Ολοκαύτωμα Χορτιάτη: Με τη ματιά ενός 22χρονου που η οικογένεια του έχασε 24 μέλη
Ο Μιχάλης Τραχαλιός είναι 22 χρονών και είναι ένα από τα νεότερα μέλη της οικογένειας Γκουραμάνη που πλήρωσε βαρύ το φόρο του αίματος και έχασε 24 μέλη –από τα συνολικά 149 θύματα- στο Ολοκαύτωμα του Χορτιάτη. Σαν σήμερα την 2α Σεπτεμβρίου 1944 οι Γερμανοί ναζί και οι Έλληνες ταγματασφαλίτες συνεργάτες τους εισβάλλουν στο Χορτιάτη, ξυλοκοπούν και βιάζουν. Όσους επιβιώνουν από το πρώτο κύμα βίας τους οδηγούν στο φούρνο του Γκουραμάνη και την οικία Νταμπούδη όπου τους κλειδώνουν και τους καίνε ζωντανούς.
Της Κατερίνας Μπακιρτζή
Εκείνη την ημέρα –προ 72 χρόνων- οι Χορτιατινοί και οι Χορτιατινές έχασαν ανθρώπους αγαπημένους, συγγενείς και φίλους, σε μία καταστροφική επίθεση των γερμανών ναζί που έβλεπαν ότι χάνουν και ότι θα αποχωρούσαν και επέλεξαν να αφήσουν πίσω τους «καμένη γη». Αρκετοί είχαν προλάβει να εγκαταλείψουν το χωριό, άλλοι έλειπαν για δουλειές και όταν επέστρεψαν αντίκρισαν την τραγωδία όμως υπήρξαν και λίγοι –μετρημένοι στα δάχτυλα των δύο χεριών- που κατάφεραν ως εκ του θαύματος να επιβιώσουν.
Οι διηγήσεις πολλές, όσο περνούν τα χρόνια ξεθωριάζουν, όπως ξεθωριάζουν και οι μαρτυρίες όσων τα βίωσαν και σιγά σιγά φεύγουν από την ζωή. Όμως η μνήμη παραμένει ζωντανή μέσα από όλους εκείνους τους εκπροσώπους της δεύτερης και τρίτης γενιάς που βίωσαν τις ημέρες και τα χρόνια μετά. Που άκουσαν αλλά προπαντός ένιωσαν και κουβαλούν και αυτοί με τη σειρά τους στις πλάτες τους το φορτίο της μνήμης και της ιστορίας. Της ιστορίας των δικών τους, όσων χάθηκαν και όσων έζησαν. Της ιστορίας της χώρας και των εγκλημάτων των γερμανών ναζί αλλά και των ελλήνων «συμπατριωτών» μας που τότε ήταν ταγματασφαλίτες και συμμετείχαν στα εγκλήματα, τους βιασμούς, τους ξυλοδαρμούς και τις δολοφονίες αλλά παρέμειναν ατιμώρητοι.
Μία τέτοια περίπτωση όπου άκουσε πολλές τέτοιες διηγήσεις από τους δικούς του είναι ο 22χρονος μουσικός Μιχάλης Τραχαλιός που μιλάει στο Κόκκινο με αφορμή την επέτειο των 72 χρόνων από το Ολοκαύτωμα.
«Είναι η ιστορία του παππού μου που είναι η πιο κοντινή σε μένα και είναι από άτομο το οποίο γνώρισα και έζησα. Δεν έχει -μέσα στην τραγικότητα της- κανένα φοβερό σασπένς. Αυτό που συνέβη είναι ότι ο παππούς πήρε τον αδερφό του και τον πατέρα του και κατέβηκαν στα χωράφια να δουλέψουν και όταν γύρισαν βρήκαν το σπίτι τους καμένο και τη μητέρα και τις αδερφές του σκοτωμένες», περιγράφει ο Μιχάλης.
«Αλλά μέσα σε αυτό το σύνθετο συρφετό συνέβησαν ιστορίες οι οποίες δεν είναι της οικογένειας αλλά εγώ τις μάθαινα επειδή ήμουνα συγχωριανός με αυτούς που το έπαθαν όπως ας πούμε για ένα κορίτσι -τώρα είναι ηλικιωμένη γυναίκα- η οποία γλίτωσε μέσα από το φούρνο που ήταν οι πυρκαγιές και έβλεπε όλους να παθαίνουν αυτά που πάθαιναν και να ξεψυχάν μέσα στο φούρνο», λέει και μεταφέρει πως «όταν γύρισε στο βουνό που ήταν όλοι οι χωριανοί μαζεμένοι και τη ρωτούσαν ‘’τον τάδε τον είδες’’, ‘’ τον τάδε τον είδες’’, ‘’εκεί είναι η αδερφή μου τι κάνει’’ και όλοι αυτοί, όλους όσους έλεγαν τους ήξερε. Όλοι πια είχαν καεί στο φούρνο».
«Εγώ μπαίνοντας στο πετσί αυτής της γυναίκας δεν ξέρω τι δύναμη είχε για να συνεχίσει να προχωρήσει στη ζωή της μετά. Από αυτό που προφανώς ήταν ένα σημάδι για να προχωρήσει στη ζωή της. Λύτρωση από αυτό το πράγμα που γλίτωσαν μόλις ελάχιστα άτομα. Έπρεπε να το κάνει», λέει ο Μιχάλης.
Στην ερώτηση πως βίωσε ο ίδιος από μικρή ηλικία την ιστορία του χωριού επισημαίνει πως «υπήρχε πάντα μία πολύ μυστήρια για μένα ως πιτσιρικάς ενέργεια στις μέρες 1 και 2 Σεπτεμβρίου και υπήρχε μία ενέργεια στην οικογένεια στο σπίτι, τον παππού μου, που δεν μπορούσα να την εξηγήσω κάπως. Όσο μεγάλωνα και μάθαινα τι είχε συμβεί καταλάβαινα πιο πολύ το μέγεθος της συγκίνησης και της φόρτισης που υπήρχε κατά τη διάρκεια του χρόνου».
«Εγώ αυτά που μάθαινα είναι ήταν όταν είχε όρεξη ο παππούς και η γιαγιά να μου πούνε ιστορίες από το τι συνέβη και πώς. Δεν είναι μόνο για το συμβάν αυτό καθαυτό αλλά είναι και η ζωή μετά. Αυτό είναι δηλαδή το οποίο είχε τη μεγαλύτερη διάρκεια από πλευράς χρόνου και αυτό το οποίο έπρεπε να κληθεί ο παππούς μου και ο αδερφός του και ο πατέρας του -ακόμα περισσότερο ο προπάππος μου δηλαδή- να το κουβαλήσουν τις πλάτες τους μέχρι να φύγουν από αυτόν τον κόσμο. Αυτό είναι το πιο σημαντικό και αυτό περνούσε και σαν ενέργεια μέσα στην καθημερινότητά μας», αναφέρει ο Μιχάλης.
Όσον αφορά το ζήτημα των γερμανικών οφειλών ο Μιχάλης εκτιμά πως «έχει μία πολιτική χροιά, έχει μία κοινωνική σίγουρα χροιά» αλλά «αυτό που έγινε, δεν μετριέται αυτό το πράγμα, ειδικά με λεφτά».
Οι ιδέες των Γερμανών ναζί και των Ελλήνων ταγματασφαλιτών έχουν επιβιώσει μέχρι σήμερα και μάλιστα τα τελευταία χρόνια με το κόμμα της Χρυσής Αυγής βρίσκονται και μέσα στο κοινοβούλιο.
«Σε ότι αφορά τη Χρυσή Αυγή είναι ένα θλιβερό συμβάν πραγματικά μέσα από όλο το κλίμα που μεγάλωσα και έτσι πως γαλουχήθηκα δεν μπορώ να σκεφτώ ότι κάποιος άνθρωπος μπορεί να φτάσει σε αυτό το σημείο», εκτίμησε και πρόσθεσε πως «πάρα πολλοί δυστυχώς άνθρωποι οι οποίοι έχουν μπει στη διαδικασία να ψηφίσουν ή να υποστηρίξουν τη Χρυσή Αυγή είχαμε την ψευδαίσθηση ότι είναι αφελείς ή ότι δεν ξέρουν».
«Εγώ τρομάζω με την ιδέα ότι αυτό το πράγμα δεν ισχύει και όταν βλέπεις τη δράση της Χρυσής Αυγής, ό,τι έχουμε μάθει και ό,τι δεν έχουμε μάθει και μετά βλέπεις τα ποσοστά της να είναι το ίδιο ψηλά δηλαδή τρίτο κόμμα. Δεν υπάρχει αυτό το πράγμα είναι απαίσιο», υπογραμμίζει.
Ο Μιχάλης περιγράφει πως πολλοί νέοι άνθρωποι δεν γνωρίζουν τι συνέβη στο Χορτιάτη όμως οι άνθρωποι της ηλικίας του που κατάγονται και μεγάλωσαν στο Χορτιάτη «βλέπω ότι είναι μέρος και της ζωής της δικιάς τους».
Τέλος καταλήγει λέγοντας πως «το ενδεχόμενο να ξεθωριάσει η μνήμη όσο περνάει ο καιρός είναι πολύ μεγάλο και εμείς οι οποίοι έχουμε και τρίτου βαθμού συγγενείς οι οποίοι έχασαν τη ζωή τους, έχουμε ευθύνη να το διατηρήσουμε ζωντανό»
Ο Μιχάλης Τραχαλιός είναι 22 χρονών και είναι ένα από τα νεότερα μέλη της οικογένειας Γκουραμάνη που πλήρωσε βαρύ το φόρο του αίματος και έχασε 24 μέλη –από τα συνολικά 149 θύματα- στο Ολοκαύτωμα του Χορτιάτη. Σαν σήμερα την 2α Σεπτεμβρίου 1944 οι Γερμανοί ναζί και οι Έλληνες ταγματασφαλίτες συνεργάτες τους εισβάλλουν στο Χορτιάτη, ξυλοκοπούν και βιάζουν. Όσους επιβιώνουν από το πρώτο κύμα βίας τους οδηγούν στο φούρνο του Γκουραμάνη και την οικία Νταμπούδη όπου τους κλειδώνουν και τους καίνε ζωντανούς.
Της Κατερίνας Μπακιρτζή
Εκείνη την ημέρα –προ 72 χρόνων- οι Χορτιατινοί και οι Χορτιατινές έχασαν ανθρώπους αγαπημένους, συγγενείς και φίλους, σε μία καταστροφική επίθεση των γερμανών ναζί που έβλεπαν ότι χάνουν και ότι θα αποχωρούσαν και επέλεξαν να αφήσουν πίσω τους «καμένη γη». Αρκετοί είχαν προλάβει να εγκαταλείψουν το χωριό, άλλοι έλειπαν για δουλειές και όταν επέστρεψαν αντίκρισαν την τραγωδία όμως υπήρξαν και λίγοι –μετρημένοι στα δάχτυλα των δύο χεριών- που κατάφεραν ως εκ του θαύματος να επιβιώσουν.
Οι διηγήσεις πολλές, όσο περνούν τα χρόνια ξεθωριάζουν, όπως ξεθωριάζουν και οι μαρτυρίες όσων τα βίωσαν και σιγά σιγά φεύγουν από την ζωή. Όμως η μνήμη παραμένει ζωντανή μέσα από όλους εκείνους τους εκπροσώπους της δεύτερης και τρίτης γενιάς που βίωσαν τις ημέρες και τα χρόνια μετά. Που άκουσαν αλλά προπαντός ένιωσαν και κουβαλούν και αυτοί με τη σειρά τους στις πλάτες τους το φορτίο της μνήμης και της ιστορίας. Της ιστορίας των δικών τους, όσων χάθηκαν και όσων έζησαν. Της ιστορίας της χώρας και των εγκλημάτων των γερμανών ναζί αλλά και των ελλήνων «συμπατριωτών» μας που τότε ήταν ταγματασφαλίτες και συμμετείχαν στα εγκλήματα, τους βιασμούς, τους ξυλοδαρμούς και τις δολοφονίες αλλά παρέμειναν ατιμώρητοι.
Μία τέτοια περίπτωση όπου άκουσε πολλές τέτοιες διηγήσεις από τους δικούς του είναι ο 22χρονος μουσικός Μιχάλης Τραχαλιός που μιλάει στο Κόκκινο με αφορμή την επέτειο των 72 χρόνων από το Ολοκαύτωμα.
«Είναι η ιστορία του παππού μου που είναι η πιο κοντινή σε μένα και είναι από άτομο το οποίο γνώρισα και έζησα. Δεν έχει -μέσα στην τραγικότητα της- κανένα φοβερό σασπένς. Αυτό που συνέβη είναι ότι ο παππούς πήρε τον αδερφό του και τον πατέρα του και κατέβηκαν στα χωράφια να δουλέψουν και όταν γύρισαν βρήκαν το σπίτι τους καμένο και τη μητέρα και τις αδερφές του σκοτωμένες», περιγράφει ο Μιχάλης.
«Αλλά μέσα σε αυτό το σύνθετο συρφετό συνέβησαν ιστορίες οι οποίες δεν είναι της οικογένειας αλλά εγώ τις μάθαινα επειδή ήμουνα συγχωριανός με αυτούς που το έπαθαν όπως ας πούμε για ένα κορίτσι -τώρα είναι ηλικιωμένη γυναίκα- η οποία γλίτωσε μέσα από το φούρνο που ήταν οι πυρκαγιές και έβλεπε όλους να παθαίνουν αυτά που πάθαιναν και να ξεψυχάν μέσα στο φούρνο», λέει και μεταφέρει πως «όταν γύρισε στο βουνό που ήταν όλοι οι χωριανοί μαζεμένοι και τη ρωτούσαν ‘’τον τάδε τον είδες’’, ‘’ τον τάδε τον είδες’’, ‘’εκεί είναι η αδερφή μου τι κάνει’’ και όλοι αυτοί, όλους όσους έλεγαν τους ήξερε. Όλοι πια είχαν καεί στο φούρνο».
«Εγώ μπαίνοντας στο πετσί αυτής της γυναίκας δεν ξέρω τι δύναμη είχε για να συνεχίσει να προχωρήσει στη ζωή της μετά. Από αυτό που προφανώς ήταν ένα σημάδι για να προχωρήσει στη ζωή της. Λύτρωση από αυτό το πράγμα που γλίτωσαν μόλις ελάχιστα άτομα. Έπρεπε να το κάνει», λέει ο Μιχάλης.
Στην ερώτηση πως βίωσε ο ίδιος από μικρή ηλικία την ιστορία του χωριού επισημαίνει πως «υπήρχε πάντα μία πολύ μυστήρια για μένα ως πιτσιρικάς ενέργεια στις μέρες 1 και 2 Σεπτεμβρίου και υπήρχε μία ενέργεια στην οικογένεια στο σπίτι, τον παππού μου, που δεν μπορούσα να την εξηγήσω κάπως. Όσο μεγάλωνα και μάθαινα τι είχε συμβεί καταλάβαινα πιο πολύ το μέγεθος της συγκίνησης και της φόρτισης που υπήρχε κατά τη διάρκεια του χρόνου».
«Εγώ αυτά που μάθαινα είναι ήταν όταν είχε όρεξη ο παππούς και η γιαγιά να μου πούνε ιστορίες από το τι συνέβη και πώς. Δεν είναι μόνο για το συμβάν αυτό καθαυτό αλλά είναι και η ζωή μετά. Αυτό είναι δηλαδή το οποίο είχε τη μεγαλύτερη διάρκεια από πλευράς χρόνου και αυτό το οποίο έπρεπε να κληθεί ο παππούς μου και ο αδερφός του και ο πατέρας του -ακόμα περισσότερο ο προπάππος μου δηλαδή- να το κουβαλήσουν τις πλάτες τους μέχρι να φύγουν από αυτόν τον κόσμο. Αυτό είναι το πιο σημαντικό και αυτό περνούσε και σαν ενέργεια μέσα στην καθημερινότητά μας», αναφέρει ο Μιχάλης.
Όσον αφορά το ζήτημα των γερμανικών οφειλών ο Μιχάλης εκτιμά πως «έχει μία πολιτική χροιά, έχει μία κοινωνική σίγουρα χροιά» αλλά «αυτό που έγινε, δεν μετριέται αυτό το πράγμα, ειδικά με λεφτά».
Οι ιδέες των Γερμανών ναζί και των Ελλήνων ταγματασφαλιτών έχουν επιβιώσει μέχρι σήμερα και μάλιστα τα τελευταία χρόνια με το κόμμα της Χρυσής Αυγής βρίσκονται και μέσα στο κοινοβούλιο.
«Σε ότι αφορά τη Χρυσή Αυγή είναι ένα θλιβερό συμβάν πραγματικά μέσα από όλο το κλίμα που μεγάλωσα και έτσι πως γαλουχήθηκα δεν μπορώ να σκεφτώ ότι κάποιος άνθρωπος μπορεί να φτάσει σε αυτό το σημείο», εκτίμησε και πρόσθεσε πως «πάρα πολλοί δυστυχώς άνθρωποι οι οποίοι έχουν μπει στη διαδικασία να ψηφίσουν ή να υποστηρίξουν τη Χρυσή Αυγή είχαμε την ψευδαίσθηση ότι είναι αφελείς ή ότι δεν ξέρουν».
«Εγώ τρομάζω με την ιδέα ότι αυτό το πράγμα δεν ισχύει και όταν βλέπεις τη δράση της Χρυσής Αυγής, ό,τι έχουμε μάθει και ό,τι δεν έχουμε μάθει και μετά βλέπεις τα ποσοστά της να είναι το ίδιο ψηλά δηλαδή τρίτο κόμμα. Δεν υπάρχει αυτό το πράγμα είναι απαίσιο», υπογραμμίζει.
Ο Μιχάλης περιγράφει πως πολλοί νέοι άνθρωποι δεν γνωρίζουν τι συνέβη στο Χορτιάτη όμως οι άνθρωποι της ηλικίας του που κατάγονται και μεγάλωσαν στο Χορτιάτη «βλέπω ότι είναι μέρος και της ζωής της δικιάς τους».
Τέλος καταλήγει λέγοντας πως «το ενδεχόμενο να ξεθωριάσει η μνήμη όσο περνάει ο καιρός είναι πολύ μεγάλο και εμείς οι οποίοι έχουμε και τρίτου βαθμού συγγενείς οι οποίοι έχασαν τη ζωή τους, έχουμε ευθύνη να το διατηρήσουμε ζωντανό»
http://www.stokokkino.gr
www.fotavgeia.blogspot.com
www.fotavgeia.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου