχε δημοσιεύσει δύο βιβλία (στις Εκδόσεις Λιβάνη), με τίτλο «Αγγελος ή Δαίμονας-Ο αμφιλεγόμενος πατέρας μου», και «Τα χρόνια της θύελλας», όπου παρουσιάζει τον ακόμη αμφιλεγόμενο πατέρα της.

(1): Βλέπε https://www.britannica.com/topic/fifth-column.

(2): Βλέπε https://perspectives.ushmm.org/item/roosevelts-address-on-the-fifth-column.

(3): Βλέπε https://el.wikipedia.org/wiki/Ταγματα_Ασφαλειας.

*Ομότιμος καθηγητής Τμήματος ΕΜΜΕ Πανεπιστημίου Αθηνών


www.fotavgeia.blogspot.com

Δεν υπάρχουν σχόλια: