Αποψη: Δημοσιονομικοί κανόνες και θεσμοί στην Ευρώπη
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΡΛΙΡΑΣ*
Με την επιτυχή και έγκαιρη ολοκλήρωση της τέταρτης αξιολόγησης, η χώρα θα βρεθεί μετά τον Αύγουστο 2018 σε καθεστώς «εκτός μνημονίων», ανακτώντας κάποιους βαθμούς ελευθερίας στην άσκηση της οικονομικής πολιτικής. Μεγάλο μέρος της σχετικής δημόσιας συζήτησης επικεντρώνεται στη μορφή της «εποπτείας» που θα ασκείται από τους δανειστές, δεδομένου του μεγάλου ύψους τους δημόσιου χρέους, ακόμα και μετά τις όποιες διευθετήσεις που θα το καταστήσουν περισσότερο διαχειρίσιμο.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΡΛΙΡΑΣ*Με την επιτυχή και έγκαιρη ολοκλήρωση της τέταρτης αξιολόγησης, η χώρα θα βρεθεί μετά τον Αύγουστο 2018 σε καθεστώς «εκτός μνημονίων», ανακτώντας κάποιους βαθμούς ελευθερίας στην άσκηση της οικονομικής πολιτικής. Μεγάλο μέρος της σχετικής δημόσιας συζήτησης επικεντρώνεται στη μορφή της «εποπτείας» που θα ασκείται από τους δανειστές, δεδομένου του μεγάλου ύψους τους δημόσιου χρέους, ακόμα και μετά τις όποιες διευθετήσεις που θα το καταστήσουν περισσότερο διαχειρίσιμο.
Πέραν, όμως, αυτής της «εποπτείας», η χώρα θα υπόκειται στους δημοσιονομικούς κανόνες και θεσμούς που ισχύουν για όλες τις χώρες-μέλη της Ε.Ε., όπως διατυπώνονται στο αναθεωρημένο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΣΣΑ), και μάλιστα με αυξημένες υποχρεώσεις μετά τη λήξη του προγράμματος προσαρμογής.
Το ΣΣΑ έχει δύο σκέλη. Στο προληπτικό σκέλος υπάρχει η βασική απαίτηση ότι τα κράτη-μέλη θα επιτυγχάνουν και θα τηρούν έναν μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό στόχο σε διαρθρωτικούς όρους (λαμβάνεται υπόψη, μεταξύ άλλων, ο οικονομικός κύκλος). Το διορθωτικό σκέλος, δηλαδή η διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος, στοχεύει στη διόρθωση των σοβαρών σφαλμάτων δημοσιονομικής πολιτικής. Το σκέλος αυτό ορίζει όρια για το έλλειμμα και το χρέος, αντίστοιχα, στο 3% και το 60% του ΑΕΠ.
Επιπλέον, το αναθεωρημένο ΣΣΑ υποχρεώνει τα κράτη-μέλη να συμμετέχουν σε έναν ετήσιο κύκλο συντονισμού των οικονομικών πολιτικών τους με την Ευρωπαϊκή Ενωση (ευρωπαϊκό εξάμηνο), υποβάλλοντας προς έγκριση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τα ετήσια σχέδια προϋπολογισμού τους και τα ετησίως ανανεωμένα πολυετή προγράμματα σταθερότητας (για τις χώρες της Ευρωζώνης), τα οποία περιλαμβάνουν και τους μεσοπρόθεσμους δημοσιονομικούς στόχους. Από τις υποχρεώσεις αυτές εξαιρούνται κράτη-μέλη, όπως η Ελλάδα, για όσο βρίσκονται σε πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής.
Για την περαιτέρω ενίσχυση του ΣΣΑ, το 2013 τέθηκε σε ισχύ το Δημοσιονομικό Σύμφωνο (Fiscal Compact) με το οποίο ενισχύθηκε περαιτέρω η δημοσιονομική πειθαρχία και η δημοσιονομική διακυβέρνηση στη Ζώνη του Ευρώ. Οι κυριότερες νέες ρυθμίσεις αφορούν, μεταξύ άλλων, τη διαμόρφωση του μέγιστου επιτρεπόμενου διαρθρωτικού ελλείμματος στο 0,5% του ΑΕΠ (για χώρες με δημόσιο χρέος άνω του 60% του ΑΕΠ), τη δέσμευση για μείωση του χρέους, όταν αυτό υπερβαίνει το 60% του ΑΕΠ, κατά 1/20 της διαφοράς ετησίως και την υποχρέωση των κρατών-μελών να ανακοινώνουν εκ των προτέρων στην Επιτροπή το πρόγραμμα έκδοσης νέου χρέους. Το Δημοσιονομικό Σύμφωνο έχει ήδη ενσωματωθεί στην ελληνική νομοθεσία και το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο θα είναι ο θεσμός ο οποίος θα διαπιστώνει αν η περιληπτική εισηγητική έκθεση του προσχεδίου του ετήσιου κρατικού προϋπολογισμού συμμορφώνεται με τα όρια που προβλέπονται στο Δημοσιονομικό Σύμφωνο. Ανάλογες αρμοδιότητες αποκτούν τα ανεξάρτητα δημοσιονομικά συμβούλια σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Ο αναβαθμισμένος ρόλος των εθνικών ανεξάρτητων δημοσιονομικών συμβουλίων παράλληλα με τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Δημοσιονομικού Συμβουλίου (European Fiscal Board – EFB), ως ανεξάρτητου συμβουλευτικού οργάνου της Επιτροπής, αποτελούν σημαντικά βήματα για τη δημιουργία μιας σταθερής και ολοκληρωμένης αρχιτεκτονικής στον ευρωπαϊκό δημοσιονομικό τομέα. Το ήδη υπάρχον «Ευρωπαϊκό Δίκτυο των Εθνικών Δημοσιονομικών Συμβουλίων», σε συνεργασία με το EFB, αποκτά ρόλο βασικού συνομιλητή με την Επιτροπή και τον προβλεπόμενο «Ευρωπαίο Υπουργό Οικονομικών». Το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο συμμετέχει ενεργά στο δίκτυο, και παρακολουθεί εκ των έσω τις κυοφορούμενες μεταβολές στο πλαίσιο εποπτείας και συντονισμού των εθνικών δημοσιονομικών πολιτικών.
* Ο κ. Παν. Κορλίρας είναι πρόεδρος του Ελληνικού Δημοσιονομικού Συμβουλίου.
www.fotavgeia.blogspot.com
Το ΣΣΑ έχει δύο σκέλη. Στο προληπτικό σκέλος υπάρχει η βασική απαίτηση ότι τα κράτη-μέλη θα επιτυγχάνουν και θα τηρούν έναν μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό στόχο σε διαρθρωτικούς όρους (λαμβάνεται υπόψη, μεταξύ άλλων, ο οικονομικός κύκλος). Το διορθωτικό σκέλος, δηλαδή η διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος, στοχεύει στη διόρθωση των σοβαρών σφαλμάτων δημοσιονομικής πολιτικής. Το σκέλος αυτό ορίζει όρια για το έλλειμμα και το χρέος, αντίστοιχα, στο 3% και το 60% του ΑΕΠ.
Επιπλέον, το αναθεωρημένο ΣΣΑ υποχρεώνει τα κράτη-μέλη να συμμετέχουν σε έναν ετήσιο κύκλο συντονισμού των οικονομικών πολιτικών τους με την Ευρωπαϊκή Ενωση (ευρωπαϊκό εξάμηνο), υποβάλλοντας προς έγκριση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τα ετήσια σχέδια προϋπολογισμού τους και τα ετησίως ανανεωμένα πολυετή προγράμματα σταθερότητας (για τις χώρες της Ευρωζώνης), τα οποία περιλαμβάνουν και τους μεσοπρόθεσμους δημοσιονομικούς στόχους. Από τις υποχρεώσεις αυτές εξαιρούνται κράτη-μέλη, όπως η Ελλάδα, για όσο βρίσκονται σε πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής.
Για την περαιτέρω ενίσχυση του ΣΣΑ, το 2013 τέθηκε σε ισχύ το Δημοσιονομικό Σύμφωνο (Fiscal Compact) με το οποίο ενισχύθηκε περαιτέρω η δημοσιονομική πειθαρχία και η δημοσιονομική διακυβέρνηση στη Ζώνη του Ευρώ. Οι κυριότερες νέες ρυθμίσεις αφορούν, μεταξύ άλλων, τη διαμόρφωση του μέγιστου επιτρεπόμενου διαρθρωτικού ελλείμματος στο 0,5% του ΑΕΠ (για χώρες με δημόσιο χρέος άνω του 60% του ΑΕΠ), τη δέσμευση για μείωση του χρέους, όταν αυτό υπερβαίνει το 60% του ΑΕΠ, κατά 1/20 της διαφοράς ετησίως και την υποχρέωση των κρατών-μελών να ανακοινώνουν εκ των προτέρων στην Επιτροπή το πρόγραμμα έκδοσης νέου χρέους. Το Δημοσιονομικό Σύμφωνο έχει ήδη ενσωματωθεί στην ελληνική νομοθεσία και το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο θα είναι ο θεσμός ο οποίος θα διαπιστώνει αν η περιληπτική εισηγητική έκθεση του προσχεδίου του ετήσιου κρατικού προϋπολογισμού συμμορφώνεται με τα όρια που προβλέπονται στο Δημοσιονομικό Σύμφωνο. Ανάλογες αρμοδιότητες αποκτούν τα ανεξάρτητα δημοσιονομικά συμβούλια σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Ο αναβαθμισμένος ρόλος των εθνικών ανεξάρτητων δημοσιονομικών συμβουλίων παράλληλα με τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Δημοσιονομικού Συμβουλίου (European Fiscal Board – EFB), ως ανεξάρτητου συμβουλευτικού οργάνου της Επιτροπής, αποτελούν σημαντικά βήματα για τη δημιουργία μιας σταθερής και ολοκληρωμένης αρχιτεκτονικής στον ευρωπαϊκό δημοσιονομικό τομέα. Το ήδη υπάρχον «Ευρωπαϊκό Δίκτυο των Εθνικών Δημοσιονομικών Συμβουλίων», σε συνεργασία με το EFB, αποκτά ρόλο βασικού συνομιλητή με την Επιτροπή και τον προβλεπόμενο «Ευρωπαίο Υπουργό Οικονομικών». Το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο συμμετέχει ενεργά στο δίκτυο, και παρακολουθεί εκ των έσω τις κυοφορούμενες μεταβολές στο πλαίσιο εποπτείας και συντονισμού των εθνικών δημοσιονομικών πολιτικών.
* Ο κ. Παν. Κορλίρας είναι πρόεδρος του Ελληνικού Δημοσιονομικού Συμβουλίου.
www.fotavgeia.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου