Δημοσιονομική Ενοποίηση: "Εφικτή επιλογή ή Ουτοπία";

Δημοσιονομική Ενοποίηση: "Εφικτή επιλογή ή Ουτοπία";
Βορροπούλου Βασιλική
Το οικοδόμημα της ΟΝΕ και η υιοθέτηση του ενιαίου νομίσματος ήταν ο σημαντικότερος σταθμός στην πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, καθώς αποτέλεσε την συμφωνία των κρατών μελών για σύγκλιση των εθνικών οικονομικών πολιτικών και για θέσπιση μια κοινής νομισματικής και συναλλαγματικής πολιτικής. 

Η δημοσιονομική κρίση εντός της Ευρωζώνης έφερε στην επιφάνεια τις δομικές αδυναμίες της αρχιτεκτονικής της ΟΝΕ και ανάγκασε τα κράτη μέλη από κοινού με την ΕΕ να λάβουν άμεσα μέτρα για να αντιμετωπίσουν την κρίση καθώς και την διάχυση αυτής. Τα μέτρα που κλήθηκε να λάβει η ΕΕ αφορούσαν κυρίως μηχανισμούς διαχείρισης των ανισορροπιών που δημιουργήθηκαν και διάσωσης των οικονομιών των κρατών μελών που επλήγησαν. 

Παράλληλα με τα γνωστά πρώτα μέτρα-θεσμούς των EFSM, EFSF και εν συνεχεία του ESM που τα αντικατέστησε, διαμορφώθηκαν νέες και ενισχύθηκαν ήδη υπάρχουσες διαδικασίες πρόληψης και αντιμετώπισης των ελλειμμάτων και των άλλων τυχόν ανισορροπιών εντός των οικονομιών των κρατών μελών της Ευρωζώνης. Η όλη νέα αρχιτεκτονική της ΕΕ έχει ως επίκεντρο την πρόληψη, αντιμετώπιση και αποτροπή από παρόμοιες κρίσεις δημοσιονομικού χαρακτήρα, ώστε να στηριχθεί το νόμισμα του Ευρώ και να εξακολουθήσει να είναι αξιόπιστο για τις αγορές.

Η αδυναμία της Ευρωζώνης δεν είναι απλώς τα οικονομικά στοιχεία των κρατών, τα ελλείμματα και τα χρέη τους ή οι εθνικές πολιτικές που ακολουθούν οι εκάστοτε κυβερνήσεις. 

Η βασική αδυναμία είναι η έλλειψη μιας κατ’ουσίαν κοινής οικονομικής πολιτικής, που να ορίζει τους στόχους και τους κανόνες μιας Ευρωπαϊκής δημοσιονομικής πολιτικής. 

Η ΟΝΕ στο τελικό στάδιο υιοθέτησης του Ευρώ, στηρίχθηκε αποκλειστικά και μόνο στην σύγκλιση των εθνικών οικονομιών, βάσει συγκεκριμένων ποσοτικών κριτηρίων, παραμερίζοντας την ανάγκη θεσμοποίησης μιας ενιαίας δημοσιονομικής αρχής που θα συμβάλλει στην προστασία και στήριξη του οικονομικού χώρου που λειτουργεί υπό το ενιαίο νόμισμα. 

Αυτή ακριβώς η αδυναμία υποδαύλισε την κρίση και κατέδειξε την ανάγκη για ενοποίηση των οικονομικών και δημοσιονομικών πολιτικών. Αν είχε συμφωνηθεί εξαρχής μια κοινή πολιτική σε ευρωπαϊκό επίπεδο, θα ήταν δυνατή μια περισσότερο ευέλικτη και γρήγορη αντίδραση στην γενικότερη οικονομική κρίση, πόσο μάλλον στην κρίση χρέους που χτύπησε και την Ελλάδα. 

Οι τυχόν ανισορροπίες θα αντιμετωπίζονταν σε εμβρυακό στάδιο και δεν θα λάμβαναν τις διαστάσεις που παρατηρούμε και ζούμε σήμερα.

Οι ηγέτες των κρατών μελών της Ευρωζώνης θα πρέπει να λάβουν σημαντικές πολιτικές αποφάσεις όσον αφορά το μέλλον της ΕΕ καθώς και τον χαρακτήρα που επιθυμούν να της προσδώσουν εντέλει. Τα κράτη μέλη επιθυμούν μια πραγματική ένωση με υπερεθνικό χαρακτήρα ή έναν χώρο κοινής οικονομικής και εμπορικής δράσης διακυβερνητικού χαρακτήρα;

Αν όντως υπάρχει η επιθυμία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, αυτή είναι η κατάλληλη πολιτική συγκυρία ώστε να δημιουργηθούν τα θεσμικά πλαίσια μιας –ομοσπονδιακού-τύπου οντότητας, εντός της οποίας θα εφαρμόζονται ενιαία κανονιστικά πλαίσια και θα διαμορφώνονται ενιαίες πολιτικές σε όλους τους τομείς της οικονομικής ζωής. 

Προκειμένου να στηριχθεί το κοινό νόμισμα αλλά και ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, θα πρέπει να διαμορφωθεί το κατάλληλο περιβάλλον εντός του οποίου μπορεί να εξελιχθεί και να ωριμάσει. Ο δρόμος προς την ενηλικίωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι μέσω της υιοθέτησης δημοσιονομικής πολιτικής σε ευρωπαϊκό και όχι μόνο εθνικό επίπεδο. 

Σημαντικό βήμα προς την σύγκλιση των δημοσιονομικών αποτελεί η Συνθήκη για τον Συντονισμό, την Συνεργασία και την Διακυβέρνηση, η οποία ορίζει την ενσωματώση στο εθνικό δίκαιο των κρατών μελών του κανόνα των ισοσκελισμένων ή πλεονασματικών προϋπολογισμών με προθεσμία έως τον Ιανουάριο του 2014.

 Κατα αυτόν τον τρόπο υποχρεούνται όλα τα συμβαλλόμενα κράτη μέλη να θέσουν έναν Εθνικό Δημοσιονομικό Κανόνα. Με αυτήν την συνθήκη φάνηκε ότι η ΕΕ και τα Κράτη μέλη αναγνωρίζουν την ανάγκη υιοθέτησης εθνικών δημοσιονομικών κανόνων, καθώς τα κράτη μέλη πρέπει να καθιερώσουν συνταγματικά ένα δημοσιονομικό πλαίσιο, με κύριο στόχο τον έλεγχο και περιορισμό των ελλειμμάτων και του δημόσιου χρέους τους.

Αναμφισβήτητα, προσπάθειες γίνονται, αλλά η αμφιβολία δημιουργείται στον μακροπρόθεσμο ορίζοντα των νέων μηχανισμών και κανόνων. Το ζήτημα είναι όχι μόνο να αντιμετωπίστει η σημερινή κρίση, αλλά να συσταθεί ένας πλήρης, λειτουργικός και αποτελεσματικός μηχανισμός που να έχει την αρμοδιότητα αλλά και την δυνατότητα να αντιμετωπίσει τις όποιεσδήποτε ανισορροπίες ή σοκ, που ενδέχεται να παρουσιαστούν εντός των εθνικών οικονομιών, και να βοηθήσει τα ίδια τα κράτη να στηρίξουν τις οικονομικές πολιτικές τους σε γερά θεμέλια κανόνων.

Ως προτάσεις περαιτέρω ενοποίησης των εθνικών οικονομιών, έχουν διατυπωθεί η δημιουργία μιας Ευρωπαϊκής ανεξάρτητης Δημοσιονομικής Αρχής, η οποια θα ασκεί εποπτεία στην διαμόρφωση και εφαρμογή των εθνικών δημοσιονομικών πολιτικών, η σύσταση ενός Ευρωπαϊκού Δημοσιονομικού Προϋπολογισμού, ο οποίος θα έχει την δυνατότητα αυτόματης αναδιανομής πόρων όπου παρουσιάζεται ανάγκη, καθώς και η σύσταση ενός Ευρωπαϊκού Ταμείου, με αποταμιευτικό χαρακτήρα, όπου τα κράτη μέλη θα έχουν την δυνατότητα να αποταμιεύουν μέρος των πλεονασμάτων τους, ως δικλείδα ασφαλείας για μελλοντικά ελλείμματα.

Η ΕΕ είναι μια συνεχώς μεταβαλλόμενη οντότητα και ήρθε η ώρα για τα κράτη μέλη από κοινού να αποφασίσουν ποιό θα είναι το επόμενο βήμα στην πορεία ολοκλήρωσης. Στο σημείο που έχει φτάσει, οι διαπραγματεύσεις που είναι αναγκαίες θα πρέπει να αφορούν την πορεία προς την ενοποίηση και την βελτίωση όχι μόνο του οικονομικού πεδίου, αλλά και του πεδίου της κοινωνικής ευημερίας των Ευρωπαίων πολιτών. 

Θα πρέπει να ξεκινήσουν συζήτησεις και να υπάρχει η αντίστοιχη θέληση για να βελτιώθει ο τρόπος λειτουργίας της Ευρωζώνης, έχοντας στο επίκεντρο τους πολίτες, οι οποίοι είναι οι τελικοί αποδέκτες όλων των πολιτικών και των αποφάσεων που λαμβάνονται. 

Στην Ελλάδα, πολλά έχουν ειπωθεί σχετικά με μια πιθανή έξοδο από την Ευρωζώνη ή την διάλυση της, αλλά μια τέτοια εξέλιξη θα συνεπαγόταν ένα επώδυνο οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό πισωγύρισμα για την Ελλάδα, καθώς θα άλλαζαν και πάλι οι όροι του παιχνιδιού και οι ισορροπίες στον ευρωπαϊκό χώρο. Θα πρέπει να αναλογιστούμε όλοι οι Ευρωπαίοι, λοιπόν, τί είναι καλύτερο για εμάς, μια ενωμένη Ευρώπη με ενιαίες δομές, σαφείς κανόνες λειτουργίας και αποτελεσματικές- μακροπρόθεσμες- πολιτικές ή μια κατακερματισμένη Ευρώπη όπου όλα είναι ρευστά και διαμορφώνονται κατά τη βούληση των εκάστοτε κυβερνήσεων και σύμφωνα με τα κομματικά συμφέροντα που εκπροσωπούν;
http://www.politicaldoubts.com
www.fotavgeia.blogspot.com