Η Χειροτέρευση στις Σχέσεις Αιγύπτου-Ισραήλ
Όπως θα διαβάσετε στο παρακάτω άρθρο του Bloomberg η Αίγυπτος πάγωσε τις συζητήσεις για εισαγωγή Ισραηλινού φυσικού αερίου, μετά την καταδικαστική απόφαση των διεθνών δικαστηρίων για την Αίγυπτο, που την υποχρεώνου σε καταβολή αποζημίωσης προς το Ισραήλ. Ο λόγος της καταδίκης είναι ότι η Αίγυπτος δεν μπόρεσε να τηρήσει τα προηγούμενα χρόνια τις δεσμεύσεις που είχε αναλάβει για πώληση φυσικού αερίου προς το Ισραήλ. Αιτία ήταν ότι η Αίγυπτος μετατράπηκε σταδιακά από εξαγωγέα σε εισαγωγέα φυσικού αερίου τα προηγούμενα χρόνια, λόγω της μεγάλης αύξησης της κατανάλωσης στο εσωτερικό της, αλλά και οι επιθέσεις στα Αιγυπτιακά δίκτυα, όπως πχ ο αγωγόςArish-Askhelon που ενώνει την Αίγυπτο με το Ισραήλ, από τους Ισλαμιστές που υποστηρίζονται από την Τουρκία, το Κατάρ, και το Ιράν.
Εικόνα 1 Αγωγός Arish-Ashkelon
http://interfaxenergy.com/gasdaily/uploads/articles/1411135463.jpg
Οι καταδίκες αφορούν σε κάποια δισεκατομμύρια δολάρια, και οι Ισραηλινοί δηλώνουν ότι δεν θα χαρίσουν αυτά τα χρήματα στην Αίγυπτο, κάτι που εξοργίζει τους Αιγύπτιους. Φαντάζομαι ότι η Αίγυπτος θεωρεί ότι εφόσον τα δίκτυα αυτά σαμποτάρονται από έναν κοινό εχθρό του Ισραήλ και της Αιγύπτου, οι Ισραηλινοί δεν θα έπρεπε να ζητούν αποζημίωση. Να πω όμως ότι ένα μέρος των αποζημιώσεων αφορά στην περίοδο του 2012-2013 που στην Αίγυπτο είχε ανέβει στην εξουσία ο προστατευόμενος της Τουρκίας και του Κατάρ, ο Μοχάμεντ Μόρσι, μέλος και αυτός της
Μουσουλμανικής Αδελφότητας, ο οποίος ήθελε να διακόψει κάθε διπλωματική και οικονομική συνεργασία με το Ισραήλ. Θέλω να πω ότι ένα μέρος των προβλημάτων δεν προήλθε από μαχητές που υποστηρίζονταν στην Γάζα από την Τουρκία, το Κατάρ και το Ιράν, αλλά απευθείας από την τότε Αιγυπτιακή κυβέρνηση.
Αυτό που έχει ενδιαφέρον στην χειροτέρευση των σχέσεων Αιγύπτου-Ισραήλ είναι ο ρόλος του νέου κοιτάσματος που ανακάλυψε στην Αίγυπτο η Ιταλική ΕΝΙ τον Αύγουστο του 2015. Γιατί μέχρι εκείνη την στιγμή το σχέδιο ήταν ότι η Αίγυπτος θα εισήγαγε φυσικό αέριο από την Κύπρο και το Ισραήλ, ενώ τώρα οι Κύπριοι και οι Ισραηλινοί θα πρέπει να στραφούν είτε στην Τουρκία (Ισραήλ-Κύπρος-Τουρκία), είτε στην Ευρώπη (Ισραήλ-Κύπρος-Ελλάδα). Ο αγωγός EastMed είναι όμως νομίζω περισσότερο ένας μοχλός πίεσης που χρησιμοποιούν η Ελλάδα, η Κύπρος και το Ισραήλ εναντίον της Τουρκίας, γιατί θίγει τα συμφέροντα και της Τουρκίας και της Ρωσίας, άρα δεν δείχνει να μπορεί να περπατήσει.
Χάρτης 2 Φυσικό Αέριο Ανατολικής Μεσογείου
Οι ΗΠΑ, που θα ήθελαν έναν τέτοιο αγωγό, δεν νομίζω ότι μπορούν για χάρη τουEast Med να τα σπάσουν με την Τουρκία, η οποία μπορεί να προωθήσει ένα πολύ πιο φιλόδοξο σχέδιο, όπως αυτό του Southern Energy Corridor. Αν φυσικά οι Τούρκοι τα έσπαγαν με τις ΗΠΑ, και στον East Med άδειαζε φυσικό αέριο και η Σαουδική Αραβία και το Κατάρ, τότε ίσως οι ΗΠΑ να ήταν διατεθειμένες να παράσχουν στρατιωτική υποστήριξη.
Χάρτης 3
Μέχρι τότε όμως ένα τέτοιο σχέδιο δεν έχει στρατιωτική υποστήριξη, αφού θίγει Ρωσία και Τουρκία, και δεν μπορεί να υποστηριχθεί από τις ΗΠΑ. Μόνο οικονομική και διπλωματική υποστήριξη θα μπορούσε να έχει από την ΕΕ αυτό το έργο, αλλά η ΕΕ δεν διαθέτει καθόλου στρατό.
Επομένως μετά την ανακάλυψη του Αιγυπτιακού Zorh, η μόνη εφικτή λύση για τους Ισραηλινούς, πάρα πολύ προβληματική και αυτή, είναι ένας αγωγός Ισραήλ-Κύπρου-Τουρκίας, που θα κρατούσε ικανοποιημένους τους Τούρκους, και θα μπορούσε να υποστηριχθεί στρατιωτικά από τις ΗΠΑ, αφού οι ΗΠΑ δεν θα χρειαζόταν να πάνε κόντρα στην σύμμαχο τους Τουρκία, την οποία πάρα πολύ μεγάλη ανάγκη έχουν. Οι Ισραηλινοί θα μπορούσαν όπως έχω πει να ζητήσουν ως αντάλλαγμα να σταματήσει η Τουρκία να τους χτυπάει στην Γάζα, και οι Κύπριοι ανταλλάγματα στο Κυπριακό. Η Αίγυπτος όμως βρίσκεται σχεδόν σε πόλεμο με την Τουρκία. Βλέπε “Ελλάδα VS Κύπρος”.
http://iakovosal.blogspot.gr/2015/12/vs_7.html
Επομένως ίσως με την ανακάλυψη του Zohr να τελειώνει ο μήνας του μέλιτος για την Αίγυπτο και το Ισραήλ, αφού η Αίγυπτος δεν βλέπει πια το Ισραήλ σαν την λύση των ενεργειακών της προβλημάτων, αλλά ίσως ως έναν αντίπαλο. Παρόλο που υπάρχει ακόμη το ενδεχόμενο να εξάγουν η Κύπρος και το Ισραήλ φυσικό αέριο στην Αίγυπτο, προκειμένου αυτό να υγροποιείται στις εγκαταστάσεις LNGπου διαθέτει η Αίγυπτος στο Idku και την Damietta, και από εκεί να φεύγει για την Ευρώπη.
Χάρτης 4 Εγκαταστάσεις LNG Αιγύπτου
http://www.naturalgaseurope.com/egypt-catalyst-for-east-mediterranean-gas-hub-26842?utm_source=Natural+Gas+Europe+Newsletter&utm_campaign=afa169c0b0-RSS_EMAIL_CAMPAIGN&utm_medium=email&utm_term=0_c95c702d4c-afa169c0b0-307785513
Από την άλλη πλευρά πάλι, ακόμη και αν τα βρουν οι Ισραηλινοί με τους Τούρκους, οι Ισραηλινοί θα εξακολουθήσουν να δέχονται επιθέσεις από την Γάζα, γιατί στην Γάζα επιρροή δεν έχει μόνο η Τουρκία αλλά και το Κατάρ και το Ιράν. Επομένως οι Ισραηλινοί και οι Αιγύπτιοι είναι φυσικοί σύμμαχοι στην Γάζα, αφού η Γάζα είναι ο πυρήνας των επιθέσεων στην Χερσόνησο του Σινά για την Αίγυπτο και στο Νότιο Ισραή για το Ισραήλ.
Χάρτης 5 Γάζα
Γι’αυτό και η Τουρκία για να εισάγει Ισραηλινό φυσικό αέριο, και να δεχτεί να αποκατασταθούν οι σχέσεις των δύο χωρών, ζητάει πρώτα να άρει το Ισραήλ τον ναυτικό αποκλεισμό της Γάζας, ώστε να μην φανεί ότι η Τουρκία πουλάει το Κατάρ, που είναι βασικός της σύμμαχος, αλλά και το Ιράν, του οποίου το φυσικό αέριο η Τουρκία φιλοδοξεί να στείλει στην Ευρώπη.
Δεν νομίζω όμως ότι το Ισραήλ θα δεχόταν κάτι τέτοιο, γιατί τότε το Ιράν και το Κατάρ θα ξεφόρτωναν με την άνεση τους πυραύλους στην Γάζα, αντί να προσπαθούν να τα βάλουν λαθραία μέσα από τούνελς που ενώνουν την Χερσόνησο του Σινά με την Γάζα. Αν γινόταν αυτό η δύναμη πυρός της Χαμάς στην Γάζα θα αυξανόταν πολύ σύντομα στα ίδια επίπεδα με αυτήν της Χεζμπολάχ στον Νότιο Λίβανο.
Θέλω να πω ότι δεν είναι τόσο απλό να τα βρουν η Τουρκία και το Ισραήλ, γιατί όπως έχω ξαναπεί αυτό δημιουργεί πολλά προβλήματα στην Τουρκία. Παρόλο που η Τουρκία κάνει κυριολεκτικά κρα προκειμένου να βρει εναλλακτικές στο φτηνό Ρωσικό αέριο, που καλύπτει τα 30 από τα 50 δις κυβικά μέτρα που εισάγει η Τουρκία ετησίως. Ειδικά τώρα που οι σχέσεις Ρωσίας-Τουρκίας έχουν επιδεινωθεί. Επίσης, άλλα 10 από τα 50 δις κυβικά μέτρα που εισάγει η Τουρκία ετησίως τα εισάγει από το Ιράν, με το οποίο η Τουρκία βρίσκεται επίσης σε πόλεμο στην Συρία και το Ιράκ.
Επομένως το φυσικό αέριο του Ισραήλ θα ήταν για την Τουρκία το μάννα εξ’ουρανού. Αλλά αν η Τουρκία τα έβρισκε με το Ισραήλ θα έχανε ένα από τα μεγάλα επικοινωνιακά της όπλα, στην προσπάθεια της να γίνει η ηγέτιδα του Μουσουλμανικού Ισλαμικού κόσμου. Άρα δεν είναι τόσο εύκολο για την Τουρκία να δεχτεί το Ισραηλινό φυσικό αέριο παρόλο που κυριολεκτικά της τρέχουν τα σάλια της και μόνο στην ιδέα. Αν φυσικά η Τουρκία τα έβρισκε με την Αίγυπτο θα μπορούσε να εισάγει το φυσικό αέριο της Αιγύπτου μέσω της Κύπρου, αν φυσικά η Τουρκία ικανοποιούσε την Κύπρο στο θέμα του Κυπριακού. Αν και οι σχέσεις Τουρκίας-Αιγύπτου είναι μάλλον χειρότερες από τις σχέσεις Τουρκίας-Ισραήλ.
Να δούμε λοιπόν στο μέλλον πως θα εξελιχθεί το θέμα των οικονομικών αποζημιώσεων της Αιγύπτου προς το Ισραήλ, να δούμε πως θα εξελιχθούν οι σχέσεις Αιγύπτου-Ισραήλ, και να προσπαθήσουμε να ξεχωρίσουμε ποιες από αυτές τις εξελίξεις αφορούν όντως στις οικονομικές αποζημιώσεις και ποιες στην ανακάλυψη του μεγαλύτερου κοιτάσματος φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου, του Αιγυπτιακού κοιτάσματος Zohr.
Για το άρθρο βλέπε:
“Egypt to Freeze Israeli Gas Import Talks After Court Ruling”, Δεκεμβρίου 2015
http://www.bloomberg.com/news/articles/2015-12-06/egypt-to-freeze-israeli-gas-import-talks-after-court-ruling
Όπως θα διαβάσετε στο παρακάτω άρθρο του Bloomberg η Αίγυπτος πάγωσε τις συζητήσεις για εισαγωγή Ισραηλινού φυσικού αερίου, μετά την καταδικαστική απόφαση των διεθνών δικαστηρίων για την Αίγυπτο, που την υποχρεώνου σε καταβολή αποζημίωσης προς το Ισραήλ. Ο λόγος της καταδίκης είναι ότι η Αίγυπτος δεν μπόρεσε να τηρήσει τα προηγούμενα χρόνια τις δεσμεύσεις που είχε αναλάβει για πώληση φυσικού αερίου προς το Ισραήλ. Αιτία ήταν ότι η Αίγυπτος μετατράπηκε σταδιακά από εξαγωγέα σε εισαγωγέα φυσικού αερίου τα προηγούμενα χρόνια, λόγω της μεγάλης αύξησης της κατανάλωσης στο εσωτερικό της, αλλά και οι επιθέσεις στα Αιγυπτιακά δίκτυα, όπως πχ ο αγωγόςArish-Askhelon που ενώνει την Αίγυπτο με το Ισραήλ, από τους Ισλαμιστές που υποστηρίζονται από την Τουρκία, το Κατάρ, και το Ιράν.
Εικόνα 1 Αγωγός Arish-Ashkelon
http://interfaxenergy.com/gasdaily/uploads/articles/1411135463.jpg
Οι καταδίκες αφορούν σε κάποια δισεκατομμύρια δολάρια, και οι Ισραηλινοί δηλώνουν ότι δεν θα χαρίσουν αυτά τα χρήματα στην Αίγυπτο, κάτι που εξοργίζει τους Αιγύπτιους. Φαντάζομαι ότι η Αίγυπτος θεωρεί ότι εφόσον τα δίκτυα αυτά σαμποτάρονται από έναν κοινό εχθρό του Ισραήλ και της Αιγύπτου, οι Ισραηλινοί δεν θα έπρεπε να ζητούν αποζημίωση. Να πω όμως ότι ένα μέρος των αποζημιώσεων αφορά στην περίοδο του 2012-2013 που στην Αίγυπτο είχε ανέβει στην εξουσία ο προστατευόμενος της Τουρκίας και του Κατάρ, ο Μοχάμεντ Μόρσι, μέλος και αυτός της
Μουσουλμανικής Αδελφότητας, ο οποίος ήθελε να διακόψει κάθε διπλωματική και οικονομική συνεργασία με το Ισραήλ. Θέλω να πω ότι ένα μέρος των προβλημάτων δεν προήλθε από μαχητές που υποστηρίζονταν στην Γάζα από την Τουρκία, το Κατάρ και το Ιράν, αλλά απευθείας από την τότε Αιγυπτιακή κυβέρνηση.
Αυτό που έχει ενδιαφέρον στην χειροτέρευση των σχέσεων Αιγύπτου-Ισραήλ είναι ο ρόλος του νέου κοιτάσματος που ανακάλυψε στην Αίγυπτο η Ιταλική ΕΝΙ τον Αύγουστο του 2015. Γιατί μέχρι εκείνη την στιγμή το σχέδιο ήταν ότι η Αίγυπτος θα εισήγαγε φυσικό αέριο από την Κύπρο και το Ισραήλ, ενώ τώρα οι Κύπριοι και οι Ισραηλινοί θα πρέπει να στραφούν είτε στην Τουρκία (Ισραήλ-Κύπρος-Τουρκία), είτε στην Ευρώπη (Ισραήλ-Κύπρος-Ελλάδα). Ο αγωγός EastMed είναι όμως νομίζω περισσότερο ένας μοχλός πίεσης που χρησιμοποιούν η Ελλάδα, η Κύπρος και το Ισραήλ εναντίον της Τουρκίας, γιατί θίγει τα συμφέροντα και της Τουρκίας και της Ρωσίας, άρα δεν δείχνει να μπορεί να περπατήσει.
Χάρτης 2 Φυσικό Αέριο Ανατολικής Μεσογείου
Οι ΗΠΑ, που θα ήθελαν έναν τέτοιο αγωγό, δεν νομίζω ότι μπορούν για χάρη τουEast Med να τα σπάσουν με την Τουρκία, η οποία μπορεί να προωθήσει ένα πολύ πιο φιλόδοξο σχέδιο, όπως αυτό του Southern Energy Corridor. Αν φυσικά οι Τούρκοι τα έσπαγαν με τις ΗΠΑ, και στον East Med άδειαζε φυσικό αέριο και η Σαουδική Αραβία και το Κατάρ, τότε ίσως οι ΗΠΑ να ήταν διατεθειμένες να παράσχουν στρατιωτική υποστήριξη.
Χάρτης 3
Μέχρι τότε όμως ένα τέτοιο σχέδιο δεν έχει στρατιωτική υποστήριξη, αφού θίγει Ρωσία και Τουρκία, και δεν μπορεί να υποστηριχθεί από τις ΗΠΑ. Μόνο οικονομική και διπλωματική υποστήριξη θα μπορούσε να έχει από την ΕΕ αυτό το έργο, αλλά η ΕΕ δεν διαθέτει καθόλου στρατό.
Επομένως μετά την ανακάλυψη του Αιγυπτιακού Zorh, η μόνη εφικτή λύση για τους Ισραηλινούς, πάρα πολύ προβληματική και αυτή, είναι ένας αγωγός Ισραήλ-Κύπρου-Τουρκίας, που θα κρατούσε ικανοποιημένους τους Τούρκους, και θα μπορούσε να υποστηριχθεί στρατιωτικά από τις ΗΠΑ, αφού οι ΗΠΑ δεν θα χρειαζόταν να πάνε κόντρα στην σύμμαχο τους Τουρκία, την οποία πάρα πολύ μεγάλη ανάγκη έχουν. Οι Ισραηλινοί θα μπορούσαν όπως έχω πει να ζητήσουν ως αντάλλαγμα να σταματήσει η Τουρκία να τους χτυπάει στην Γάζα, και οι Κύπριοι ανταλλάγματα στο Κυπριακό. Η Αίγυπτος όμως βρίσκεται σχεδόν σε πόλεμο με την Τουρκία. Βλέπε “Ελλάδα VS Κύπρος”.
http://iakovosal.blogspot.gr/2015/12/vs_7.html
Επομένως ίσως με την ανακάλυψη του Zohr να τελειώνει ο μήνας του μέλιτος για την Αίγυπτο και το Ισραήλ, αφού η Αίγυπτος δεν βλέπει πια το Ισραήλ σαν την λύση των ενεργειακών της προβλημάτων, αλλά ίσως ως έναν αντίπαλο. Παρόλο που υπάρχει ακόμη το ενδεχόμενο να εξάγουν η Κύπρος και το Ισραήλ φυσικό αέριο στην Αίγυπτο, προκειμένου αυτό να υγροποιείται στις εγκαταστάσεις LNGπου διαθέτει η Αίγυπτος στο Idku και την Damietta, και από εκεί να φεύγει για την Ευρώπη.
Χάρτης 4 Εγκαταστάσεις LNG Αιγύπτου
http://www.naturalgaseurope.com/egypt-catalyst-for-east-mediterranean-gas-hub-26842?utm_source=Natural+Gas+Europe+Newsletter&utm_campaign=afa169c0b0-RSS_EMAIL_CAMPAIGN&utm_medium=email&utm_term=0_c95c702d4c-afa169c0b0-307785513
Από την άλλη πλευρά πάλι, ακόμη και αν τα βρουν οι Ισραηλινοί με τους Τούρκους, οι Ισραηλινοί θα εξακολουθήσουν να δέχονται επιθέσεις από την Γάζα, γιατί στην Γάζα επιρροή δεν έχει μόνο η Τουρκία αλλά και το Κατάρ και το Ιράν. Επομένως οι Ισραηλινοί και οι Αιγύπτιοι είναι φυσικοί σύμμαχοι στην Γάζα, αφού η Γάζα είναι ο πυρήνας των επιθέσεων στην Χερσόνησο του Σινά για την Αίγυπτο και στο Νότιο Ισραή για το Ισραήλ.
Χάρτης 5 Γάζα
Γι’αυτό και η Τουρκία για να εισάγει Ισραηλινό φυσικό αέριο, και να δεχτεί να αποκατασταθούν οι σχέσεις των δύο χωρών, ζητάει πρώτα να άρει το Ισραήλ τον ναυτικό αποκλεισμό της Γάζας, ώστε να μην φανεί ότι η Τουρκία πουλάει το Κατάρ, που είναι βασικός της σύμμαχος, αλλά και το Ιράν, του οποίου το φυσικό αέριο η Τουρκία φιλοδοξεί να στείλει στην Ευρώπη.
Δεν νομίζω όμως ότι το Ισραήλ θα δεχόταν κάτι τέτοιο, γιατί τότε το Ιράν και το Κατάρ θα ξεφόρτωναν με την άνεση τους πυραύλους στην Γάζα, αντί να προσπαθούν να τα βάλουν λαθραία μέσα από τούνελς που ενώνουν την Χερσόνησο του Σινά με την Γάζα. Αν γινόταν αυτό η δύναμη πυρός της Χαμάς στην Γάζα θα αυξανόταν πολύ σύντομα στα ίδια επίπεδα με αυτήν της Χεζμπολάχ στον Νότιο Λίβανο.
Θέλω να πω ότι δεν είναι τόσο απλό να τα βρουν η Τουρκία και το Ισραήλ, γιατί όπως έχω ξαναπεί αυτό δημιουργεί πολλά προβλήματα στην Τουρκία. Παρόλο που η Τουρκία κάνει κυριολεκτικά κρα προκειμένου να βρει εναλλακτικές στο φτηνό Ρωσικό αέριο, που καλύπτει τα 30 από τα 50 δις κυβικά μέτρα που εισάγει η Τουρκία ετησίως. Ειδικά τώρα που οι σχέσεις Ρωσίας-Τουρκίας έχουν επιδεινωθεί. Επίσης, άλλα 10 από τα 50 δις κυβικά μέτρα που εισάγει η Τουρκία ετησίως τα εισάγει από το Ιράν, με το οποίο η Τουρκία βρίσκεται επίσης σε πόλεμο στην Συρία και το Ιράκ.
Επομένως το φυσικό αέριο του Ισραήλ θα ήταν για την Τουρκία το μάννα εξ’ουρανού. Αλλά αν η Τουρκία τα έβρισκε με το Ισραήλ θα έχανε ένα από τα μεγάλα επικοινωνιακά της όπλα, στην προσπάθεια της να γίνει η ηγέτιδα του Μουσουλμανικού Ισλαμικού κόσμου. Άρα δεν είναι τόσο εύκολο για την Τουρκία να δεχτεί το Ισραηλινό φυσικό αέριο παρόλο που κυριολεκτικά της τρέχουν τα σάλια της και μόνο στην ιδέα. Αν φυσικά η Τουρκία τα έβρισκε με την Αίγυπτο θα μπορούσε να εισάγει το φυσικό αέριο της Αιγύπτου μέσω της Κύπρου, αν φυσικά η Τουρκία ικανοποιούσε την Κύπρο στο θέμα του Κυπριακού. Αν και οι σχέσεις Τουρκίας-Αιγύπτου είναι μάλλον χειρότερες από τις σχέσεις Τουρκίας-Ισραήλ.
Να δούμε λοιπόν στο μέλλον πως θα εξελιχθεί το θέμα των οικονομικών αποζημιώσεων της Αιγύπτου προς το Ισραήλ, να δούμε πως θα εξελιχθούν οι σχέσεις Αιγύπτου-Ισραήλ, και να προσπαθήσουμε να ξεχωρίσουμε ποιες από αυτές τις εξελίξεις αφορούν όντως στις οικονομικές αποζημιώσεις και ποιες στην ανακάλυψη του μεγαλύτερου κοιτάσματος φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου, του Αιγυπτιακού κοιτάσματος Zohr.
Για το άρθρο βλέπε:
“Egypt to Freeze Israeli Gas Import Talks After Court Ruling”, Δεκεμβρίου 2015
http://www.bloomberg.com/news/articles/2015-12-06/egypt-to-freeze-israeli-gas-import-talks-after-court-ruling
WWW.FOTAVGEIA.BLOGSPOT.COM
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου